De documentaire ‘Eierlanders’ gaat over het tragische lot van de oorspronkelijke bewoners van IJburg

Jim Deddes en Jan Hulst begonnen drie jaar geleden het youtubekanaal Joardy Film. Dat begon als een plek waar ze hun nogal rare video's verzamelden, en dat is het eigenlijk nog steeds. In die drie jaar hebben ze er wel vrij veel fans bij gekregen. Eerst dankzij de bizarre interviews met de mislukte voetballer Brian Rompoe, en later met de interviews over Genieton, Kijkon en Huilon. Die laatste video is inmiddels bijna 400.000 keer bekeken. Ook TopNotch is fan van Joardy Film en ging vorig jaar een samenwerking met de jongens aan.

Vanavond is op NPO3 hun documentaire Eierlanders te zien, die gaat over de oorspronkelijke bewoners van het Amsterdamse stadsdeel IJburg. "Aan de hand van gruwelijke getuigenissen stuiten we op een pikzwarte pagina uit de moderne Nederlandse geschiedenis," zo belooft de aankondigingstekst van de docu. Uit die korte trailer op het youtubekanaal van Joardy Film blijkt dat de Eierlanders een tot nu toe onbekend volk zijn – mensen met hoofden in de vorm van een ei.

We belden Jan en Jim om te vragen welke stappen in vredesnaam leiden tot het maken van een documentaire over mensen met een punthoofd.

VICE: Wie zijn de Eierlanders eigenlijk?
Jan Hulst: De Eierlanders zijn de oorspronkelijke bewoners van IJburg, die daar leefden voordat de wijk gebouwd werd. Oorspronkelijk waren het Jordanezen, die vanwege de hoge huurprijzen de stad uit werden gedreven en aan de rand van de stad gingen wonen – als een soort stadsboeren. En nu worden ze daar ook weggejaagd, omdat IJburg er gebouwd moet worden en steeds meer uitbreidt. Het gebied heette vroeger ook Oud-Eierland, en daar hebben ze nou IJburg van gemaakt.

Hoe komt het dat die mensen er zo gek uitzien?
Jim Deddes: Hun overgrootouders hadden gewoon grote hoofden, en dat zoekt elkaar dan toch een beetje op. Toen ze nog in de Jordaan woonden, werden ze ontzettend gepest en door niemand serieus genomen, dus trokken ze met elkaar op en gingen ze verwensingen als 'Eihoofd' of 'Hé ei!' als een soort geuzennaam gebruiken. Die groep werd groter – groot hoofd zoekt groot hoofd – en blijkbaar groeien die hoofden dan door.

Is Oud-Eierland vernoemd naar de Eierlanders, of is het toeval dat mensen met eivormige hoofden daar gingen wonen?
Jan: Ze hadden natuurlijk die geuzennaam aangenomen, en hun gebied daar naar vernoemd. Maar daarnaast meurt het daar ook vaak naar ei. Vroeger was die oude grond een beetje moerassig en als je daar dan inging, met een stok, dan kwam er een eierlucht naar boven.

En nu is er dus een documentaire over het tragische lot van deze mensen. Waarom moest dit verhaal verteld worden?
Jan: Ik denk dat migratie het grootste probleem van deze tijd is, en het blijkt dus ook onder onze eigen neus te gebeuren, in Amsterdam. Dat is schrijnend om te op te merken.
Jim: Het is ook opmerkelijk om te zien hoe belangrijk je uiterlijk is. Als je er iets anders uitziet dan de norm, dan tel je niet echt mee.
Jan: IJburg is de meest keurige, schone, hippe, nette, blanke gezinnenwijk en die mensen doen allemaal alsof hun neus bloedt, maar ten koste van wat wonen zij er? Ze willen niks weten van de geschiedenis – er zit daar bloed in de grond.

Was het moeilijk om het vertrouwen van de Eierlanders te winnen? Om ze te filmen?
Jim: Een groot deel van de documentaire gaat over de zoektocht om met hen in contact te komen. Dat was erg ingewikkeld.

Toch is het gelukt.
Jim: Ja, de interviewer is zelf ooit gevlucht uit Vietnam, en het hielp voor de Eierlanders wel mee dat hij dus enigszins weet waar hij het over heeft.
Jan: We zijn uiteindelijk een paar dagen in hun kampement geweest. Ze zijn dus teruggedreven tot het laatste stukje onbewoond gebied, aan de rand van IJburg, waar nog net niet gebouwd wordt. Daar zijn we gaan filmen en dat heeft indrukwekkende beelden opgeleverd, zoals kleine kinderen die naakt rondrennen en nog nooit naar school zijn gegaan, volwassen mannen die elkaar in elkaar trappen - het is verschrikkelijk.

Laten we het nog even over jullie hebben. Gaat het goed allemaal?
Jan: We hebben dit onder veel druk in een ongelooflijk korte tijd gemaakt en in elkaar gezet, dus het is lekker dat het nu klaar is. Twee dagen geleden was het af en vanavond komt-ie op tv.

Is dit een voorbode voor een volledige speelfilm?
Jim: We hebben wel een idee voor een serie. Niet zozeer over de Eierlanders, maar over subculturen waar je niks over hoort in de media. Maar ooit zou ik wel een speelfilm willen maken.
Jan: We zijn natuurlijk gewend om korte internetfilmpjes te maken. Met televisie krijg je ineens met allemaal rare dingen te maken: managers en mensen die wat willen en zo.

Waarom eigenlijk die stap naar tv?
Jan: We zijn benieuwd naar wat er gebeurt als je dit aan 'gewoon' Nederland, 's avonds op Nederland 3, laat zien. Geen idee wat de reactie zal zijn. Mensen die Joardy Film online leuk vinden abonneren zich erop, en zelfs dan zijn er nog mensen die het niet leuk vinden. Dan denk ik: waarom kijk je er dan naar? Maar dit komt gewoon op het bord van nietsvermoedende mensen. Ik zou graag in die woonkamers willen zitten.

Willen jullie die mensen opschudden?
Jan: Dat is niet het doel. We willen gewoon dertig minuten televisie maken en hopen dat mensen het willen zien.

Bedankt Jim en Jan!