In deze korte video zie je hoe de aarde zich in 4,5 miljard jaar heeft ontwikkeld

Iedereen maakt nieuwe fases door in zijn leven, en de aarde vormt daar geen uitzondering op. In de 4,5 miljard jaar dat onze planeet bestaat, is deze getransformeerd van een klomp gesmolten gesteente naar een bol vol oceanen, bossen en levende wezens die dingen als het wiel, de democratie en het internet hebben uitgevonden.

David A. Roberts, een kunstenaar en computerwetenschapper, maakte een visualisatie van deze ontwikkeling. In een recente blogpost legde Roberts uit hoe hij de transformatie van de geologische tijdperken genereerde met een snelheid van 60 frames per seconde.

Roberts was al langer in de weer met simulaties. Hij raakte geïnspireerd om deze video te maken nadat hij op het internet-archief de game SimEarth had gevonden, die uit 1990 komt. “SimEarth had het ambitieuze uitgangspunt om aardachtige planeten vanaf de schepping tot in de verre toekomst te simuleren,” zegt Roberts in een e-mail. “Maar het spel was nogal beperkt door de computerhardware van die tijd. Dus toen besloot ik te kijken of ik iets soortgelijks kon maken met moderne GPU's.”

“Ik ontwikkelde eerst een mini-game, waarmee je het terrein op een interactieve manier kunt veranderen, om te zien hoe het klimaat en de ecologie daardoor worden beïnvloed. Later bedacht ik pas om de hele geschiedenis automatisch af te laten spelen – dat leek me toch wat laagdrempeliger.”

De simulatie begint op het moment dat de aarde nog een soort foetus is die in lichterlaaie staat en zichzelf moet vormen. Daarna wordt er overgeschakeld naar een wat plattere weergave, waarin je de ontwikkeling van de platentektoniek kunt zien, oftewel het proces waarbij continentale platen over de planeet schuiven. Van daaruit zie je weer hele andere kleurenpaletten, die laten zien hoe de continenten worden gevormd door waterstromen en hoe het uiterlijk van de aarde beïnvloed wordt door verschillende klimaatpatronen.

Roberts bouwde de simulatie binnen een paar maanden in zijn vrije tijd, en stuurde ‘m in voor de Shadertoy Competition. Dat was al in 2018, en in zijn recente blogpost schetst hij de ontwikkeling ervan: van complexe hydraulische erosieprocessen tot uitbreidingen met platentektoniek, ecologische modellen en klimaatsystemen.

“Vooral de klimaatsimulatie was moeilijk om zonder supercomputer realistisch te maken,” zegt Roberts. “Ik heb me onder andere laten inspireren door het eenvoudige klimaatmodel van de Monash-universiteit. Maar ik kon dat model niet direct gebruiken, omdat het een hoop echte aardse gegevens nodig had (en dus niet werkt met gesimuleerde aardachtige planeten), maar het overtuigde me er wel van dat het mogelijk was om tot een eenvoudige doch realistische schatting te komen.”

Het leven op aarde is gevormd door onderling verbonden planetaire processen en het aardse leven heeft op zijn beurt ook de planeet in sterke mate beïnvloed. Aan het einde van de simulatie zie je de gevolgen van de moderne beschaving, in de vorm van oplichtende steden en de uitstoot van broeikasgassen die het wereldwijde klimaat beïnvloeden.

“Het laatste deel is bedoeld om een mogelijke toekomst te illustreren, al is het de vraag hoe waarschijnlijk die is,” zegt Roberts. “Ik wilde dat het dramatisch zou zijn, dus je ziet een nogal extreem scenario waarbij letterlijk alle fossiele brandstoffen worden verbrand. Ik heb wel geprobeerd om de effecten realistisch te houden, dus alles is gebaseerd op wetenschappelijke artikelen die ik over zo’n scenario heb gelezen.”

Roberts wil niet een specifieke boodschap overbrengen, behalve dan dat hij een interessant verhaal wil vertellen over de aarde en zijn bewoners. “Ik denk dat ik vooral wilde laten zien hoe nauw alle systemen met elkaar verbonden zijn, en dat als één ding verandert, dat ook gevolgen heeft voor de rest,” zegt hij. “Als mensen zelf zien hoe alles in elkaar past, begrijpen ze het een stuk sneller dan wanneer je gewoon vertelt wat de wetenschappelijke consensus is.”

“Simulaties zijn wat mij betreft een krachtig middel om systemen te begrijpen,” besluit Roberts. “Vooral wanneer je zelf iets aanpast en dan ziet welke gevolgen dat kan hebben. Dit project is uiteindelijk niet zo interactief geworden, maar misschien dat dat er in de toekomst alsnog van komt.”

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE US.
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.