Een kijkje in het leven van de privésushichef van Kim Jong-il

Het is herfst, 1982. Kenji Fujimoto woont net twee lange maanden in Noord-Korea. De dagen kruipen voorbij voor de Japanse sushimeester, die de bouw van een karaokerestaurant in Pyongyang afwacht. Hij heeft van de Japans-Noord-Koreaanse Kamer van Koophandel de opdracht gekregen om in het nog niet gebouwde restaurant te koken.

In oktober wordt hij plotseling gebeld door de restauranteigenaar, die tegen hem zegt dat hij snel alles moet bij elkaar moet zoeken wat hij nodig heeft om voor twintig mensen sushi te serveren. Daarna verschijnen er drie Mercedessen voor zijn deur. Fujimoto stapt in een van de auto’s. Twee uur lang ziet hij het ondoordringbare Noord-Koreaanse binnenland aan zich voorbij trekken, totdat hij uiteindelijk zijn bestemming bereikt: een weelderig gebouw aan de kust.

Het is 2 uur ’s nachts als hij eindelijk wordt gevraagd om sushi te serveren aan de gasten. Alles verloopt vlekkeloos. Fujimoto herinnert zich dat een man vroeg welke vis hij serveerde: toro, oftewel de vettige buik van de blauwvintonijn. De man vroeg om een extra portie.

Twee dagen later is Fujimoto weer terug in Pyongyang, waar hij iemand de krant ziet lezen. Hij verstijft. De hele voorpagina bestaat uit een foto van de man die meer toro wilde. Fujimoto realiseert zich dat hij een hele nacht heeft doorgebracht met de zoon van de Noord-Koreaanse leider Kim Il-sung: de toekomstige dictator Kim Jong-il.

Kort daarop verschijnt er weer een Mercedes voor zijn deur: Kim Jong-il heeft trek. Fujimoto wordt naar Banketzaal nr. 8 gestuurd, ergens in het hart van de Noord-Koreaanse hoofdstad. Dit proces herhaalt zich daarna elke tien dagen. Fujimoto vertelt aan niemand dat hij rauwe vis bereidt voor de toekomstige leider van het land. De dictator is zo dankbaar voor de kookkunsten van de kok dat hij hem een Mercedes V450 en een Noord-Koreaans rijbewijs cadeau geeft. Fujimoto en Kim Jong-il krijgen een unieke band, gesmeed door sushi.

Kenji Fujimoto schreef een bestseller over zijn boeiende vriendschap met Kim Jong-il. Ook heeft de kok naar verluidt met journalist Anna Fifield gesproken voor haar ongeautoriseerde biografie van Kim Jong-il, die afgelopen zomer werd gepubliceerd. Het verhaal speelt zich af tijdens een duistere periode van het land: het politieke leven wordt gedomineerd door moordpogingen en aanvallen en de bevolking sterft letterlijk van de honger. (In de jaren negentig stierven er minstens een miljoen mensen van de honger.)

Ondertussen leeft de elite van Noord-Korea in een bubbel, waartoe Fujimoto toegang krijgt. In 1988 vraagt Kim Jong-il of de sushimeester zijn privéchef wil worden, wat betekent dat Fujimoto bij hem gaat wonen. Hij behoort al snel tot de intieme vriendenkring van Kim Jong-il en wordt overladen met cadeaus. Tijdens een potje kaarten won hij achter elkaar een piano, een Sony-camera en een toiletbril met ingebouwde verwarming.

Kim Jong-il koppelde Fujimoto zelfs aan Om Jong-nyo, een jonge zangeres en bokskampioen. De twee trouwden. Kim Jong-il regelde de bruiloft en nam het paspoort van de kok in beslag, om zeker te zijn van zijn loyaliteit.

Fujimoto weet nog dat hij op het banket na zijn bruiloft een hele fles Hennessy XO achterover had geslagen en buiten bewustzijn was geraakt. Toen hij weer bij kennis kwam, bleek iemand zijn schaamhaar eraf te hebben geschoren. Volgens de kok waren woeste drankfeesten een wezenlijk onderdeel van het leven van Kim Jong-il en zijn directe vriendenkring.

Op feesten beveelde de dictator zijn gasten vaak om shot na shot cognac te drinken. Zelf dronk hij vaak lange periodes niet, op advies van zijn artsen. Maar als hij wel dronk, dan dronk hij goed. Fujimoto zegt dat de dictator tijdens een dronken diner op een van zijn jachten in een plastic zak piste, de zak boven z’n hoofd rondslingerende en ‘m toen in de zee smeet.

Fujimoto deed zijn boodschappen niet met de auto, maar met het vliegtuig. Voor fruit ging hij naar Singapore, voor kaviaar naar Rusland of Iran en voor vis naar zijn geboorteland Japan. “Eten moet in de eerste plaats een lust voor het oog zijn – je moet genieten van de vormen en kleuren,” zei Kim Jong-il vroeger vaak. Hij dwong zijn keukenpersoneel om elke afzonderlijke rijstkorrel te inspecteren – slechts degenen die als perfect werden beschouwd, kwamen op het bord van de dictator terecht.

Kim Jong-il hield ook van ikizukuri: een levende vis in stukken snijden om er sashimi van te maken. Hij leerde het kennen door Fujimoto. En hij had nog een andere zwakte, die iets minder spectaculair is: hij hield van instant-ramen. Om specifiek te zijn: rao-noedels van Nissin.

Hoewel het leven in het afgesloten land Fujimoto leek te bevallen, herinnerde Kim Jong-il hem er wel aan wie de baas was. Hij won eens een jetski-race op de Yalu-river tegen Kim Jong-il en dacht dat hij daarmee indruk had gemaakt op de dictator. Maar een maand later zei Kim Jong-il dat hij revanche wilde. Hij had een nieuwer, krachtiger model gekocht en won overduidelijk.

Een paar jaar later kreeg Fujimoto een beter idee van wat het betekent als je de dictator teleurstelt. Hij had zijn kamer in een van de woningen van Kim Jong-il niet goed schoongemaakt en moest daarna zes maanden gedwongen sushi maken voor een gymnasium in Pyongyang.

Toch dacht Fujimoto er tot het begin van het nieuwe millennium niet aan om het land te verlaten. Hij kreeg toen twee jaar huisarrest, omdat hij een reisje naar Japan had gemaakt en Kim Jong-il hem ervan verdacht dat hij nog loyaal aan zijn geboorteland was.

Hij bedacht te ontsnappen als zijn huisarrest voorbij was. En net zoals eten hem het paleis van Kim Jong-il had ingeloodst, dacht hij er ook weer uit te kunnen komen met eten.

In maart 2001 besloot Fujimoto de dictator een aflevering van Dotch Cooking Show te laten zien. De aflevering ging over uni-don, een gerecht met zee-egels en rijst. Toen hij zag dat de dictator enthousiast was, stelde de kok voor om de beste Japanse zee-egels uit Hokkaido te halen. Kim Jong-il vond het goed. Een maand later stapte Fujimoto op het vliegtuig met een iets grotere koffer dan normaal. Hij vertrok naar zijn moederland en liet Noord-Korea en zijn vriend de dictator achter.

Nu, bijna twintig jaar later, is alles vergeven. Fujimoto werd in 2013 door Kim Jong-ils zoon Kim Jong-un terug verwelkomd in Noord-Korea. Hij keerde in 2017 permanent terug naar Pyongyang, waar hij een sushirestaurant en kleine ramenbar heeft geopend.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE FR.