Hoe je iemand zover krijgt om je terug te betalen, volgens een premiejager

Spoor het doelwit op

Alex Hayes is een 28-jarige premiejager in de Amerikaanse staat Georgia. Ze spoort voor haar werk mensen op die geld verschuldigd zijn en niet willen worden gevonden. Ze runt ook een privédetective-bedrijf met haar vriend. Volgens haar moet je er als eerste achter zien te komen waar de vriend die jou vermijdt en niet op je berichten reageert uithangt.

“In negentig procent van de gevallen begin ik op social media,” zegt ze. “Ik zoek uit of ze meer dan een account hebben, en of ze misschien een schuilnaam gebruiken.”

“Simpele zoekopdrachten op Google zijn ook nuttig. Mensen zetten veel informatie over zichzelf online – vaak meer dan ze beseffen,” zegt ze.

De volgende stap klinkt misschien vanzelfsprekend, maar het helpt ook om met vrienden en familieleden van de schuldenaar te praten. Dat kan helpen om erachter te komen waar iemand is en wat zijn of haar financiële situatie is. “Informatie die je van mensen krijgt is de beste informatie,” zegt Hayes. “Het liefst iemand met kennis uit eerste hand.” Ook kan het handig zijn om achter iemands dagschema te komen.

Schrik de schuldenaar niet af

Als je eenmaal weet waar de schuldenaar is, valt of staat je missie met de manier waarop je diegene benadert. Meestal werkt een privéontmoeting het beste.

“Zorg ervoor dat je niet ergens afspreekt waar je de persoon misschien in verlegenheid brengt,” zegt Hayes. “Dat maakt iemand defensief. Het is een probleem tussen jullie twee, dus betrek er geen andere mensen bij. Het is misschien verleidelijk om het zwaar aan te pakken, maar dat zorgt er niet per se voor dat je het resultaat krijgt dat je wilt.”

Volgens haar kun je het beste kalm en rationeel blijven. “Behandel het als een zakelijke deal en maak het niet persoonlijk. Dat is moeilijk, omdat zo’n situatie wel persoonlijk en emotioneel kan aanvoelen.” Zo'n soort no-nonsense-aanpak werkt ontwapenend.

Weet wanneer je de missie moet afbreken

Zelfs als je al deze stappen volgt, bestaat er een kans dat je vriend je niet wil terugbetalen. Misschien zal hij of zij nog meer valse beloftes maken. Het kan ook ongemakkelijk worden – mensen zijn niet rationeel als het op geld aankomt. Hayes zegt dat je jezelf het beste kan terugtrekken als dat het geval is.

“Als ze op zo'n confrontatiemoment nog weigeren om je terug te betalen, maak dan dat je wegkomt! Blijf niet hangen, want hoe langer je er blijft, hoe waarschijnlijker het is dat de boel bergafwaarts gaat. Hoe meer tijd je doorbrengt met de schuldenaar, hoe slechter.”

“Uiteindelijk kunnen dit soort confrontaties op veel manieren heel erg fout gaan, dus kies de zachtst mogelijke aanpak,” zegt ze. “Hoeveel geld je ook van iemand zou moeten krijgen – het is het niet waard als de politie erbij moet worden gehaald.”

Span een rechtszaak aan

De allerlaatste optie is een rechtszaak, maar dan moet het wel om een flinke berg geld gaan. “Als de schuldenaar niet met je wil praten, kun je een rechtszaak aanspannen. Maar dat kan moeilijk zijn en je soms meer geld kosten dan het je oplevert,” zegt Hayes.

Je moet juridische kosten betalen en bewijzen dat de schuldenaar jou nog geld verschuldigd is, wat bijvoorbeeld met een contract of een soort communicatiebewijs kan. Dit soort zaken kunnen ook verjaren, dus als er veel tijd voorbij is gegaan, heb je deze optie misschien niet eens meer.

De meeste experts raden het niet aan om een rechtszaak aan te spannen, tenzij iemand je echt veel geld verschuldigd is. Als je in overweging neemt hoeveel tijd en moeite het kost om de hoorzitting bij te wonen, is het waarschijnlijk de moeite niet waard – tenzij je een paar duizend euro moet terugkrijgen.

Verpest je vriendschap niet

Rubina Ahmed-Haq is een expert op het gebied van persoonlijke financiën en het brein achter Always Save Money. Als de methodes van de premiejager niet werken en het bedrag dat je nog tegoed hebt minder dan een paar duizend euro is, dan heeft ze nog wel een paar goede tips voor hoe je je vriendschap alsnog kunt behouden.

Misschien moet je vriend alleen even het gevoel krijgen dat er wat haast achter zit, en kun je diegene gewoon een deadline geven. “Zeg gewoon iets als: ‘Ik ga over een maand op vakantie en heb daarvoor nog wat geld nodig, dus zou je me dat geld terug willen geven?’” zegt Ahmed-Haq. Laat je vriend weten dat je dat geld echt nodig hebt. Het komt vaak voor dat vrienden het “vergeten” je terug te betalen, omdat ze denken dat het financieel gezien toch wel goed met je gaat.

“Als je het gevoel hebt dat je je vriend moet smeken om je geld terug te krijgen, kom je hebberig over,” zegt Ahmed-Haq. Je moet volgens haar de schuldenaar juist zover krijgen dat diegene met jou meeleeft. “Zeg dat jij moeilijk met geld kunt omgaan. Laat diegene weten dat je een beetje krap bij kas zit.”

Zij heeft zelf ook nog een andere techniek, die ze ook eens heeft toegepast op een familielid van haar. Je kunt je schuldenaar iets voor je laten kopen dat ongeveer hetzelfde waard is als wat diegene je verschuldigd is. “Mijn broer was me nog geld schuldig, dus ik vroeg hem of hij voor ons een kratje bier wilde meenemen naar een feestje. Daar deed hij helemaal niet moeilijk over,” zegt ze. Je kunt die techniek blijven gebruiken totdat je het gevoel hebt dat je vriend je niets meer verschuldigd is.