Een thuisbevalling is nog nooit zo rauw in beeld gebracht als in ‘Coco’

Als je verhalen over thuisbevallingen moet geloven, is een kind baren misschien wel het vredigste moment uit het leven van een vrouw. Maar dat geldt niet voor Coco, het hoofdpersonage in de gelijknamige nieuwe film van kunstenaar en fotograaf Lara Verheijden. De film gaat over de thuisbevalling van Coco, Verheijdens jeugdvriendin die nu in Zwitserland woont. De rauwheid van de film zit ‘m niet alleen in het zien van de pijn waar Coco doorheen moet – ze schreeuwt het uit alsof iemand haar om zeep wil helpen – maar ook in de twijfels en bloedeerlijke gedachten over seks, liefde en moederschap die ze voelt en uitspreekt vlak voordat ze moet bevallen. “Ik vind het vervelend als mensen je feliciteren als je zwanger bent,” vertelt ze aan Verheijden. “Een kind krijgen is heel leuk én heel vervelend.”

Wachtend op de komst van het kind, mijmert Coco over de beslissingen die ze gemaakt heeft en de impact daarvan op haar toekomst. Offer je als moeder je leven als carrièrevrouw op, vraagt ze zich bijvoorbeeld af. Dwingt een zwangerschap je om nog jaren met de vader samen te zijn, ook al voel je niet meer zoveel aantrekkingskracht? Als je jezelf niet meer sexy vindt tijdens de zwangerschap, moet je je partner dan toestaan met andere vrouwen te gaan? Coco biecht aan Verheijden op dat ze een andere man dan haar Zwitserse partner Antoine heeft gepijpt vlak voor de zwangerschap. “Mag Antoine dit weten?” vraagt de filmmaker. “Ik hoop gewoon dat hij ons niet verstaat,” fluistert Coco terug.

VICE sprak Lara Verheijden, Coco en Antoine over de week van de opnames, hun vriendschap en het in beeld brengen van de bevalling van je beste vriendin.

VICE: Ha! Hoe kwam het idee voor deze bijzondere film tot stand?
Lara: Coco vroeg of ik haar thuisbevalling wilde filmen. Dat leek me vet, dus ging ik een weekje naar Zwitserland. Omdat we moesten wachten op de bevalling had ik tijd om andere momenten vast te leggen. We begonnen te praten over dingen waar we altijd over praten en toen ontvouwde dit verhaal zich.
Coco: Ik denk dat dit ook de bedoeling was. We waren uit elkaar gegroeid, omdat we een ander leven hebben en in andere landen wonen. Volgens mij wilde ik door Lara uit te nodigen een terrein vinden dat interessant was voor haar, en dat deze film ons ook weer zou verbinden.

Het werd ook een portret van jullie vriendschap.
Lara: Ik merkte dat Coco heel open was. Ze was dezelfde persoon, of de camera nou aan of uit stond. Daardoor zijn onze gesprekken erg authentiek. Ook haar lichaamstaal veranderde niet. Coco is altijd erg fysiek geweest en hield er altijd al van om naakt rond te lopen. In bad zie je hoe ze met haar voet op mijn knie steunt. Dat nonchalante fysieke is typisch Coco. Ik wilde ook de verhouding tussen mij, Antoine en Coco vastleggen. Antoine en ik waren vroeger ‘rivalen’, omdat Coco mijn beste vriendin is en ik vond dat ze eigenlijk met mij op avontuur moest gaan. Door deze film te maken ben ik meer betrokken geraakt met haar gezin en met Antoine zelf.

Het lijkt me een hele verantwoordelijkheid om als beste vriendin een mooi portret te maken over zoiets fragiels.
Lara: Ik heb drie maanden lang de edit tot in detail geperfectioneerd. Die beelden dat Coco praat over vreemdgaan waar Antoine bij zit, zijn uiteraard momenten die ik uit uren aan beeldmateriaal heb gekozen. Dat zijn namelijk onderwerpen die mijzelf het meest interesseren. Uiteindelijk had ik er wel vertrouwen in. Ik geloof namelijk dat een portret altijd mooi wordt als je als filmmaker oprechte liefde voelt voor het onderwerp.

Uiteindelijk is het vooral een film over iemand die vlak voor haar bevalling twijfelt over haar relatie en rol als moeder.
Lara: Als ik na een dag filmen op mijn hotelkamer kwam, belde ik mijn vriend om te vertellen dat ik het toch wel heftig vond om die verhalen te horen en middenin die relatie te zitten. Ik ken Coco als een vrije vrouw, maar nu zag ik dat ze vastzat in haar situatie. Ik merkte snel dat haar relatie het interessantste verhaal werd.
Coco: Ik was me daar tijdens het filmen niet echt bewust van. We besloten bijvoorbeeld om een bad te nemen en Lara nam gewoon haar camera mee om wat mee te prutsen. Ik dacht ook heel lang dat die beelden niet gebruikt zouden worden.

Hoe vond je het om jezelf terug te zien?
Coco: Ik ken Lara’s werk, dus ik wist dat het een verrassende en misschien provocerende film zou worden. Ik dacht: wat er ook uitkomt, het is oké. Ik leer er vooral veel van. Ik merk dat iedereen behoefte heeft aan eerlijkheid. Het kan een opluchting zijn voor anderen als je zelf eerlijk bent over gedachten die je misschien niet durft te uit te spreken, zoals twijfelen over het moederschap of de vader van je kind. Mensen die deze beelden zien, beseffen nu misschien dat ze deze gedachten mogen hebben.
Lara: Ik krijg veel berichtjes van vrouwen die zeggen dat het een opluchting is om Coco zo eerlijk te horen praten, omdat zij zelf ook die twijfels en gedachten hadden tijdens het zwangerschap.

Hoe vond jij het om de film te zien, Antoine?
Antoine: Coco en ik zijn al tien jaar samen, dus ik was niet per se verrast door wat ik zag. We zijn altijd erg open geweest in onze relatie. Er waren wel dingen waarvan ik het pijnlijk vond dat ik ze via de film voor het eerst moest horen.

Zoals de scène waarin Coco vertelt dat ze vlak voor haar zwangerschap nog een man had gepijpt?
Antoine: Ja, dat was nieuw voor mij. Voordat ik de film zag, hadden we allang besproken hoe we omgaan met jaloezie. We hebben het soort relatie waarin we elkaar het recht geven om onze seksualiteit te uiten.
Coco: Ik was wel zenuwachtig voor zijn reactie op die ontboezeming. Toch sta ik erachter dat dit in de film zit, omdat ik vind dat je in kunst niet mag censureren. Toen Antoine de film net had gezien, was hij wel even humeurig. Uiteindelijk hebben we lang gepraat over hoe hij zich voelde. Hij vond het vooral vervelend dat ik hem niet vertrouwde.

Lara, hoe was het om de bevalling te filmen?
Lara: Uiteindelijk is ze niet bevallen in de week dat ik op bezoek was. Toen ik hoorde dat het zover was, nam ik snel de trein vanuit Parijs, waar ik toevallig was voor werk. Ik was bang dat ik het ging missen en enorm gestrest. Tijdens de bevalling was het moeilijk om contact te leggen met Coco, omdat ze zo overweldigd werd door emoties en hormonen. Ik merkte dat ze erg veel pijn had, maar ik kon geen oogcontact met haar maken. Ze zat in een soort trance en ik merkte dat Coco dit eigenlijk volledig in haar eentje aan het meemaken was: zij ondergaat pijn die niemand anders op dat moment kan dragen. Ik vond het ontzettend spannend om het te filmen, omdat ik ook niet in de weg wilde staan.
Coco: Ik herinner me dat ik vooral blij was dat Lara erbij was: ze is mijn jeugdvriendin en het voelt goed dat ze erbij was. Na mijn eerste bevalling vond ik het jammer dat zo’n heftige ervaring gewoon zo vervloog. Ik wil dat toekomstige moeders toegang hebben tot dit soort verhalen.

Hoe is het om je eigen bevalling op beeld te zien?
Coco: Ik heb de beelden vaak bekeken. Ik vind het erg interessant om te zien wat er gebeurt met mijn stem en lichaam tijdens mijn bevalling. Ik ben zangeres en ik merk dat mijn stem bijna nooit zo fysiek kan worden als toen.
Lara: Een bevalling is qua rauw gevoel bijna als een urenlang orgasme, omdat het zo lichamelijk is. Dat is mooi om te zien. Na het zien van zo’n bevalling, hoe pijnlijk die ook is, wil ik ook graag een kind baren, om dat mee te maken. En bovendien lijkt het me nu ook gewoon heel gezellig om een kind te hebben.

Coco, hoe kijk je nu, twee jaar later, terug op de twijfels die je voelde?
Coco: Het is confronterend om mij die twijfels te horen uitspreken. Er is altijd wel een soort twijfel aanwezig over mijn relatie met Antoine. Misschien komt het door onze dynamiek, of omdat ik een ideaalbeeld heb van de perfecte relatie. We hebben best veel gepraat in relatietherapie over onze dynamiek en dat het oké is dat we anders zijn. Die ijdele, puberale vorm van seksualiteit was in de tijd van mijn zwangerschap ook een beetje aan het doodgaan. Dat was een moeilijk proces voor me. Ik ben nu meer geïnteresseerd in energetische seksualiteit, waarbij ik op een ongecontroleerde manier in vuur en vlam kan staan. Moederschap en seksualiteit zijn gebieden waarvan we nog veel kunnen ontdekken als vrouw in deze generatie.

Je vertelt in het begin dat je het vervelend vindt als mensen je feliciteren met je zwangerschap, omdat moeder worden heftig is en je daarvoor ook een hoop moet opgeven.
Coco: Ja, van die angst voor het moederschap ben ik door deze film ook wat van genezen. Hij werd dit weekend voor het eerst getoond in Amsterdam voor een hoop hippe mensen. Ik merkte toen dat bij veel vrouwen dezelfde vragen spelen. Moeder zijn is ook een carrière. Ik ben blij dat ik het heb aangedurfd.

Dankjewel.

Bekijk hier Coco. Lara Verheijden werkt nu aan haar volgende film waarin ze met Michiel Lieuwma naar Pattaya ging, een stad in Thailand die vooral bekend staat voor het sekstoerisme. Hou haar Instagram en Vimeo in de gaten om op de hoogte te blijven van haar werk.