Het is geen schande om bij een partner te blijven die is vreemdgegaan

Als je bij elkaar blijft nadat een van jullie is vreemdgegaan, ben je echt een loser. Dat is tenminste wat mijn vrienden en ik vroeger dachten, toen we opgroeiden. Maar sindsdien ben ik me gaan realiseren dat het echt wel ingewikkelder ligt. Natuurlijk is het hartstikke pijnlijk als je partner vreemdgaat, maar het is geen schande als je je relatie daarna probeert te redden. Sterker nog, daar mag je trots op zijn. En als jullie bereid zijn om hard te werken kan het maar zo zijn dat jullie daarna dichter bij elkaar komen. 

Vreemdgaan zorgt voor “een ernstige breuk in jullie band”, zegt Laura Duranti, een Italiaanse psycholoog, seksuoloog en relatietherapeut. “Het ondermijnt het vertrouwen en daarmee de basis van de relatie. Daarnaast kan het ook slecht zijn voor je eigenwaarde.” Natuurlijk is niet elke ervaring hetzelfde: er zitten behoorlijke verschillen tussen een eenmalig evenement, een emotionele affaire en iemand die keer op keer op keer vreemdgaat. Er zijn hoe dan ook geen goede en foute antwoorden – slechts opties die je kunt overwegen.

Als je bedrogen bent, is het volgens Duranti het belangrijkste dat je erachter komt waarom je partner dat heeft gedaan. Bedenk hoe jullie je allebei over de relatie voelden op het moment dat het bedrog plaatsvond. Als jullie het erover eens zijn dat alles geweldig ging, dan zou het vreemdgaan volgens Duranti een teken kunnen zijn dat je partner een narcist is. Dat zou betekenen dat diegene dan ook eigenlijk niet in staat is om in een relatie te zitten. Maar als het slecht ging, is het misschien iets makkelijker om te begrijpen waarom je partner het deed.

Duranti zegt dat mensen vaak denken dat alles wel in orde was, op het moment dat hun partner vreemdging. Maar daar komen ze vaak van terug. “Achteraf gezien geven mensen die bedrogen zijn vaak toe dat ze niet wisten dat hun partner ongelukkig was. Of erger nog: ze wisten het wel, maar deden er niets aan.” Soms zijn zij dan ook ergens medeplichtig aan het vreemdgaan, volgens Duranti.

Maar als je aan jezelf toegeeft dat een deel van het vreemdgaan misschien ook wel aan jou te wijten was, betekent dat nog niet dat je jezelf moet straffen en je partner zo snel mogelijk moet vergeven. Het gaat er meer om dat je een beetje begripvol en empathisch bent, als het bedrog eenmaal aan het licht komt. Kijk, je zal je waarschijnlijk echt gekwetst, overweldigd en boos voelen – en je partner moet geduldig zijn en je vergeven voor alles wat je in die razernij zegt. Maar uiteindelijk, als je besluit dat je echt verder wilt gaan met je partner, moet je ervoor proberen te zorgen dat elke confrontatie constructief is. Duranti raadt het bijvoorbeeld af om naar details te vragen. “Die zijn nutteloos en doen je alleen maar pijn,” zegt ze.

Als mensen het hebben over hoe ze verder moeten nadat iemand is vreemdgegaan, zeggen ze vaak dat ze willen dat alles weer ‘normaal’ wordt. Maar zelfs als het al mogelijk zou zijn om op een resetknop te drukken, dan zou de relatie teruggaan naar een status quo die niet bevredigend was voor je partner. En dan zou je relatie dus snel weer op een breekpunt komen. “Als je het vreemdgaan in de wind slaat zonder er echt mee om te gaan, zal het opnieuw gebeuren,” zegt Duranti. “Het is noodzakelijk dat jullie je relatie volwassener, bewuster en eerlijker maken.” 

Duranti zegt dat er een paar dingen zijn waar je rekening mee moet houden als je vooruit wil komen. Ten eerste moet je voor eens en altijd beslissen of je je relatie echt wil redden. Als dat echt is wat je wilt, dan moet je je partner accepteren voor wie diegene is – inclusief zijn of haar fouten. “Dat klinkt misschien logisch, maar vaak gaan koppels in therapie zonder daar duidelijkheid over te hebben.”

Daarna moet je met je eigen ego omgaan. “Vergeven betekent niet automatisch vergeten, maar het helpt wel om de last te verminderen,” zegt Duranti. Volgens haar kun je het beste met vreemdgaan omgaan zoals je ook met andere negatieve levensgebeurtenissen omgaat. “Het is iets wat niet kan worden uitgewist, maar je kunt het opslaan en gebruiken om de kwetsbaarheden van jullie relatie te begrijpen.”

Als je dat allemaal hebt gedaan, moet je gaan werken aan het opbouwen van het vertrouwen en alle dingen die daarmee gepaard gaan: intimiteit, persoonlijke ruimte, gedeelde ruimte en jullie toekomst. Jullie moeten allebei op één lijn zitten en elkaar eerlijk behandelen – ook al ben je misschien in de verleiding om je partner te straffen voor de pijn die je is aangedaan. “Het is echter nuttiger om je zorgen en angsten te delen”, zegt Duranti. “Je moet je bewust zijn van de narigheden uit het verleden.”

Het is belangrijk dat je een beslissing maakt die vooral werkt voor jou en je partner, maar het kan nuttig zijn om je vrienden of familie om advies te vragen. Houd er wel rekening mee dat ze jou niet graag gekwetst zien en daarom misschien heftiger reageren op het vreemdgaan. “Andere mensen zien alleen wat wij hen laten zien,” zegt Duranti. En als je het alleen maar over je relatie hebt gehad als je ergens boos over was, dan begrijpen je vrienden misschien niet waarom je ‘m wil redden.

Het is ook mogelijk dat je zegt dat je je partner wil verlaten, maar toch besluit om te blijven. Dan kunnen bezorgde mensen die om je geven over je gaan oordelen. Duranti raadt in dat geval aan om met een therapeut te praten, of in ieder geval met iemand die enigszins onpartijdig is.

Er zijn helaas geen garanties dat je relatie het gaat overleven. Elke relatie is uniek: in sommige gevallen zal je er snel overheen komen, in andere gevallen kan het een tijdje duren, of gebeurt het helemaal niet. Als je erachter wilt komen waar jij je ongeveer in het proces bevindt, hoef je je slechts af te vragen of je je partner alweer volledig vertrouwt. Je kan het bijvoorbeeld prima vinden dat je partner alleen op stap gaat, maar als je dan daarna diens telefoon aan het checken bent, ben je nog niet over het vreemdgaan heen.

Uiteindelijk gaat het erom dat je eerlijk bent tegenover jezelf. Als je – ondanks al je inspanningen – merkt dat je je partner voortdurend aan het testen bent, kun je het volgens Duranti maar beter uitmaken. Anders loop je het risico dat je in een giftige relatie belandt. En als alles mislukt, dan moet je het hele proces niet als tijdverspilling beschouwen. Je moet het juist zien als iets waardoor je meer over jezelf en de mensen om je heen hebt kunnen leren.

“Onthoud dat een relatie hebben een beetje zoals autorijden is”, sluit Duranti af. “Als je altijd in de achteruitspiegel blijft kijken, ben je gedoemd te crashen.”

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Italië