Hou op met je te gedragen als de therapeut van je partner

Ongeveer een jaar geleden kwam ik tijdens het doorspitten van mijn Instagram explorepagina een grafiek tegen die zich in mijn hersenen heeft genesteld en me sindsdien is bijgebleven. 

Het "Dating Men Compass" toonde een kruisende X- en Y-as – aan elk uiteinde van de Y-as stonden de labels "Bro" en "Fleshlight", en aan elk uiteinde van de X-as "Moeder" en "Therapeut". Het vraagt je waar je valt in een relatie... en ik werd zo snel naar rechtsonder getrokken dat ik een whiplash kreeg. Fleshlight-therapeut. 

Elke vriendin aan wie ik het beeld liet zien, barstte in lachen uit voordat ze vertelden dat ook zij zich ooit therapeut hadden gevoeld tegenover een partner of iemand met wie ze terloops hadden gedate. Het was een bijna unaniem gevoel onder de meiden. 

En natuurlijk is het niet ongewoon om op een partner te leunen. Het is een goede zaak om dingen te delen met en open te zijn naar de mensen waarmee je date. Je op je gemak voelen bij iemand is geweldig – maar als iemand die nog nooit heeft overwogen een therapiesessie bij te wonen je voortdurend al z’n problemen bij je neerlegt, is het een iets ander verhaal. 

Het gevoel krijgen dat je voortdurend raad moet geven en grote problemen in iemands leven of verleden moet oplossen, is een zware last. Vaak gaat dat gepaard met emotionele onbeschikbaarheid. 

Als je zo'n partner hebt gehad, ken je de cyclus wel: humeurig verzet totdat iemand eindelijk in één keer de jarenlange emotionele bagage van zich afschudt. Het kan een legitiem trauma of pijn zijn dat verband houdt met een vorige relatie. Het kunnen zelfs onverwerkte jeugdtrauma’s zijn. Elk aantal belangrijke of schijnbaar onbeduidende dingen kunnen zich in de loop van een leven ophopen en ernstigere problemen veroorzaken als ze nooit worden aangepakt. 

En het is moeilijk om niet te willen helpen. Maar uiteindelijk kun je merken dat je twee keer zoveel emotioneel gewicht aan het dragen bent dan je eigenlijk zou moeten kunnen dragen om je partner zich gesteund te laten voelen – ten koste van je eigen geestelijke gezondheid. 

Dus waar komt het stereotype van de partner die als ouder/therapeut handelt eigenlijk vandaan?

Een gevoel van veiligheid in een relatie is superbelangrijk, maar als jij de enige uitlaatklep bent voor de emotionele shit van je partner, kun je in een gevaarlijke situatie terechtkomen.

In Nieuw-Zeeland zijn er veel problemen met de geestelijke gezondheid van mannen. Het komt steeds vaker voor dat mannen gevoelens van depressie en angst ervaren, en veel mannen voelen een lichte weerstand tegen professionele hulp. 

VICE sprak een lezer die vond dat "therapie voor zwakke mensen was". Een ander zei: "een deel van mij is bang om in de delen van mezelf te duiken die me onstabiel laten voelen". Statistieken wijzen uit dat mannen een derde minder geneigd zijn om zelfs maar hun huisarts te bezoeken, dus het is geen verrassing dat onze mannen niet staan te springen om naar een therapeut te gaan. 

In een romantische relatie kan iemand het gevoel hebben dat het de eerste keer is dat hij een ander echt vertrouwt. Dat vertrouwen leent zich tot kwetsbaarheid, en dan kan de partner de uitlaatklep worden voor alles wat is opgebouwd en nooit is aangepakt. 

En dan is er het al te vaak voorkomende idee dat je iemand kunt "redden". Dit "Ik zou hem kunnen redden"-gevoel, dat miljoenen keren is verwerkt in memes, online, boven foto's van Stalin, Patrick Bateman en andere beroemde figuren met twijfelachtige moralen, is het idee dat je je aangetrokken voelt tot iemand die je denkt te kunnen helpen, redden of verbeteren. Er worden zeker grapjes over gemaakt, maar het is een ideologie die al jaren heerst en via tv en film de psyche van veel mensen is binnengeslopen.

Het archetype van de slechte jongen op het scherm – JD uit Heathers, Noah in The Notebook, Edward Cullen uit (zeg het hardop) Twilight – trekt vaak een mooie, intelligente partner aan die zich aangetrokken voelt tot zowel hun duisternis als hen wil redden van zichzelf... allemaal tegelijk. We zijn opgegroeid met heldinnen op het witte doek die worden gered en beschermd tegen het "kwaad" van de wereld, en dit heeft hele generaties mensen wijsgemaakt dat dit niet alleen normaal is, maar ook wenselijk. 

Zeker, misschien ben je gewoon van nature gastvrij of vrijgevig, maar het is de moeite waard om na te denken over waar sommige van die instincten vandaan komen.

Want laten we wel wezen: je bent gewoon geen therapeut. Tenzij je het wel bent, in welk geval je al weet dat het behandelen van je partner een slechte zaak is. 

En er zijn heel wat gevaren die gepaard gaan met die rol in iemands leven als je geen professional bent. De constante overbelasting van de problemen van een partner kan leiden tot wrok, ergernis en een druk op één persoon in de relatie om de problemen "op te lossen". 

Enkele belangrijke zaken waar je op moet letten als je het gevoel hebt dat je de psycholoog van je partner bent geworden, of zelfs dat je iemand anders in die positie brengt, zijn: 

• Een eenzijdige relatie, of een dynamiek waarbij je duidelijk verschillende rollen hebt.
• Eén partner is afhankelijk van de relatie. 
• Eén partner heeft een legitiem trauma dat niet is verwerkt.

Professioneel of niet, het vinden van andere bronnen van steun is belangrijk. 

En we zeggen niet dat dit een grote rode vlag is. Maar als dit de enige rol is die je voelt in het leven van je partner, is het de moeite waard om na te denken over waarom je in die relatie zit en wat je eraan hebt. Je hoort de partner van je partner te zijn. Niet hun therapeut.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE New Zealand. 

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.