Kap met die grapjes over hoe dik je wordt door de quarantaine

Het is begrijpelijk dat het coronavirus veel aandacht opeist, maar dat betekent niet dat alle andere problemen die mensen hebben ineens naar de achtergrond verdwijnen. Voor mensen met eetstoornissen kan de staat waarin we nu met z’n allen verkeren bijvoorbeeld schadelijk zijn, doordat het ongewenst gedrag triggert en het de gewoontes tegenwerkt die ze hebben ontwikkeld om ermee te dealen.

Hier in Italië hebben drie miljoen mensen een eetstoornis, van wie 96 procent vrouwelijk. En ik ben een van hen. Half maart, toen de ziekenhuizen het al zwaar te verduren kregen, was het in Italië Nationale Eetstoornisdag, maar die ging voorbij zonder dat al te veel mensen het doorhadden.

Op dezelfde dag postte de Italiaanse rapper Fedez drie foto’s op Instagram van hemzelf met zijn vrouw, influencer en ontwerper Chiara Ferragni, die hij zo bewerkt had dat het leek alsof ze allebei 25 kilo waren aangekomen vanwege de quarantaine. Veel mensen vonden het grappig, maar niet iedereen. Tegenover die laatste groep verdedigde Fedez zichzelf door te zeggen dat het gewoon “een beetje zelfspot” was.

En zo werden er de afgelopen weken meer vetfobe grappen gemaakt. Social media zitten tjokvol foto’s van calorierijk voedsel en mensen die “hun koelkast niet met rust kunnen laten” – en de clou is eigenlijk altijd hetzelfde, namelijk dat we straks allemaal dik zijn. Het laat duidelijk zien hoe diep vetfobie in ons dagelijks leven verankerd zit: zelfs tijdens een pandemie maken mensen zich zorgen over hun gewicht.

De feministische diëtist en eetstoornisspecialist Veronica Bignetti zegt dat onze angst om aan te komen in verband staat met geïnternaliseerde stereotypes dat dikke mensen hebzuchtig of lui zijn. “We moeten het woord ‘vet’ op een neutralere manier benaderen,” zegt ze. “En daarbovenop moeten we begrijpen dat wanneer we het over gewicht hebben, dat geen kwestie is van wilskracht en gewoontes – ook de omstandigheden waarbinnen je bent opgegroeid en je genen spelen een grote rol.”

Als iemand die anorexia heeft gehad, kan ik zeggen dat dit soort grapjes het niet makkelijker maken als je worstelt met je eetgewoonten tijdens de pandemie. Constant posts zien over hoe we allemaal “verdoemd zijn” om dik te worden voelt niet alleen onprettig, maar ook beangstigend. Het leek alsof iedereen erom kon lachen behalve ik.

Toen ik hoorde dat er een lockdown zou komen, verwijderde ik meteen de stappenteller op mijn telefoon. Normaal gesproken loop ik heel veel en probeer ik elke dag 15.000 stappen te zetten. Dat getal is belangrijk voor me geworden: als ik het niet haal dan baal ik ervan.

De eerste dagen van de lockdown waren zwaar. Ik zat binnen met mijn vriend, die hele andere eetpatronen heeft. Hij eet normale porties, bijna elke dag pasta en drinkt ook bijna elke avond wel een biertje. Kort samengevat: zijn relatie tot voedsel is in balans, en hij overdenkt het allemaal niet zoveel.

Na vier dagen stortte ik in. Ik herkende mezelf niet als ik in de spiegel keek – ik zag iemand die dik en slap was en een opgezwollen gezicht had. Ik dacht de hele tijd aan eten, calorieën en hoe ik alles onder controle moest houden. Mensen die zelf een eetstoornis hebben gehad, weten hoeveel paniek het kan opleveren als de manier waarop je eet en beweegt ineens totaal verandert, en dat het problemen kan doen laten terugkeren die je maar al te goed kent.

Gelukkig ben ik samen met iemand die weet hoe hij me in dit soort situaties kan steunen, hoe hij me met beide voeten op de grond krijgt en me helpt voorkomen om te vervallen in mijn oude, obsessieve gewoontes. Ik probeer mentaal en fysiek in orde te blijven door elke dag wat oefeningen te doen. Ook probeer ik om te genieten van onze tijd samen, waarin we onszelf te trakteren op lekkere avondmaaltijden, flessen wijn en af en toe een afhaalgerecht. Maar niet iedereen is hiertoe in staat.

“Mensen met eetstoornissen hebben het er lastig mee, vooral degenen die een eetbuistoornis of boulimia hebben,” zegt Bignetti. Mensen met eetstoornissen die nu aan huis gekluisterd zitten, raadt ze vooral aan dat als ze al in therapie gingen, ze dit vooral online moeten voortzetten – aan de telefoon of door te videobellen. “En trap niet in de verleiding om aan een nieuw dieet te beginnen, puur omdat je daar nu tijd voor hebt. Als je zo’n disfunctionele relatie met eten hebt, word je heen en weer geslingerd tussen beperkingen en controleverlies.” Zelf schrijft ze haar cliënten geen diëten voor, maar richt ze zich liever op een bewuste manier om met eten om te gaan. Zo probeert ze hen te helpen om het plezier in eten terug te vinden, en de band met hun lichaam te herstellen.

Bignetti benadrukt dat je gezondheid een stuk meer is dan het getal op je weegschaal. Het is niet alleen problematisch, maar ook gewoon verkeerd om ervan uit te gaan dat dikke mensen gezondheidsproblemen hebben omdat ze dik zijn. “Gezondheid is een breed en veelzijdig concept,” zegt ze. “En zelfs als iemand een ‘ongezonde’ leefstijl heeft, betekent dat nog niet dat we hun lichaam belachelijk mogen maken.”

Misschien kunnen we deze quarantainetijd gebruiken om wat te werken aan ons empathisch vermogen, in plaats van domme grappen te maken. Maar ook om goed voor onszelf te zorgen. Om je niet schuldig te voelen als je van eetpatroon verandert, en kookt wat je lekker vindt en waar je je beter door voelt. Want als we over een tijdje al je vrienden en familie eindelijk weer mag knuffelen, maakt het ze echt niet uit als je een beetje bent aangekomen.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Italië .