Ik kan niet stoppen met denken aan het vermoorden van mijn vriendje

Violet* weet nog precies wanneer ze voor het eerst begon te denken aan het vermoorden van haar vriendje.

"Ik was halverwege de film A Clockwork Orange, en opeens vroeg ik me af hoe en waarom iemand een seriemoordenaar wordt."

"Daarna vroeg ik me iets anders af: hoe weet ik dat ik geen seriemoordenaar ben? Meteen daarna verscheen er een beeld in mijn hoofd: ik was mijn vriendje aan het wurgen in bed."

Violet had last van extreme dwanggedachten. Mensen die daar last van hebben, krijgen hinderlijke impulsen die ervoor zorgen dat ze niet meer goed na kunnen denken. 0,6 procent van de bevolking heeft hier last van. Het grootste deel daarvan is vrouw.

De meeste mensen hebben weleens dwanggedachten gehad – zoals het losmaken van de riem van een hond of een zwiep geven aan het autostuur als er net een vrachtwagen langsrijdt. Maar die komen niet vaak voor en zijn meestal goed te beheersen. Voor mensen met extreme angstklachten kunnen ze wel ernstige gevolgen hebben.

"Dwanggedachten kunnen verlammend werken," zegt Professor Dinesh Bhugra van de World Psychiatric Association. "Ze komen vaak terug en zijn hardnekkig."

Violet heeft last van dwangneuroses, depressie en een angststoornis. Voor haar waren de gedachten zo verlammend dat de rest van haar leven stilstond. Zodra ze begon te denken aan het vermoorden van haar vriendje, begon ze ook te denken aan het vermoorden van anderen – zoals familieleden of leraren.

"Op een dag besloot ik dat ik het iemand moest vertellen – niet omdat ik dacht dat ik hulp nodig had of omdat ik last had van mentale problemen. Maar omdat ik mezelf ervan had overtuigd dat ik een seriemoordenaar was, of eigenlijk had mijn angst dat gedaan," vertelt ze.

"De weken en maanden daarna werd ik steeds angstiger. Hoe harder ik de beelden uit m'n hoofd probeerde te bannen, hoe hardnekkiger ze werden. Ik kreeg ook fysieke klachten: hartkloppingen, ik werd er licht in mijn hoofd van, en ik was misselijk."

Toen de aanvallen vaker terugkwamen, begonnen ze een eigen leven te leiden. Op het dieptepunt smeekte Violet haar ouders om haar naar het politiebureau te brengen.

"Ik wilde deze dingen in mijn hoofd niet echt doen – totaal niet. Maar ik kon mezelf er niet van overtuigen dat ik geen moordenaar was."

Mensen die hier last van hebben, zijn vaak bang dat hun naasten iets overkomt, maar visioenen kunnen ook gaan over taboeonderwerpen. Georgia* heeft bijvoorbeeld last van een angststoornis, en kreeg visioenen waarin ze seks had met haar vader.

"Ik had een hele levendige droom en vind het verschrikkelijk om er alleen al over te praten. In die droom had ik seks met mijn vader. Het ergste was dat ik er in de droom ook nog van leek te genieten," zegt ze.

"Ik weet dat het maar een droom was, maar het feit dat ik überhaupt zoiets kon bedenken vond ik verschrikkelijk. Het werd deel van mijn realiteit. Ik was verdomme nog maar dertien. Welke dertienjarige denkt zo?"

Georgia was bang dat mensen haar zouden veroordelen en haatte zichzelf. Hierdoor verergerden haar angsten. Haar gedachten kwamen steeds vaker terug en al snel vertrouwde ze zichzelf niet meer als haar vader in haar buurt was.

"Ik begon mijn vader te ontlopen. Daarvoor hadden we een hele goede relatie, maar wat kon ik anders doen? Mijn gedachten hadden dus verschrikkelijke consequenties voor ons beide. Ik voelde me vies. Pas toen ik een paar jaar later verhuisde kon ik de relatie met mijn vader weer opbouwen."

Om de gedachten te onderdrukken ontwikkelde Georgia zenuwtrekken.

"Ik deed de voorspelbare dingen, zoals het overslaan van oneven getallen, niet op scheuren in tegels staan, extra aandacht voor bijgelovigheden. Ik begon te denken aan seks met steeds meer mensen waar ik geen seks mee wilde – vrienden van de familie, mensen op straat en op een gegeven moment zelfs dieren."

"Hoe meer je bezig bent met een bepaald onderwerp, daar vervolgens door van streek raakt – wat ook weer een negatieve invloed heeft – hoe groter de kans wordt dat het de persoon aan zal tasten", zegt Dr. Shamila Moodley van het Nightingale Ziekenhuis in Londen. "Dwanggedachten kunnen ervoor zorgen dat iemand zichzelf pijn wil doen of zelfmoord wil plegen. Het is dan belangrijk om de ziekte te behandelen."

Violet kwam er snel achter dat haar ouders ook last hadden gehad van dwanggedachten, terwijl Georgia er nooit over heeft willen praten met haar familie.

"Er is geen goed moment om aan mensen te vertellen dat je de laatste tien jaar hebt geprobeerd om niet te denken aan seks hebben met je vader," zegt Georgia. "Ik kan het mijn partner en vrienden niet vertellen en mijn familie mag er zeker nooit achter komen. Ze weigeren mijn angststoornis te accepteren, dus dat zullen ze ook niet doen met de symptomen. Ik weet pas kort dat het hebben van deze gedachten een echt symptoom is. Het is fijn om te weten dat ik niet de enige ben."

Violet heeft er nu bijna geen last meer van, maar ze heeft veel moeten doen om weer de baas te worden over haar eigen gedachten.

"Ik was opgelucht toen ik erachter kwam dat gedachten zoals deze 'normaler' zijn dan we denken, maar toch vertrouwde ik mezelf niet helemaal. Het kostte zes maanden aan intensieve cognitieve gedragstherapie om mijn leven weer op orde te krijgen – om mezelf weer te vertrouwen."

*Namen zijn veranderd