Op pad bij De Kuip met de enige echte lookalike van Jaap Stam

Jaap Stam zet in de fanshop van De Kuip handtekeningen op Feyenoord-shirts en gaat op de foto met enthousiaste fans. Een supporter vraagt hem zelfs een bericht in te spreken voor zijn broer: die is ook supporter van Feyenoord en heeft net een herseninfarct gehad. Stam spreekt wat bemoedigende woorden in de camera.

Er is alleen een ding aan de hand: deze man is eigenlijk helemaal niet Jaap Stam, maar zijn dubbelganger Tom van den Busken. In het vorige decennium, toen Stam nog profvoetballer was, kreeg Van den Busken een hoop klussen als dubbelganger van de grote kale verdediger. Maar als lookalike van een bekend iemand ben je altijd afhankelijk van de carrière van degene op wie je toevallig lijkt. Toen Stam in 2007 stopte met voetballen, werd het rond zijn dubbelganger Van den Busken opeens ook een stuk stiller.

Nu staat Stam weer volop in de spotlights; hij is sinds dit seizoen hoofdtrainer van Feyenoord. Omdat ik benieuwd ben of Van den Busken daardoor ook bezig is met een revival, spreek ik met hem af bij De Kuip. In de fanshop is het al snel raak. De aanwezige supporters kijken hem eerst even vragend aan. Is het ‘m nou wel of niet? Nadat de eerste persoon een foto vraagt, volgen er meer. Als iedereen een handtekening of ingesproken boodschap heeft, lopen we de shop uit.

VICE: Vind je het niet heftig om zo’n persoonlijke boodschap in te spreken als Jaap Stam?
Tom van den Busken: Ik twijfelde of ik moest zeggen dat ik niet de echte Jaap Stam ben. Maar als ik meespeel, maak ik iemand blij. Als ik in mijn rol ben, kan ik niet weigeren. En de mensen weten het niet, dus maakt het niet heel veel uit. Vaak geloven ze me niet eens als ik zeg dat ik niet de echte Jaap Stam ben.

Spreken mensen je vaker aan nu Stam trainer is bij Feyenoord?
Ja, dat merk ik wel. Als Jaap in Nederland werkt, word ik elke dag herkend. Dat was ook zo toen hij bij Ajax speelde. Mensen geloven dan eerder dat ik hem ben. Vooral in Amsterdam, waar ik woon, krijg ik veel opmerkingen. Laatst was ik op Kwaku, en de hele dag kwamen er mensen naar me toe. “Hoe haal je het in je hoofd om naar Feyenoord toe te gaan?” vroegen ze. Anderen zeggen dat ze nog een goede verdediger voor me hebben. “Nou, die vind ik zelf wel,” zeg ik dan. Ik speel het spelletje gewoon mee.

Word je nu ook weer vaker ingehuurd?
Ik word non-stop herkend op straat, maar qua boekingen is het weleens drukker geweest. Ik hoop dat het werk weer aantrekt. Het leukste wat er nu is gebeurd, is een interview met Harry Vermeegen. Hij had vroeger een tv-programma met Jaap Stam, De Regenjas. In dat programma zei Jaap altijd dat Harry te laat kwam, en bij mij kwam hij ook te laat. Dus ik zei: “Harry, je bent te laat.” Daar moest hij wel om lachen. We willen samen nog eens naar De Kuip gaan om Jaap te spreken, maar daar moeten we nog een moment voor vinden.

Kan je rondkomen van op Jaap Stam lijken?
Nee, in het dagelijks leven ben ik beveiliger. Dit is een extraatje. Het is niet zoals bij de Nederlandse lookalike van Arnold Schwarzenegger, die het fulltime doet. Toen Jaap nog voetbalde, werd ik vaker ingehuurd. Toen heb ik weleens een kledingwinkel geopend en op beurzen gestaan. Ik ben ook een paar keer gevraagd voor voetbaltrainingen van de jeugd, dat is altijd erg leuk. Nu wil ik me meer inzetten voor de stichting Only Friends, die dagen organiseert voor kinderen met een beperking en het syndroom van Down. Die kinderen vinden het geweldig. Een keer zei een fotograaf waar alle kinderen bij waren dat ik niet de echte Jaap Stam was. Ik vroeg hem of-ie dat nooit meer wilde doen, want dan haal je de illusie weg bij die kinderen. Hoe kunnen zij nou begrijpen dat ik een dubbelganger ben?

Sinds wanneer word je herkend als Jaap Stam?
Dat begon in zijn PSV-tijd. Ik werkte toen als bewaker in gevangenissen. Dan was het makkelijker om kort haar te hebben, zodat de gedetineerden er niet aan konden trekken. Dus ik schoor mijn hoofd. Op een gegeven moment zei een collega dat ik op Jaap Stam leek en toen is het balletje gaan rollen. Later werd ik door een bedrijf benaderd om me te laten inhuren als lookalike. Degene die me inhuurt weet dat ik hem niet ben, maar tegen de mensen die daar komen, zeg ik niets.

Probeer je meer op Stam te lijken dan je van nature doet?
Nee, hoor. In feite lijkt hij op mij, hè. Ik ben elf jaar ouder. Het verschil is dat hij er wat doorleefder uit ziet. Dat snap ik wel: hij heeft zoveel getraind in al die jaren. Maar verder lijken we als twee druppels water op elkaar. Hij is twee centimeter groter en hij heeft tattoos op zijn armen, dus trek ik als imitator iets met lange mouwen aan.

Zeggen mensen ook niets over je Amsterdamse accent?
Een keertje, toen ik werd gevraagd bij een voetbalclub in Zeeland die een jubileum vierde. Werd ik met een helikopter op het veld gebracht, zoals ze dat hier bij Feyenoord doen. Toen heb ik een persconferentie gegeven als Jaap Stam. Iemand vroeg: “Sinds wanneer heb je een Amsterdams accent?” Toen zei ik dat ik dat had overgenomen van al die Amsterdammers bij het Nederlands elftal. Mensen geloven dat gewoon.

Krijg je nooit vervelende opmerkingen naar je hoofd?
Eigenlijk niet. Ik word nooit bedreigd of wat dan ook. Dat komt denk ik omdat Jaap altijd rustig is geweest. Hij is heel normaal gebleven, en hij was voor iedereen een goede voetballer. Hij is nooit echt verbonden geweest aan één topclub. Hij heeft bij PSV en Ajax gespeeld en zit nu bij Feyenoord. Daardoor wordt hij overal geaccepteerd, en ik dus ook.

Heb je Jaap Stam zelf wel eens ontmoet?
Meerdere keren. De eerste keer was wel grappig. Dat was in Huis ter Duin met het Nederlands elftal. Ik was daar met een neef van Rafael van der Vaart en ging naar binnen. Jaap Stam zat op de bank en hij zag mij aan komen lopen. Hij zat me een paar seconden aan te kijken omdat hij perplex stond, maar daarna reageerde hij heel nuchter.

Heb je er voordeel van dat mensen je aanzien als Jaap Stam?
Ik heb weleens korting gehad toen ik een televisie ging kopen. En een andere keer mocht ik gratis voetbalschoenen uitzoeken in een sportzaak. Wel Puma, want dat was toen de sponsor van Jaap.

Is het ook weleens lastig?
Eigenlijk maar één keer. Bij de open dag van Ajax in 2007 had ik mijn zoon bij me. Er stonden zoveel mensen om ons heen dat de pennen bijna in mijn gezicht staken. Mijn zoon werd aan de kant geduwd en viel op de grond. Toen zijn we door beveiligers weggehaald, zodat de fans niet meer bij me kwamen. Dat was eigenlijk de enige keer dat ik het vervelend vond.

Wat vind je er zo leuk aan?
Dat je de mensen eerst ziet twijfelen, en dan komen ze toch op me af. Vaak is degene die het meeste twijfelt de eerste die voor een foto of een handtekening komt. Op de foto kijk ik altijd een beetje boos, net zoals Jaap. En als handtekening zet ik altijd ‘Jaap St.’, zodat ik geen fraude pleeg.

Ik was een keer op visite bij kennissen en die hadden gasten over de vloer. Toevallig had ik een Jaap Stam-shirtje van het Nederland elftal bij me. Die gaf ik als grap aan mijn kennis en die andere mensen werden helemaal gek. Ze vroegen of ik op hun motor wilde zitten voor een foto. Een jaar later kwamen ze erachter dat ik een lookalike was. Die man kon het niet geloven. Hij had net aan iedereen verteld dat Jaap Stam op zijn motor had gezeten. Dat is misschien een teleurstelling, maar uiteindelijk gaat het mij erom dat we op dat moment plezier hebben gehad. Of ik nou de echte Jaap Stam ben, of niet.