Wat stemt Aafke Romeijn?

De komende weken gaan we Kiezen met VICE. Tot 15 maart zullen wij jouw bron van verlichting in de democratische duisternis zijn. Dat doen we met artikelen, maar ook met (video)interviews met de lijsttrekkers, waarin we jullie vragen aan hen voorlegden. Volg ons elke dag en mis niks.

Aafke Romeijn zit graag op Twitter. Per dag gooit ze er zo'n tien tweets uit over van alles en nog wat, maar vooral over politiek. Daarnaast maakt ze tijd vrij om te zingen en te schrijven, en binnen die disciplines gaat het vaak over het reilen en zeilen van onze regering. De laatste tijd heeft ze zich daarbovenop ook nog eens op het vloggen gestort. En hoe kan het ook anders: ook hierin is ze politiek geëngageerd. We zochten haar op in haar studio in Utrecht om te praten over rechts-populisme, politici die niet deugen en vluchtelingen in je huis opnemen.

Noisey: Hoi Aafke! Op welke politieke partij ga jij stemmen?
Aafke Romeijn: Ik twijfel nog tussen GroenLinks en de Partij voor de Dieren, omdat de PvdD qua opvattingen over de bio-industrie, net zoals ik, vrij extremistisch is. En ze hebben een vrouw als lijsttrekker, dat vind ik belangrijk.

Je twijfelt over links. Geen Thierry Baudet voor jou?
Ik vind alle politici die de 'behoud-de-Nederlandse-cultuur'-kaart spelen een beetje belachelijk. Baudet wil daar een hele wet voor. Dat is gewoon inspelen op het onderbuikgevoel van het gros van de Nederlanders. Ik geloof zelf helemaal niet in directe referenda zoals Baudet dat voorstelt. Sylvana Simons verwoordde het mooi in het lagerhuisdebat tegen Baudet: "Natuurlijk moet je kijken naar wat de meerderheid wil, maar een kabinet is er ook om minderheden te beschermen." Soms wordt dat vergeten als je kijkt naar hoe referenda zijn opgezet: je moet heel voorzichtig zijn met wat je aan het volk uitbesteedt en wat niet. Sommige onderwerpen zijn te gevaarlijk. Die kunnen makkelijk gekaapt worden door politici, om zo extreme denkbeelden en angst te verspreiden.

Heb je daar een voorbeeld van?
Kijk bijvoorbeeld naar de Brexit. Die keuze drijft op angst en dat baart me zorgen. Als je ziet hoe dat debat gevoerd is, dan is er zo weinig inhoudelijk beargumenteerd en zoveel op onderbuikgevoelens ingespeeld. Baudet doet dat ook. Hij wil bijvoorbeeld heel graag de elite wegzetten als een 'partijkartel.' Volgens mij zijn er wel ergere dingen in de wereld.

Wat zijn dan die ergere dingen?
Ik maak me grote zorgen over de opkomst van het fascisme. Het is een gevaarlijk woord om te gebruiken, daar ben ik me van bewust. Mensen hebben het gevoel dat de opkomst van rechts-populisme wel meevalt. Maar dan zie ik vanochtend dat Marine le Pen (voorzitter van het rechtse Front National en presidentskandidaat, red.) op 45 procent van alle stemmen staat in de peilingen in Frankrijk. Dat is bijna een absolute meerderheid. Frankrijk is al conservatief, maar het zegt iets over hoe er gedacht wordt in heel Europa. Extreem taalgebruik en extreme beeldvorming wordt steeds normaler. Omdat deze opkomst zo langzaam gaat, valt het niemand op. Dat vind ik heel eng.

Wat kun je daartegen doen?
Je blijven uitspreken. Het vergt energie, doorzettingsvermogen en vasthoudendheid om je daartegen te blijven uitspreken.

Ik heb het idee dat door het drukkende vraagstuk van populisme, mensen bijvoorbeeld iets als het klimaat totaal vergeten.
Dat is eigenlijk mijn tweede grote issue: het feit dat het bijna normaal wordt om niet in klimaatverandering te geloven. Van de week hoorde ik nog een journalist op Radio 1 zeggen dat hij er niet zo in gelooft. Dat was Wierd Duk. Ik kan prima met die man door één deur, maar toen dacht ik wel even: sorry? Hij zegt dan dat hij een geloofwaardig onderzoek heeft gelezen over dat de aarde niet opwarmt.

Iets anders: in een van je vlogs leg je uit waarom je links bent en dat je gelooft in universele gelijkheid. Is het niet heel makkelijk om vanuit jouw positie als witte, welgestelde vrouw daarin te geloven?
Daar ben ik me enorm van bewust. Ik durf echter wel te zeggen dat ik bereid ben een groot deel van mijn welvaart te geven aan een ander. Ik ben bereid om naar Griekenland te rijden, een vluchteling op te halen en mee hierheen te nemen. Dat zijn natuurlijk individualistische acties, maar ik vind het belangrijk dat we nadenken over onze gunstige positie en onze vrijheid. Ik wil best kleiner gaan wonen en een deel van mijn salaris inleveren als ik daarmee mensen kan helpen, maar het blijft moeilijk om te ontkomen aan die witte bubbel. Daar zit je in en kom je niet zomaar uit. Dat is een probleem. Ik zet een groot deel van mijn energie in om mensen ervan te overtuigen zich socialer op te stellen, maar je blijft iemand die hoger opgeleid, wit en welgesteld is.

Heb je het gevoel dat je die verantwoordelijkheid hebt omdat je artiest bent?
Absoluut. Ik merk dat heel veel collega's daar angstig voor zijn en dat snap ik goed. Zelf krijg ik veel reacties van mensen: "Oh, ik vond je muziek heel leuk maar ik word moe van je politieke gewauwel, dus ik volg je niet meer." Tja, dat is dan maar zo. Ik heb me daar overheen gezet.

Het gaat nu ook terugkomen in je muziek, want je nieuwe EP heet 'Versplintering op Rechts'. Die titel zegt best veel.
En het komt uit op een verkiezingsfeest! Wat er op rechts allemaal gebeurt en de mensen die daar rondlopen vind ik heel fascinerend. Ik schrijf graag over personages die niet deugen.

Wie deugen er dan niet op rechts?
Ik vind dat Geert Wilders niet deugt. Hiervoor heb ik over Jörg Haider (overleden Oostenrijkse rechts-populistisch politicus) geschreven en die deugde ook niet. Dat was echt een boef. Dat soort personages vind ik interessanter dan het bezingen van mijn helden. Het is voor mij ook waardevol om die personages te doorgronden. Wat beweegt die mensen nou echt? Kan ik die angst ook voelen? Zit dat in iedereen? Dat probeer ik in mijn nummers en mijn fictie te onderzoeken. Ik probeer me te verplaatsen in die personages en dat helpt me ook om een reactie te formuleren. Die reactie geef ik doorgaans in mijn vlogs of mijn artikelen. Ik wil geen protestliederen schrijven, dat moet het niet zijn. Het moeten nummers zijn die iets onderzoeken, iets tastbaar maken.

Je hebt een klein kindje. Tot in hoeverre heeft het krijgen van een baby je een bepaalde kant op getrokken, qua politiek denkbeeld?
Het heeft mijn bewustzijn verdieping gegeven. Ik ben altijd al met het klimaat en de bio-industrie bezig geweest. Dat was altijd vanuit een soort plichtsbesef: je moet iets voor de natuur doen. Toen ik een kind kreeg was het in één klap tastbaar, want zij blijft hier als ik er straks niet meer ben. Als Nederland over honderd jaar overstroomd is, maakt dat voor mijzelf niet uit. Maar als je een kind hebt is het ineens zo van: fuck, dat kan niet. Zij is er dan nog en zij is een deel van mij, dus er moet nu iets aan gebeuren.

Wat wil je de jongere kiezer nog meegeven?
Volg gewoon je hart, dat is het allerbelangrijkste. Ook als je op een partij wil stemmen die geen kans maakt. Ik snap dat dit onwennig voelt omdat je liefst bij een club hoort die wint. Ik kom uit het zuiden van Nederland en de helft van mijn klasgenoten was voor Ajax. Fuck dat. Hoezo ben je voor Ajax? "Het is toch veel leuker om ieder jaar het kampioensfeest te vieren", zeiden ze dan. Dat zal wel, maar ik vind het veel leuker om elk weekend naar de wedstrijd te gaan van de club in de buurt. Stel dat je stemt op een partij die uiteindelijk geen zetel krijgt. Dan kun je jezelf altijd nog troosten met het feit dat jouw stem niet naar de PVV is gegaan. Informeer jezelf goed, doe de stemwijzer of lees gewoon de partijprogramma's. Het is echt niet zoveel werk. En oh ja, stem geen PVV! (Lacht)

Dankjewel Aafke!

Aafkes EP Versplintering op Rechts komt op 8 maart uit.

Volg Aafke ook op Twitter.

Beeld door Rebecca Camphens