FYI.

This story is over 5 years old.

Identiteit

Waarom vrijgezelle vrouwen hun ambities afzwakken

Kan het zo zijn dat vrouwen zich zwakker moeten voordoen dan ze zijn, door de psychologische en sociale druk om te trouwen?
Andrew Neel
Andrew Neel 

Door Suzanne Cope
Dit artikel verscheen eerder op Tonic , de nieuwste site van Vice die zich richt op gezondheid. Stel je eens voor dat een vrijgezelle vrouw zegt dat ze minder salaris zou willen verdienen dan ze eigenlijk wil verdienen, alleen maar om niet te ambitieus over te komen; dat zou treurig zijn, toch?

Een recent onderzoek van Harvard wijst uit dat vrijgezelle vrouwelijke studenten van een prestigieuze MBA-master om opvallend minder loon vroegen op het moment dat ze dachten dat leeftijdgenoten hun antwoorden konden zien. Ook zeiden ze op die momenten dat ze minder uren wilden werken en minder wilden reizen tijdens hun stage, dan op het moment dat er niemand meekeek. Door die resultaten lijkt het erop alsof we een stap terug in de tijd zetten, naar wat minder verlichte tijden, toen vrouwen nog aan huis gekluisterd waren in plaats van dat ze meeliepen met Women's Marches. Mannen en getrouwde vrouwen gaven in beide gevallen – dus privé en in het bijzijn van klasgenoten – dezelfde antwoorden. Daarnaast volgden vrijgezelle vrouwen minder cursussen die hun carrière vooruit zouden kunnen helpen in vergelijking met getrouwde vrouwen en mannen, omdat ze volgens de onderzoekers "niet te ambitieus wilden overkomen". "Vrijgezelle vrouwen proberen hun kansen op een partner te vergroten door zich voor te doen als 'potentiële partner' – oftewel, door te voldoen aan bepaalde kwaliteiten die mannen in een traditionele vrouw zoeken. Kan het zo zijn dat vrouwen ook in deze tijd zichzelf zwakker doen voorkomen door de psychologische en sociale druk om te trouwen? Het onderzoek – waar 600 vrouwen aan meededen – heeft geprobeerd inzichten te verschaffen in dit soort keuzes van getrouwde en alleenstaande carrièrevrouwen. Het onderzoek richtte zich specifiek op MBA-studenten, maar geldt net zo goed voor andere werkvelden waar veel concurrentie heerst. Tatiana Tenreyo deed een master Journalistiek en zegt dat ze sommige klasgenoten herkent in de onderzoeksresultaten. "Sommige vrouwelijke klasgenoten zwakten hun ambitie af, terwijl veel mannelijke klasgenoten juist over hun succes aan het opscheppen waren, door bijvoorbeeld constant grote nieuwsorganisaties te noemen waar ze voor gewerkt hadden." Ze zegt dat de vrouwen meestal betere resultaten boeken dan de mannen op de opleiding, maar dat het de mannen waren die in de klas prijzen wonnen. "Het voelde vaak alsof de mannen werden geroemd om hun prestaties, terwijl de vrouwen werden vergeten, terwijl ze even hard werkten." Tenreyo weet niet of haar vrouwelijke klasgenoten een relatie hadden, maar durft met zekerheid te zeggen dat deze vrouwen hun ambitie afzwakten als ze in een groep met zowel mannen als vrouwen waren. De reden hiervoor zou kunnen zijn dat ze niet publiekelijk over hun succes wilden praten – wellicht vanwege de sociale druk om bescheiden over te komen – een eigenschap die door mannen vaak aantrekkelijk wordt bevonden. Joanna Reed is schrijver en werkt bij de overheid en zegt dat ze gedurende haar hele carrière nooit haar ambitie van de toren blies, niet toen ze single was en ook niet toen ze een relatie had – en dat veel vrouwen om haar heen precies hetzelfde deden. Haar ervaring lijkt op die van Tenreyo: "Mannen lijken aangemoedigd te worden om over hun succes en carrièredoelen te praten. Vrouwen worden hier niet om geprezen, en worden zelfs aangeraden niet zo op te scheppen." Dit sluit goed aan bij het gedrag dat vrijgezelle vrouwen tonen in het onderzoek, alleen zien Reed en Tenreyo geen verschil tussen vrouwen die wel en geen relatie hebben. Wat ook opmerkelijk is dat de deelnemers niet het gevoel hadden dat ze hun gedrag aanpasten omdat ze een partner zochten, maar meer dat een reactie was op grotere sociale druk. Lenoardo Bursztyn, een van de onderzoekers, zegt dat het moeilijk te achterhalen is of vrouwen zo reageren vanwege de druk van mannen of vanwege de hoogleraren, omdat het om een relatief klein onderzoek gaat. "Ik ben het ermee eens dat deze druk in het algemeen door mannen wordt opgelegd en dat het verder niets te maken heeft met daten," zegt hij. Bursztyn en zijn mede onderzoekers probeerden dus een verband te leggen tussen de resultaten en de motivatie om een partner te vinden (in dit geval een man, omdat het onderzoek slechts op hetero's was gericht door een gebrek aan data). Maar hij geeft toe dat dat de druk die vrouwen voelen, ook andere oorzaken kan hebben – wat dus in lijn is met wat Tenreyo en Reed zeiden. Creatieve therapeut Briana MacWilliam is niet verbaasd over de resultaten, met name niet in velden waar hiërarchie heerst, zoals in de zakenwereld en in de politiek – of zelfs op universiteiten. Ze zegt: "Je ziet vaak dat als mensen zich in een hiërarchische positie bevinden, ze dan meestal ook respect hebben voor machtsstructuren." Vrouwen die zich in zo'n omgeving begeven – zoals in het MBA-programma – houden zich sneller vast aan een bepaalde rolverdeling, wat er meestal op neer komt dat ze, traditioneel gezien, een lagere positie innemen dan mannen. MacWilliam zegt dat dit meer invloed heeft op vrouwen met een partner dan zonder. "Ik denk dat vrouwen het gevoel hebben dat hun succes een bedreiging is voor een man, en dat ze daardoor de kans op een relatie mislopen," zegt ze. "Soms vraag ik me af of dit soort naar binnen geslagen ideeën ervoor zorgen dat vrouwen zulk gedrag gaan vertonen." Deze ideeën worden doorgegeven van generatie op generatie, merkt MacWilliam op, en dat maakt het moeilijker voor mannen en vrouwen om zich af te zetten tegen de traditionele rolverdeling. Ze zegt: "Als je ziet dat je moeder zich ook nederig opstelde in haar relatie, omdat dat zo hoorde, dan neem je die houding over om een partner te vinden." MacWilliams probeert het gedrag van haar patiënten te veranderen, maar ziet in dat dat makkelijk is. "Het lijkt me vanzelfsprekend", zegt ze, "dat mannelijke hoogleraren, collega's en vrouwelijke bondgenoten die een hoge positie bekleden, vrouwen moeten aanmoedigen om iets met hun ambitie te doen." Bursztyn geeft tot dat er limitaties zijn aan het onderzoek, maar dat het goed vertrekpunt is om bewustzijn over dit fenomeen te genereren. Hij hoopt dat andere onderzoekers naar meer diverse bevolkingsgroepen en situaties zullen kijken. Hij heeft er vertrouwen in dat we op den duur iets aan die culturele druk kunnen doen. "Als vrouwen het bij het juist eind hebben, dan moet het beeld van wat mannen als aantrekkelijk beschouwen worden bijgesteld – we moeten jongens leren dat een ambitieuze vrouw als partner iets goeds is."