Nu kunnen we ook dingen 3D printen zonder computer

3D printers voldoen prima aan visioenen van hoe 21e eeuwse productie eruit zou moeten zien. Ze communiceren met computers, ze zijn grotendeels geautomatiseerd en ze hebben draden en knoppen en andere typische gadget dingetjes.

Maar ontwerper Daniel de Bruin wilde al die slimme onderdelen weg hebben. De student aan de Hogeschool van de Kunsten Utrecht heeft zijn eigen versie van een 3D printer gebouwd, en deze is helemaal analoog. Geen computers, geen draden en alleen zijn eigen fysieke acties als energie.

Hij deed dit niet om zich te verzetten tegen de technologische ontwikkelingen die gaande zijn, maar met ideeën rondom artistiek eigendom. De Bruin vertelde mij over de telefoon dat hij de laatste tijd veel met 3D-printers had gewerkt (de normale digitale versie) en dat hij gefascineerd was door de technologie en de technieken. Maar na een tijd kreeg hij het idee dat de machine teveel van het werk deed. “Wat mij opviel wat dat de prints die eruit kwamen niet voelden alsof ze van mij waren, ze waren een product van de machine,” zei hij. “Dus besloot ik om een machine te maken die objecten creëert terwijl de machine door mij is gemaakt en door mij wordt aangedreven. Zo heb ik nog steeds een connectie met de producten die eruit komen.”

Afgezien van de tandwielen, aandrijving en kettingen maakte hij alle machine-onderdelen zelf, voornamelijk uit goedkope materialen. Het resultaat lijkt op het soort apparaat wat een kind zou ontwerpen als ontbijt-op-bed-maak-machine; het is aangenaam industrieel met veel radertjes en schroeven en een ratelend geluid van alle dingen die heen en weer en op en neer gaan. De Bruin zei dat hij wilde dat het puur functioneel zou zijn en dat hij het niet echt had ontworpen met het gewoon was gaan bouwen.

Het basisprincipe is simpel: een spuit drukt filament (of in dit geval sneldrogende klei) op een roterende schijf om zo rondjes te maken. De schijf gaat omlaag tijdens het draaien en zo ontstaan er een cilinder.

Om de vorm aan te passen – de vorm moet rond zijn maar kan wel variëren in omtrek en hoogte – moet je een stukje aluminiumdraad buigen dat verbonden is met de spuit. Een uitstulping in de draad duwt de spuit op het platform, wat een grotere cirkel geeft waardoor er een richel ontstaan in het ontwerp als het klaar is.

Dit geheel wordt aangedreven door de gebruiker, maar met minimale inspanning. Om het op te starten hoeft De Bruin alleen maar een gewicht te heffen en dan start de machine. “Het mooie is dat op het moment dat ik het gewicht optil, mijn energie door de machine gaat en het overneemt,” zei De Bruin. “Maar aan de andere kant geeft de machine al mijn energie door naar het product.” Hij heeft een fysieke rol in het maakproces, maar kan nog steeds lekker gaan zitten en kijken naar hoe het geprint wordt.

Hij heeft er al verschillende vaasachtige objecten mee gemaakt. Ze zijn niet zo gepolijst als andere 3D-geprinte modellen, maar dat is natuurlijk het hele punt. De klinische precisie van het reguliere 3D printen is geweldig voor meer wetenschappelijke toepassingen, zoals het bioprinten van menselijke organen, of het vervangen van stukjes van ruimtevaartuigen, maar de dingen van De Bruin behouden de charmes van home made. Of zoals hij schrijft op zijn blog, “afwijkingen zijn meestal het interessantste.”

De Bruin vertelde me dat hij onlangs had geëxperimenteerd met kleuren, en van plan is om de printer aan te passen zodat hij er grotere prints mee kan maken. Daarna denkt hij over het maken van een desktop versie met een veermechanisme in plaats van het gewicht. “Misschien een open source, een doe-het-zelf soort ding, dat zou geweldig zijn,” zei hij. “Ik hou er echt van om te zien dat andere mensen geïnspireerd raken met deze oud-nieuw technologie, gecombineerd.”