Obama ziet meer in het reguleren van wiet dan Rutte

In vier Amerikaanse staten en de hoofdstad is het hebben en kopen van wiet inmiddels toegestaan, terwijl bijna de helft van de staten een manier heeft om medische wiet te gebruiken. Die toenemende acceptatie van cannabis in de verschillende staten zal ervoor zorgen dat het Amerikaanse Congres zich op een gegeven moment moet gaan buigen over het onderwerp, zo zei Obama in zijn interview met VICE News.

"We zouden wat voortgang kunnen boeken wat betreft decriminalisering," aldus Obama, en daarmee geeft hij voor het eerst impliciet aan dat hij voor het decriminaliseren van cannabis is. Maar volgens hem is het aan het Congres om dat te doen: "Als op een gegeven moment genoeg staten aan het decriminaliseren zijn, dan zou het Congres marihuana op een andere lijst kunnen zetten."

Op dit moment staat cannabis op de Amerikaanse 'Lijst 1' van verboden middelen, naast heroïne en mdma. Op die lijst staan middelen die "een hoog risico op misbruik" hebben, "geen medische toepassing" en "geen manier om veilig toe te dienen". Die lijst is controversieel om meerdere redenen, maar de belangrijkste is dat er wordt gesteld dat wiet geen medische toepassing heeft. Dat is dus onzin.

De Verenigde Staten mogen op veel manieren verder zijn dan Nederland – Colorado is inmiddels wereldwijd het symbool geworden van hoe een cannabismarkteconomie werkt – er is er ook nog een hoop nog slecht geregeld.

In veel staten kun je nog gewoon jaren de cel in voor het bezit van een klein beetje gruis, maar in Alaska, Oregon, Colorado, Washington en Washington D.C. is een soort gedoogbeleid ontstaan zoals in Nederland. De landelijke overheid grijpt niet meteen in als staten legaliseren, maar helemaal toegestaan is het nog niet. Zodra er verdenkingen zijn van banden met de onderwereld, kunnen federale agenten (de FBI of de DEA) nog steeds binnen komen vallen. Ook medische wiet bevindt zich in een grijs gebied, met grote barrières voor wetenschappelijk onderzoek.

Republikein Rand Paul en Democraten Cory Booker en Kirsten Gillibrand hebben vorige week een nieuwe wet ingediend die aan die onduidelijkheid een eind moet maken door cannabis van lijst 1 af te halen. Ze noemen hem de CARERS Act, kort voor de Compassionate Access, Research Expansion, and Respect States Act. Het gebruik van wiet voor medische doeleinden wordt daardoor in het hele land veel makkelijker.

Wietondernemers in staten waar wiet is gereguleerd krijgen het dan een stuk makkelijker. Omdat financiële instellingen officieel geen zaken mogen doen met de wietindustrie, loopt de miljoenenbusiness in Colorado en Washington op dit moment helemaal in cash. Dat is levensgevaarlijk voor mensen die elke dag met tonnen aan briefgeld over straat moeten en het ergens moeten opslaan. Dat dit geregeld wordt is het enige waarin de senatoren de niet-medische wietbranche tegemoet komen.

Obama zegt in het interview met VICE dat hij blij is dat er wordt samengewerkt: "Ik vind het hoopvol om te zien dat niet alleen liberale Democraten, maar ook een aantal zeer conservatieve Republikeinen nu erkennen dat een volledig verbod niets uithaalt," zei hij tegen VICE News, doelend op "de meer libertarische vleugel van de Republikeinse Partij."

Aangezien Republikeinen elk issue dat Obama aanraakt dwarsbomen, houdt hij zich voorlopig waarschijnlijk op de vlakte, zeker nu het wetsvoorstel van de drie senatoren is ingediend. Het is nu even wachten om te kijken of het voorstel ergens heengaat, of dat het blijft hangen in het eindeloze geruzie dat in Washington normaal is geworden. Er is inmiddels een tweede Republikein die zich heeft aangesloten bij het wetsvoorstel, en een van de meest conservatieve, maar machtige Republikeinen in de senaat heeft een poll online gezet waarin hij vraagt hoe mensen denken over de legalisering van wiet. (Iedereen mag stemmen.)

In Nederland wordt wiet niet gelegaliseerd omdat de overheid bang is dat het daarmee slechte sier maakt in het buitenland. Rutte zei vorig jaar dat als we dat zouden doen, we de risee van Europa zouden worden. Bovendien zou het niet eens kunnen, vanwege verdragen met de VN.

Het onderdeel van de VN dat over drugs gaat heet de International Narcotics Control Board. Vorige week kwam er een rapport uit van dit orgaan, waarin wordt gezegd dat de VN 'bezorgd' zijn over de grote stappen die de Verenigde Staten aan het maken zijn. "Er is geen ruimte voor interpretatie" van de verdragen, herhaalt het rapport nog maar eens. Het antwoord van Obama was voor onze camera's duidelijk: decriminaliseren betekent "voortgang boeken". De VN spelen geen enkele rol in hun overweging, en angst om het lachertje van de wereld te worden, heeft Obama totaal niet.