DOMME GELDVRAGEN: Waarom weet niemand hoeveel hij netto overhoudt van een bruto salaris?

FYI.

This story is over 5 years old.

VICE Money

DOMME GELDVRAGEN: Waarom weet niemand hoeveel hij netto overhoudt van een bruto salaris?

"Een vriendin verdient bruto hetzelfde als ik, toch krijgt ze meer geld op haar rekening. Hoe kan dat?"

Geld, leuk als je het hebt, niet leuk als je het niet hebt. Maar wat is het eigenlijk? En wat kun je ermee, behalve spullen kopen? In deze serie bespreken we elementaire geldvragen van onze lezers, zodat jij ook te weten komt wat mensen die wel actief meededen tijdens de economielessen allang wisten.

----

Beste VICE Money,

Als je ergens over salaris hebt onderhandeld gaat het altijd over het brutosalaris. Dan probeer ik thuis op te zoeken wat ik netto ga verdienen. Er zijn op internet allerlei tools, maar het antwoord klopt nooit precies met het bedrag wat ik uiteindelijk op mijn rekening krijg. Een vriendin die bij een ander bedrijf werkt verdient hetzelfde brutosalaris en werkt ook 40 uur. Toch krijg ze meer op haar bankrekening gestort dan ik. Hoe kan dat?

Advertentie

Groet,
Shanice

----

Beste Shanice,

Het Nederlandse salarisstrookje behoort, samen met het verdwijnen van de Winner Taco en de Bermuda-driehoek, tot de grootste mysteries ter wereld. Ondanks dat er in de afgelopen jaren maatregelen zijn genomen om het loonstrookje te vereenvoudigen – vroeger was het loonstrookje ingewikkelder dan de AIVD-kerstpuzzel –, zijn er veel zaken van invloed op het nettoloon. Om uit te zoeken hoe dit precies zit belden we met Fred Asbroek. Hij werkt al bijna 30 jaar als kennismanager Wet & Regelgeving bij salarisverwerker Raet en weet dus alles van salarisstrookjes.

VICE Money: Hoi Fred, waarom is het zo lastig te achterhalen wat er van je brutosalaris op je bankrekening terecht komt? Iedereen moet toch dezelfde belastingen betalen?
Fred Asbroek: Hoi! Het klopt dat de belastingtarieven voor iedereen gelijk zijn. Over de eerste €19.982 van je bruto jaarsalaris betaal je 36,55% belasting, over het gedeelte tussen €19.983 en €67.072 betaal je 40,80% belasting. Over het gedeelte daarboven moet je 52% aan belasting aftikken. Deze tarieven zijn inclusief premies volksverzekeringen.

Help ons even, Fred. Wat zijn premies volksverzekeringen?
Premies volksverzekeringen zijn premies voor sociale verzekeringen die elke werkende Nederlander over zijn bruto salaris moet afdragen. Zo betaal je iedere maand premies voor de AOW, ANW en de Wlz. Dankzij deze verplichte verzekeringen krijg je later een AOW-pensioen, hebben nabestaanden een inkomen als hun partner overlijdt, of worden bijzondere ziektekosten gedekt. De premies die je hiervoor moet betalen zijn een vast percentage over (een deel van) je loon.

De loonbelasting en sociale verzekeringspremies zijn dus gelijk. Hoe kan het dan toch dat Shanice minder pegels binnenkrijgt?
Als er geen bijzonderheden zijn dan is het loonstrookje supersimpel. Dan kom je altijd op hetzelfde nettobedrag uit, ongeacht waar je werkt. Maar zo simpel is het meestal niet. Zo maakt het nogal uit in welke sector je werkt. In veel sectoren maken vakbonden algemene afspraken met werkgevers over bijvoorbeeld vakantiedagen of bijdragen aan ziektekostenverzekeringen. Verder is van belang of je pensioen opbouwt, en zo ja, aan welke pensioenregeling je deelneemt. Die afspraken worden meestal vastgelegd in een CAO (collectieve arbeidsovereenkomst). In zo'n CAO kan ook de hoogte van de pensioenpremie die jij moet inleggen, vastgelegd worden. Werkgevers die niet onder een CAO vallen, bespreken dit met de ondernemingsraad of maken hun eigen keuzes. Het kan zijn dat Shanice meer moet bijdragen aan haar pensioenpremie dan haar vriendin. Of misschien bouwt haar vriendin helemaal geen pensioen op. In zo'n geval houdt ze nu meer geld over, maar heeft ze straks misschien geen aanvullend pensioen. Overigens wordt de pensioenpremie in mindering gebracht op het loon waarover je belasting moet betalen, dus is het financieel gezien handiger om ergens pensioen op te bouwen dan het zelf op je privé-spaarrekening te zetten.

Oké, Shanice heeft in dat geval bij haar pensionering dus meer geld voor een advocaatje en steunkousen, terwijl haar vriendin nu meer kan uitgeven aan gin-tonics en schoenen. Maar u zei 'het kan zijn dat'. Wat zou naast de pensioenregeling het verschil in nettoloon nog meer kunnen verklaren? 
Behalve specifieke sectorafspraken, maakt het ook uit of je parttime of fulltime werkt. Verder kunnen werknemers de meest uiteenlopende dingen van een salaris inhouden. Denk bijvoorbeeld aan gemaakte afspraken over het volgen van een studie die deels door de werknemer en deels door de werkgever wordt betaald. Voor het werknemersdeel kun je afspreken om iedere maand iets van het salaris in te houden. Maar ik heb ook heel andere soorten inhoudingen voorbij zien komen. Koffie- en theegeld, bijdrages voor de gemeenschappelijke lunch, geld voor de verjaardagspot, lidmaatschap voor de personeelsvereniging of boetes voor te hard rijden met de leaseauto. Alhoewel dat laatste natuurlijk geen structurele inhouding op het salaris zou moeten zijn, haha.

Tot slot: hoe kun je bij salarisonderhandelingen exact achterhalen wat je netto gaat verdienen?
Wanneer je met een potentiële werkgever onderhandelt over het loon kun je om een zogenaamde proforma loonberekening vragen. Dat is een loonberekening waarbij rekening wordt gehouden met alle elementen die onderdeel vormen van je arbeidsovereenkomst, zoals pensioen en andere inhoudingen. Je echte loonstrook kan daar misschien een pietsie van afwijken, maar met een proforma loonberekening weet je echt je aan toe bent.