8 klassieke stonerfilms om 4/20 mee te vieren

In 1971 verzonnen vijf leerlingen van San Rafael High School in Californië een geheime code die ze gebruikten om aan te geven dat ze later op de dag samen zouden komen om wiet te roken. Na “420” te hebben gezegd als ze elkaar in de gangen passeerden, ontmoetten ze elkaar om 16:20 om een stickie aan te steken.

Tegenwoordig is 4/20 een wereldwijde counter-culture feestdag geworden. Aangezien stoned worden en films kijken een van de beste dingen van het leven is, hebben we zorgvuldig de beste stonerfilms uitgezocht die de standaard Harold and Kumar-achtige dingen overstijgen. Geniet ervan.

Elke dergelijke lijst moet Cheech and Chong bevatten, die met hun eerste film de blauwdruk voor alle toekomstige stoner (en slacker) comedies maakten. De curieus genaamde Stoner, een werkloze, wietrokende luiwammes en amateur-drummer, verlaat zijn strenge ouders en gaat met een vriend op reis. De maatjes reizen van Mexico naar Los Angeles, zich onbewust van het feit dat het busje waar ze in rijden volledig van Marihuana gemaakt is (wij hebben ook geen idee).

Oké, wacht even – dit is niet per definitie een stonerfilm, MAAR die scène in het park waar dat joch een blunt rolt heeft letterlijk een hele generatie geleerd hoe je een sigaar moet opensnijden, de tabak eruit moet halen, hem vol moet proppen met wiet en hem dicht moet maken. In retrospect is het in feite een YouTube-tutorial. Waarschuwing: deze blunts zijn fucking sterk. Ik heb dit ooit gedaan toen ik 18 was en ben letterlijk nog nooit zo stoned geweest.

Misschien wel de meest geliefde stonerfilm aller tijden. Half Baked, geschreven door Neal Brennan en Dave Chappelle (de meesterbreinen achter Chappelle’s Show), is een klassiek verhaal van een gevecht voor rechtvaardigheid: wanneer een lid van een drietal stoners gearresteerd wordt omdat hij een paard van de New Yorkse politie heeft vermoord met junkfood, moeten zijn twee vrienden in actie komen en zijn borg proberen af te betalen door wiet te verkopen die ze uit een farmaceutisch lab hebben gestolen. 

Dit is het eerste en enige uitstapje naar slapstick stoner-cinema van New Queer Cinema-icoon Gregg Araki. We volgen een werkloze actrice genaamd Jane F. (Anna Faris) die na het eten van een hele lading door haar huisgenoot gebakken cupcakes per ongeluk erg stoned wordt. De rest van de film volgen we Jane terwijl ze een korte to-do lijst probeert af te werken, met taken zoals: meer wiet kopen om vervangende cupcakes te bakken, een casting-agent (Jane Lynch) ontmoeten voor een auditie, en haar zeer achterstallige energierekening betalen. 

Een moderne klassieker. Deze film werd gepitched als een stoner actiekomedie, een mix van genres die vrijwel onverenigbaar lijken. Maar op de een of andere manier werkt het uitstekend, en wordt het alleen maar beter hoe vaker je hem kijkt. De stoner-gerechtsdeurwaarder Dale Denton (Seth Rogen) en zijn beste vriend/wietdealer Saul Silver (James Franco) belanden in het midden van een drugsoorlog wanneer ze per ongeluk getuige zijn van de executie van een dealer door corrupte politieagenten, en moeten op de vlucht slaan voor huurmoordenaars, de politie, gangsters en zelfs de overheid.

Er moest hier wel een duistere, vreemde trippy stonerfilm genoemd worden. Deze film uit 1972, gebaseerd op het werk van een van de meest geliefde en beruchte illustrators van underground strips, R. Crumb, werd door vrijbuiter-animator en regisseur Ralph Bakshi naar het grote scherm gebracht. Fritz the Cat, de eerste “cartoon voor volwassenen”, was verrassend genoeg een daverend succes, met een opbrengst van 90 miljoen dollar (82 miljoen euro) op een budget van 850.000 dollar (775.000 euro). De film focust op Fritz, een cynische, rokkenjagende, katachtige zwendelaar in een antropomorfische dierlijke versie van New York in de late jaren ‘60. 

Tijdens zijn fantastische reis van zelfontdekking verwent Fritz zichzelf met meerdere scharrels, uitstapjes in de meer louche delen van de stad en sluit hij zich aan bij een groep radicaal agressieve hippies. 

Naast dat deze film controversieel was voor de expliciete manier waarop seks en drugsgebruik werden uitgebeeld bevat het ook verrassend scherpe socio-economische kritiek van de tegencultuur van de jaren ‘60. 

Deze experimentele film, geschreven en geregisseerd door Richard Linklater, is filosofisch en surrealistisch; hij danst van de ene scène naar de volgende;  van het ene personage naar het andere. De meeste personages hebben geen naam en de locaties zijn willekeurig en smelten in elkaar over. De film verkent een breed assortiment aan filosofische kwesties, waaronder de aard van de realiteit, lucide dromen, bewustzijn en de zin van het leven. Toen Waking Life in 2001 uitkwam werd de film onthaald als een cinematisch wonder; de acteurs werden op traditionele wijze op digitale camera’s gefilmd, en vervolgens animeerden kunstenaars het beeldmateriaal.

In deze door drugs verwazemde noirfilm van Paul Thomas Anderson zien we Los Angeles aan het einde van de jaren ‘70. De doorgesnoven detective Larry “Doc” Sportello onderzoekt de verdwijning van een ex-vriendin en navigeert een duistere psychedelische wereld van surfers, stoners en agenten om de zaak op te lossen. De constante vaagheid, vreemde dialogen, surrealistische en vaak verbluffende ontmoetingen en slapstick comedy zorgen ervoor dat dit een rijkelijke stonerfilm is. Een reis naar de ingewanden van LA in de jaren ‘70: maak het mee – begrijp het niet.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE UK.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.