Levi van Veluw: "Van succes word je niet per se gelukkiger"

De video van Relativity of Matter. Alle afbeeldingen en video's met dank aan Levi van Veluw.

Nog geen jaar geleden nam Levi van Veluw het Maastrichtse Marres over met The Relativity of Matter, een expositie zo groot als het museum zelf die al vanaf de opening een mysterieuze sfeer om zich heen had hangen. De Amsterdamse kunstenaar had besloten dat er in de enorme installatie (350 m2) geen foto’s of filmpjes gemaakt mochten worden, omdat dit het mysterie van zijn duistere droomlandschap teniet zou doen. Het was even wennen voor de cameragretige museumbezoeker en het zorgde er ook voor dat menig kunstrecensent in de stress schoot; de kunstervaring alleen met tekst beschrijven zou de overweldiging niet helemaal kunnen dekken.

Het zorgde er ook voor dat informatie over wat de expositie precies inhield maar druppelsgewijs en mondjesmaat binnenkwam. The Relativity of Matter bleek te bestaan uit twee ontzettend donkere verdiepingen. Beneden waren kamers gevuld met stellingkasten vol steenkool en geometrische figuren, alsof het een vreemde verzameling van een alchemist was. In een andere kamer leken planken en balletjes in de lucht te zweven of vertraagd te vallen. In weer een andere ruimte liet de kunstenaar een bureau met stoel en al door de vloer zakken.

Binnen in The Relativity of Matter.

Nu krijgt die legendarische expositie een vervolg op Art Brussels (dit weekend van 22 t/m 24 april), in de vorm van een serie kunstwerken die nauw in verband staan met The Relativity of Matter. “Het wordt een combinatie van film, tekeningen, installaties en sculpturaal werk,” vertelt de kunstenaar aan The Creators Project. Een van de meest opvallende werken is een enorme wandsculptuur die bestaat uit een scheef raster van notenhout, waarin stukken bewerkte steenkool liggen. “Het werk komt voor uit een fantasie over een wereld met een andere logica en andere natuurwetten. Hoewel de sculptuur op het eerste gezicht abstract lijkt, moet je het eigenlijk zien als de verzameling van een fictief persoon, vergelijkbaar met de stellingkasten die ook in The Relativity of Matter te zien waren.”

The Collapse of Cohesion

Van Veluws liefde voor dit soort geheimzinnige verzamelingen is terug te voeren op zijn lievelingsboeken: de sciencefictionverhalen van Fred Hoyle, Isaac Asimov en Aldous Huxley. De surrealistische werelden uit deze verhalen probeert hij te vertalen in zijn kunst. De thema’s komen bijvoorbeeld ook terug in The Collapse of Cohesion, een serie tekeningen en twee video’s uit 2014 waarin kasten en interieurs in hyperslowmotion in elkaar storten en door kanonskogels aan gort worden gereten.

De 31-jarige Van Veluw is de laatste tijd enorm populair. Zo opent er 10 september een solotentoonstelling bij galerie Ron Mandos in Amsterdam met alleen maar nieuwe werken, is zijn kunst in september bij Hermès in New York te zien en opent er in oktober een solo-expositie in het eminente Rosenfeld Porcini Gallery in Londen. Toch blijft hij er zelf nuchter onder. “Roem is in de kunst gelukkig heel relatief. Zelfs de meest succesvolle kunstenaars ter wereld kunnen in hartje Amsterdam makkelijk over straat.”

Voor de kunstenaar kleven er zowel positieve als negatieve aspecten aan de bekendheid. “Financiële vrijheid, assistentie, een fijne werkplaats en de kans om mooie tentoonstellingen te maken zijn absolute pluspunten. Maar daar staan dan weer een hoge prestatiedruk, weinig vakantie, zorgen en stress tegenover. Van succes word je niet per se gelukkiger, de ups en downs worden vooral heviger. Ik denk dat juist die dynamiek het verslavend maakt.”

Alle kunstwerken van Van Veluw worden met de hand gemaakt, een moeizaam proces waarbij de kunstenaar hulp krijgt van vijf freelancers. Als ik hem ernaar vraag reageert hij vooral praktisch. “Inspiratie krijg je niet, het is een proces dat je moet leren beheersen. Ik denk dat er veel misverstanden bestaan over hoe een kunstenaar tot een werk komt. Als je beroepsmatig met ideeën moet komen, kun je daar niet op gaan zitten wachten. Het klinkt misschien niet zo romantisch, maar het is wel de waarheid: kunstenaar zijn is een vak.”

Van Veluws werkplaats.

De werken van Van Veluw zijn visueel, maar schoonheid komt voor hem niet op de eerste plaats. “Schoonheid is erg belangrijk, maar het moet wel een functie hebben. Het wordt helaas maar al te vaak gebruikt om iets aantrekkelijk te laten lijken, terwijl er conceptueel niets interessants gebeurt. Het is misschien wel te vergelijken met eten. Een laagje goud is mooi, maar net zo ongenuanceerd als een dikke laag suiker.”

Een van de tekeningen die tijdens Art Brussels te zien zal zijn.

Kijk voor meer werken en informatie over Levi van Veluw op zijn website. Zijn werken zijn van 22 tot 24 april te zien op Art Brussels.