Het meeste advies over geldzaken is waardeloos als je arm bent

Al zolang ik me op de arbeidsmarkt begeef ben ik arm. Ik werk nu ergens waar ik broodjes maak, bij mijn vorige baan waren het smoothies. Daarvoor was ik afwasser. Ook al heb ik een universitaire studie gedaan – omdat ik in de mythe geloofde dat een diploma een garantie was voor een baan – zullen sommigen zeggen dat ik voorbestemd was om arm te zijn. Ik ben opgevoed door een alleenstaande moeder die bijna nooit thuis was. Zelf kwam ze uit een arbeidersfamilie. We zijn vaak verhuisd en hebben door heel Californië gewoond, van appartementen tot een caravan midden in de woestijn. Het enige wat ik zo’n beetje at was de gratis schoollunch.

Vorig jaar had ik twee parttime-horecabaantjes en werkte ik zo’n zestig uur per week om rond te komen. Daarnaast deed ik ieder bijbaantje dat ik kon krijgen. Ik verdiende ongeveer 20.000 euro in een heel jaar. Dat zuigt.

Ergens vorig jaar begon ik regelmatig te googelen op “waarom ben ik arm” en “niet meer arm zijn.” Steeds las ik dat het probleem zou zijn dat ik te veel uitga (ik ga nooit uit, daar ben ik veel te moe voor), dat ik geen spaarrekening heb (ik heb niet genoeg geld om te sparen), of dat ik niet goed met mijn geld omga (ik betaal mijn huur en huil daarna in een hoekje totdat mijn volgende loonstrook binnenkomt, telt dat niet dan?)

Als je het bekende verhaal mag geloven, is arm zijn je eigen schuld. Het is dus je eigen verantwoordelijkheid om de boel te fixen. Het is natuurlijk niet de schuld van je baas, die je onderbetaalt. En ook niet die van de lokale overheid die toestaat dat je hele buurt wordt volgeplempt met luxueuze appartementen, wat je levensonderhoud een stuk duurder maakt. En het is ook niet de schuld van het economisch beleid. Nee, beste broodjessmeerder. De reden waarom jij blut bent is dat je zelf besluit af en toe een dure latte macchiato te halen om je 16-urige werkdag mee door te komen. Schaam je.

Maar weet je wat het is? Het is niet alleen helemaal prima om zo nu en dan iets lekkers voor jezelf te kopen. Voor mensen met een laag inkomen is dit gewoon een manier om te overleven.

Het “arme-mensen-brein” uitgelegd
Als je een van de vele miljoenen mensen bent die moeten worstelen om het einde van de maand te halen, dan komt dat niet omdat je slecht bent in sparen of omdat je te veel uitgeeft aan niet-essentiële dingen. Als je arm bent, komt dat door wat ik “het arme-mensen-brein” noem.

Laat me het even uitleggen. Het arme-mensen-brein is een brein dat bijna gek wordt van de geldstress. Ondanks het feit dat ik op dit moment slechts 41 euro op mijn rekening heb staan, komt het weleens voor dat ik mezelf trakteer op een lekkere hamburger na een bijzonder slopende week. Het is een manier om een leven van keihard onderbetaald werken vol te houden.

Ne-Yo vat dit goed samen in het nummer Time of Our Lives:

Waarom kortetermijndenken logisch is als je arm bent
Onlangs sprak ik met Linda Tirado, auteur van Hand to Mouth: Living in Bootstrap America, waarin ze haar ervaringen (en misvattingen) uiteenzet over leven met een laag inkomen. Probeer je jezelf financieel aan te passen aan de standaardverwachting die mensen hebben van mensen met een laag inkomen? Nutteloos, zegt ze. “Je past je aan aan je omgeving, je denkt dus op de korte termijn. Het werkt averechts om jezelf de financiële doelen van een middenklasser te stellen als je een laag inkomen hebt. Het heeft geen zin om een spaarrekening te openen als je je huur niet kunt betalen.” Veel recente onderzoeken over dit onderwerp onderschrijven haar stellingen.

Tirado legt uit: “Als je een laag inkomen hebt, vervalt het hele idee van geld sparen en investeren, omdat je niet de luxe hebt om dat op lange termijn vol te houden.”

Ik vraag mezelf vaak af: hoe kan het dat ik de hele tijd aan het werk ben, mijn lichaam eronder lijdt, ik op iedere mogelijke manier geld bespaar en dan toch nog steeds de huur niet kan betalen, terwijl ik me zo opoffer? Dit is het moment waarop dat arme-mensen-brein de kop opsteekt. “Ik ga het hoe dan ook moeilijk blijven hebben,” zegt dat brein, “of ik die zak chips nou koop of niet. Ik kan dus net zo goed nu die zak chips kopen.” Of, zoals Tirado het zegt: “Er is geen reden om iets voor de lange termijn te bewaren als er geen lange termijn is die beter gaat zijn dan vandaag.”

Koop die chips. Verwen jezelf maar, voordat je tijd op is . De onmiddellijke noodzaak te overleven staat recht tegenover het verhaal dat je gewoon harder moet werken en dat het vanzelf beter wordt, aangezien je weet dat dat onzin is.

Ik vergelijk arm zijn met het hebben van kanker. Je kunt niet zelf de schouders eronder zetten en zo je kanker genezen. Je kunt wel medische hulp zoeken om de ziekte te bestrijden. Je kunt geestelijke hulp zoeken om kracht uit te putten, of dingen doen waar je je goed door voelt (fastfood eten, een manicure, naar de film gaan). Je kunt onder het mes gaan en straling krijgen om de kanker te verwijderen. Maar uiteindelijk heb je nog steeds kanker gehad en is er geen garantie dat het niet terugkomt, en hebben alle pogingen om ertegen te vechten je DNA en je hersenstructuur permanent aangetast.

Financieel advies is bedacht voor middenklassers die domme keuzes maken
Alle tips die je krijgt om je financiële misère op te lossen, bestaan uit specifieke regels die uitgaan van een homogene groep, namelijk de almaar krimpende middenklasse. Als je géén laag inkomen hebt, heb je meer speling en hoef je dus niet zo op de kleintjes te letten. Misschien koop je ieder jaar wel een nieuwe iPhone, of boek je een vakantie waardoor je eventjes rood staat. Misschien heb je geen aparte spaarrekening, omdat je het gewoon fucking chill vindt om te staren naar al die nullen achter de komma op je normale rekening. Advies over geldzaken is daarom bijna altijd bedoeld voor mensen die financieel stabiel zijn, maar soms een domme keuze maken.

Ondertussen versterken deze richtlijnen de negatieve stereotypen van mensen met een laag inkomen en creëren ze bakken vol kritiek op de mensen die deze richtlijnen simpelweg niet kunnen opvolgen. Je leeft in armoede omdat je soms snacks koopt. Je staat op het punt uit je huis gezet te worden omdat jij, arbeider met minimumloon, het gewoon niet hard genoeg probeert. Alsof beter je best doen kanker gaat genezen.

Je zou eigenlijk kunnen zeggen dat ‘geen advies’ het beste financiële advies is voor mensen met geldproblemen. Jij kent je financiën beter dan wie dan ook, want jij bent degene die constant vecht tegen niet naar behoren betaald worden. Jij weet wat je moet doen om het einde van de week te halen. En jij weet wat het verschil is tussen iets kopen om te overleven en geld verspillen dat je had moeten sparen.

Ga ervoor, koop die zak friet
De situatie omarmen is misschien het beste wat wij arme mensen kunnen doen. Omarm je financiële misère, herwin de autonomie, al is het maar om de mensen te treiteren die denken dat we minder zijn omdat we minder hebben. Ik ben arm en ik hou van gezichtsmaskers om mezelf op te vrolijken. Ik ben arm en ik hou van uit eten gaan wanneer ik te moe ben om zelf te koken na een lange werkweek. Wie doet me wat?

Als je arm bent, neem dan iedere paar maanden een dag vrij om bij te komen en op te laden. Als je van een grote friet van de McDonald’s de mentale boost krijgt die je nodig hebt om door te gaan, om terug te slaan, ga dan naar de McDonald’s en koop die ongezonde, vette hap. Eet die cholesterolbommen met trots. Je weet hoeveel geld je hebt. Je weet wat je uitgeeft. Maak de drang om te overleven iets wat van jóu is. Maak de beslissing om in het nu te leven. En lach. Lach hard, met je mond vol friet. Lach om iedereen die kritiek op jou en je portemonnee heeft.

Illustratie door Daniel Zender

—

Hou je ook zo van geld? Like VICE Money en ontvang dagelijks gratis geldverhalen: