De ultieme gids voor de eerste stappen in jouw studentenstad: Rotterdam

Beginnen aan een studie is een enge aangelegenheid, en het maken van een eerste stap in een nieuwe stad al helemaal. De komende weken vragen wij onze favoriete mensen uit grote studentensteden wat jij in je nieuwe stad moet gaan doen en laten om jezelf zo snel mogelijk thuis te voelen. Geen corpsballen, geen citymarketeers, geen overenthousiaste vertegenwoordigers van studieverenigingen. Gewoon, echte mensen, met echte tips. Met vandaag in de hoofdrol: fotograaf en filmmaker Marwan Magroun, in Rotterdam. 

Een jonge gast staat in de schemering op het Rotterdamse metrostation Rijnhaven. Hij draagt een donkere broek en een zwarte bodywarmer, met daaronder een blauwe trui. In z’n rechterhand heeft hij een felrode tas van Dirk van den Broek. Op een verder leeg perron kijkt hij naar de hoge torens op de Kop van Zuid, alsof ze extreem ver weg liggen. Er zijn weinig beelden die zo hard Rotterdam schreeuwen als deze foto.

Marwan Magroun (36) won er in 2017 de publieksprijs van De Kracht van Rotterdam mee, wat de kickstart van zijn carrière werd. Inmiddels is hij een van de bekendste fotografen en verhalenvertellers van de stad. Hij maakte ook het project The Life of Fathers, waarin hij ageert tegen het stereotype van afwezige vaders in migrantengezinnen en laat zien dat hij midden in de samenleving staat.

Dat is waarom ik hem op het terras van de Urban Espressobar (bijzonder lekkere koffie, en een paar minuten van het huis van Marwan) op de Nieuwe Binnenweg vraag om te vertellen over zijn Rotterdam. Ook omdat de stad bekend staat om z’n nuchtere inborst, die niet vanzelfsprekend hand in hand lijkt te gaan met het beeld dat we hebben van een standaard studentenstad. 

“Studentencultuur rijmt niet heel goed met het multiculturele van de stad, nee. Universiteiten zijn toch vaak witte bolwerken – op wat uitzonderingen na, dan,” vertelt Marwan. “Ik denk dat je er bewust van moet zijn dat het studentenleven een ons-kent-ons wereld is, en daar iets aan moet doen als je echt onderdeel wil uitmaken van de stad. Dompel jezelf zo snel mogelijk onder, dat is de allerbelangrijkste tip die ik kan geven. Je moet ook wel, omdat de goedkopere studentenwoningen niet in Hillegersberg of andere keurige witte wijken staan. Wees niet bang om contact te maken. Wees niet bang om mij te groeten. Beperk de gesprekken met je buurvrouw niet tot ‘hoi’ en ‘doei’. Support je Syrische bakker in plaats van je brood bij de supermarkt te halen.”

De diversiteit van de stad speelt zoals gezegd een grote rol in het werk van Marwan. Hij werd geboren in de stad en groeide hier op, maar merkte desondanks dat hij niet overal werd geaccepteerd en dat hij hier en daar toch scheef werd aangekeken. 

“Als je opgroeit in het centrum van Rotterdam leer je al heel snel dat alles constant open wordt gebroken, en dat er gebouwen worden gesloopt. De stad is altijd in verandering en daar ga je vanzelf in mee, qua denkwijze. Tenminste, als je jong bent. Want er is ook veel subtiel racisme, wat er voor kan zorgen dat je je soms een minder gewild onderdeel van de stad voelt. Om je thuis te voelen, zoek je mensen die op jou lijken. En dan niet per se qua uiterlijk: mensen die hetzelfde voelen, die hetzelfde ervaren. Dat zorgt voor berusting, en het gevoel dat je ergens bijhoort. Ik kon injera eten bij m’n Eritrese vrienden, en bij mijn Kaapverdische en Surinaamse vrienden was ik altijd welkom. Dat maakt mij zo rijk. Omdat het me thuis heeft laten voelen, maar ook omdat het me heeft geleerd dat ik een wereldburger kan zijn in m’n eigen stad. En dat kan iedereen dus, ook studenten, zolang je maar oog hebt voor de mensen om je heen.”

Als we onze koffie op hebben lopen we richting het Middellandplein. Hij raakt in gesprek met onze fotograaf Patrick, die net als Marwan groot fan is van Japan, en van Tokio in het bijzonder. Patrick en Marwan hebben allebei de kans gekregen om het werk wat ze daar hebben geschoten te exposeren, maar lijkt het in Rotterdam moeilijker dan in andere steden om voet aan de grond te krijgen als je jong en creatief bent. 

“Het loopt een beetje vreemd, in Rotterdam, als je creatief werk wil doen. Voor mijn gevoel is de wereld van de subsidies en culturele instanties extreem ontoegankelijk, waar baantjes en bakken met geld onderling verdeeld worden. Terwijl de mensen die het creatieve werk doen juist wel openstaan voor veel dingen. Kino is een prachtige bioscoop hier, waar ook een mooie foyer bij zit. Zij hebben mij ruimte gegeven voor mijn eerste expositie. Maar ook de rappers die al sinds ik een kind was de verhalen vertellen die ik wilde horen, zijn benaderbaar. Maar hoe kan het dat een grote stad als Rotterdam niet één sick poppodium heeft, vergelijkbaar met Paradiso in Amsterdam of zelfs Tivoli in Utrecht? We hebben Worm, waar wel dingen gebeuren, en voor enorme concerten zijn er Ahoy en de Kuip. Maar toch is het gek dat daar niets tussen zit.”

Vanaf het Middellandplein lopen we richting Centraal Station, maar het is duidelijk dat Marwan zichzelf het lekkerste voelt in het westelijke gedeelte van de stad – volgens hem de beste plek om te zijn. “Ik ben opgegroeid op de plek waar de stad is ontstaan, de stadsdriehoek. Maar ik woon nu al zo’n zes jaar in West. Ik voel me wel echt een stadsjongen; ik voel me heel comfortabel bij de snelheid van de stad. Ik heb ook het gevoel dat we hier in West het middelpunt zijn, omdat dit toch is waar de mensen naartoe komen als ze zeggen dat ze naar de stad gaan.”

Op de Kruiskade stoppen we bij toko Nobo, een veel kleinere winkel tegenover de gigantische supermarkt Amazing Oriental. Marwan bestelt drie johnny cakes met kaas – een lunch die hoge ogen gooit in het frituurklassement – en een pasteitje: snacktechnisch een bestelling die je uit het diepst denkbare emotionele dal kan trekken. We eten het op bij de ingang van het wijkpark Oude Westen, volgens Marwan een soort pretpark waar je op één dag alle denkbare lagen van de samenleving elkaar kan zien kruisen. 

Vanaf de Kruiskade lopen we langs het station, richting de Witte de Withstraat – toch de plek waar je uitkomt als je een beetje plezier wil maken. Zelfs op het begin van deze vrijdagmiddag is het er druk, alsof mensen warm aan het lopen zijn voor het weekend. 

“Ik ben al lang niet meer echt uit geweest natuurlijk, maar ik was graag bij een feestje dat After Six heet – vooral afrobeats en soul, werd daar gedraaid. Het was altijd in Café Engels, bij het station, maar dat is nu dicht. Hopelijk komen ze ergens anders terug. De dames van Stir It Up organiseren ook goede feestjes, waar het altijd gezellig is. Verder kom je als je een hele avond drankjes wil doen toch gewoon echt terecht op de Witte de Withstraat, daar zijn gewoon altijd de beste opties.” 

Wat misschien iets minder bekend is aan de Witte de With is het barretje Spikizi, volgens Marwan de perfecte plek om je te onttrekken van het uitgaansgeweld en relatief anoniem een goede cocktail te drinken. Een oude vriend van zijn middelbare school is daar uitbater, en doet net de deur open als wij aan komen lopen. “Dit is sowieso de beste plek om een nieuwe date mee naar toe te nemen als nog niet iedereen hoeft te weten dat jullie samen zijn. Ja, voor mij is het misschien wel de meest ontspannen plek van deze hele stad”. 

Overige Tips

Eten
Voor een stevig en vegetarisch ontbijt kan je bij By Jarmusch de full Jarmusch vega bestellen. Bij Blue Caribbean eet je chicken and waffles, bij Warung Gareng haal je heerlijke broodjes en kipsaté, bij Shaami Huis hebben ze Arabische kipshoarma en bij Arzu kom je voor omelet met sucuk. Voor een patatje oorlog met uitjes kan je langs Bram Ladage, heb je liever een patatje met saté dat moet je naar Café Cascade. 

Drinken
In Jazzcafé Dizzy kun je onder het genot van een drankje luisteren naar verschillende jazzartiesten. Stadsbrouwerij De Pelgrim zit op een prachtige plek in het historische Delfshaven en het bier dat ze er brouwen is erg goed. Voor studenten is Wunderbar een fijne, ongecompliceerde plek om wat te drinken met vrienden, voordat je gaat stappen bij Worm. Als je een liefhebber bent van shisha met een drankje, dan is de Tapas Lounge een prima plek in het centrum.