Het zal nog jaren lastig blijven om een huis te kopen of te huren

Illustratie door Sander Abbema.

In de Randstad gaan de huren steeds minder snel omhoog, zei verhuursite Pararius vorige week. Als ik dat hoor gaat bij mij altijd de stille hoop leven dat het met de woningnood ook een beetje voorbij is en je in steden als Amsterdam en Rotterdam niet meer duizend euro hoeft te betalen voor een appartement met een halve slaapkamer. Laat dat paleis maar komen. Maar deze zomer hoorden we dat de huur buiten de Randstad juist weer veel harder stijgt. En dan ben je nog niet eens aan het dromen over een koophuis, waar ik het nu over wil hebben. Vond je het de afgelopen jaren al lastig om een huis te kopen, en heb je de boot gemist omdat de prijs van huizen in de Randstad gestager stijgt dan de koers van een aandeel in Apple of Facebook, dan kun je erop rekenen dat je kans ook de komende jaren niet meer komt. Nu de rook van de lange formatieonderhandelingen is opgetrokken zien we dat de huizen alleen maar duurder zullen worden.

De economen van ING berekenden dat de prijzen in 2018 met 6 procent zullen toenemen, en in 2019 met 4 procent. Doordat voor iedereen de inkomstenbelasting omlaag gaat, kunnen we ook meer lenen. En omdat we meer kunnen lenen, hebben we meer geld om te bieden. Als je al een van de gelukkigen bent die er een huis kunnen kopen, dan word je in de Randstad vaak al met tienduizenden euro’s overboden, en daar zal nu wel nog wel een paar duizend worden bijgelegd.

Dat zou allemaal prima zijn, als we er allemaal weer evenveel op vooruit gaan, en allemaal een stuk meer kunnen lenen. Maar juist de hogere inkomens gaan erop vooruit. Voor hen zijn de belastingvoordelen van het nieuwe kabinet het grootst. “Vooral huizenkopers met een bruto-inkomen boven de 60.000 euro mogen straks waarschijnlijk meer lenen. Zij kunnen in 2019 waarschijnlijk een hypotheek krijgen die zo’n 5.000 euro hoger ligt dan zonder het regeerakkoord het geval zou zijn,” zegt ING.

Mensen die bovenmodaal verdienen kunnen in verhouding duurdere huizen kopen. Dat heeft ermee te maken dat je, zodra je boven de 50.000 euro komt, in een volgend schijfjezit en ineens meer mag lenen, legt Senne Janssen van het Economisch Bureau van ING uit. “Als je op dertigduizend per jaar zit, duurt het veel langer voor je daarin terecht komt.”

Maar dat betekent niet dat de prijs van een tweekamerappartement minder snel zal stijgen. Ook die huizen zullen duurder worden. Het zal dus in 2018 en 2019 niet makkelijker worden om een huis te kopen. Alleen maar lastiger.

Wat het nog een tikkeltje erger maakt, is dat de huizenprijzen sneller stijgen dan het inkomen. En dat komt weer omdat steeds meer ouderen hun hypotheek – die ze ver voor de crisis hebben afgesloten – al hebben afbetaald en nu vaak contant geld inleggen als ze een huis kopen. Dat is de doping waarmee de ouderen steeds verder uitlopen op de twintigers. En al die jaren dat je geen huis kunt kopen, bouw je ook geen vermogen op en wordt de kans kleiner dat je ooit zonder hypotheek een huis kunt kopen.

Daar moet iets aan gebeuren. We gaan al voor de pensioenen van ouderen betalen. Het salaris van twintigers loopt in verhouding ook flink achter op dat van 35-plussers. En nu ziet het er ook niet naar uit dat de vermogensopbouw eerlijk gaat verlopen.

Die urgentie lijkt er niet bij iedereen in te zitten. Volgens de net afgezwaaide minister van Wonen, Stef Blok, is het woonbeleid zelfs “af,” en kan “de markt verder haar werk doen.” De minister heeft wel ontzettend veel hervormd, maar je moet het op een gegeven moment wel gaan merken – doordat je makkelijker aan een huis kunt komen. En we hebben net gezien wat die markt verder doet, hoe twintigers of mensen met een inkomen van onder de zestigduizend het nakijken hebben.

Ik belde met Peter Boelhouwer, hoogleraar woningmarktbeleid aan de TU Delft om te vragen of ik iets over het hoofd zie, en of het misschien toch beter is dan gedacht. Maar Boelhouwer noemt het probleem van de krapte op de woningmarkt “gigantisch” en denkt dat het “de komende jaren nog niet is opgelost”.

Hij heeft het zelfs over een dilemma. Als je starters of jongeren extra gunstige leningen zou geven, dan wordt de vraag naar huizen ook weer groter en stijgen de huizenprijzen weer. “Je zou wel startersleningen met gunstige voorwaarden kunnen geven aan jonge mensen die buiten de Randstad willen kopen,” zegt hij.

Of je zou kunnen regelen dat je je pensioen kunt inzetten om te gebruiken bij de koop van een huis, zegt Boelhouwer. Maar veel jonge mensen bouwen al geen pensioen op, dus dat is ook iets waar de jonge generatie mee achterloopt.

Wat het kabinet nu doet is vooral corporaties aansporen om hun woningen te verkopen, waardoor de middeninkomens makkelijker een huis kunnen kopen en de vraag wat afneemt. “Maar dat doen woningcorporaties niet.” Boelhouwer denkt dat het kabinet Rutte III er wel meer van had kunnen maken, maar ze maken het nu ook makkelijker voor corporaties om huizen in het middensegment te bouwen. Dat vindt hij dan weer wel goed. Maar hoe dan ook, het probleem zal nog jaren aanhouden.

—

Hou je ook zo van geld? Like VICE Money en ontvang dagelijks gratis geldverhalen: