De overheid van Tanzania probeert de Masaï van hun land te jagen

In Loliondo, in het noorden van Tanzania, staan duizenden Masaï op het punt het land van hun voorouders te verliezen. Alweer. Deze keer omdat de Tanzaniaanse regering claimt dat ze het land willen veranderen in een natuurreservaat—een actie die mogelijk elke Masaï in de regio het leven zou kunnen kosten.

Ik zeg ‘claimt’ omdat het gerucht gaat dat de regering het land wil verkopen aan het in Dubai gevestigde jachtbedrijf Ortello Business Corporation (OBC), en hen een exclusieve jachtvergunning voor het gebied wil geven. Yannick Ndoinyo, een Masaïse gemeenschapsleider, zegt dat dit waar is, en dat een minister zijn stam heeft bezocht en dit plan aan ze heeft uitgelegd.

“Het klopt dat ze ons land willen hebben voor de jacht. Dat kan ik bevestigen,” zegt hij. Hij legt ook uit waarom de regering doet alsof ze van het gebied een natuurreservaat willen maken: “De minister zei: ‘We claimen het land in de naam van natuurbehoud zodat jullie nergens kunnen klagen, want de internationale gemeenschap steunt natuurbescherming.”

Het lijkt erop dat dit de nieuwste smoes is in een lange rij van pogingen van de overheid om de 1.500 vierkante kilometer land van de Masaï in te pikken. Zo zeiden ze al eerder dat de Masaï van het land moeten worden gehaald omdat hun vee het land overbeweidt, maar onderzoekers hebben aangetoond dat het vee er al zo lang rondloopt dat het ecosysteem zonder de dieren uit balans zou kunnen raken.

Een andere gefaalde poging was de claim van de overheid dat zij de controle over het land moesten hebben zodat ze de waterbronnen in het gebied kunnen beschermen. Maar ook dat klinkt een beetje dubieus, aangezien ze vrolijk de andere kant op keken toen OBC z’n basiskamp bouwde naast de belangrijkste waterbron in het gebied.

En hoewel de plannen om een wildreservaat te creëren wel aannemelijk klinken (er zijn meerdere wildkuddes die in het gebied leven) is het totaal niet nodig dat de Masaï van het land worden gejaagd. De stam leeft al eeuwen op het land, omringd door de dieren, en zelfs nadat de helft van hun land al ingenomen werd om plek te maken voor het Serengeti National Park, houden ze nog steeds rekening met de dieren.

Yannick legt uit: “We hebben weleens problemen met de dieren. Ze doden mensen, eten onze gewassen en vallen onze koeien aan, en toch zijn we gelukkig. We hebben daar geen probleem mee. We zijn bereid om te doen wat we moeten doen om zeldzame diersoorten te behouden, maar we kunnen niet gewoon toekijken hoe ons land wordt afgepakt voor onredelijke belangen. Het is in onze ogen niet acceptabel.”

“Wij hebben ze al land gegeven, en we kunnen niet meer geven. Ons land is al zo klein, en onze populatie neemt toe. We moeten onze kinderen steunen op elke manier dat we kunnen—we moeten onze families steunen. Dus wat we vragen is dat de internationale gemeenschap dit begrijpt en ons steunt in ons doel, want het is een nobel doel. We vechten voor een nobel doel.”

Jo Woodman van Survival International, de enige organisatie die zich inzet voor de rechten van Afrikaanse stamleden, legt uit: “Dit is een geval waar je een goede synergie zou kunnen hebben tussen de belangen van de Masaï en de belangen van natuurbehoud en toerisme. Wat de meeste toeristen willen als ze die regio bezoeken, is om dieren in het wild te zien, en een kans te krijgen om de Masaï te ontmoeten. Dat zijn doelen die perfect samengaan. Maar zolang de overheid doet alsof de Masaï het probleem zijn, en dat ze uit de regio weg moeten, dan stort het allemaal in.”

President Jakaya Kikwete.

De meerderheid van de Tanzanianen, inclusief de ministerpremier, steunen de Masaï, maar de minister van natuurlijke bronnen en toerisme weigert z’n standpunt te veranderen. Yannicks verklaring hiervoor is simpel: “OBC is een bedrijf met hoge prioriteit. Hun klanten horen allemaal bij de koninklijke familie van Dubai, dus krijgen ze een voorkeursbehandeling van de overheid, vanwege de reputatie die ze hebben in hun eigen land. Daarom worden zij beter beschermd door onze regering dan de lokale bevolking.”

Yannick en zijn gemeenschap begrijpen dat de overheid onder druk staat, maar als een van de oudste stammen in Afrika en als Tanzaniaanse burgers, vinden ze dat zij zelf de beslissende stem zouden moeten hebben. “Ik hoop dat de overheid uiteindelijk onze eisen zal inwilligen. We zijn geen indringers hier, wij zijn de originele landeigenaren,” stelt Yannick.

De Masaï hebben het plan van de overheid een doodvonnis genoemd. Het gaat niet alleen om het land, maar ook om hun manier van leven. “Als het land weggenomen wordt, betekent dat dat ons land met 85% zal afnemen,” zegt Yannick. “Dat betekent dat 7.000 mensen niet meer in hun eigen levensonderhoud zullen kunnen voorzien. Ze zullen vluchtelingen worden, of dakloos, en dat wordt dan ons einde. En we zijn niet bereid om dat te laten gebeuren. De gemeenschap van Loliondo zal uitsterven, tenzij wij ons verenigen en het land beschermen.”

De Masaï leven van hun vee, van het vlees, de melk, het bloed, en door hun dieren te gebruiken als ruilmiddel voor andere goederen. Als de stam gedwongen wordt te verhuizen naar een gebied waar de kuddes niet kunnen overleven, dan zal niet alleen hun vee sterven, maar de Masaï ook.

Een vertegenwoordiger van African Initiatives die in Loliondo werkt, legt uit dat de spanningen in het gebied nu hoog oplopen. “Er zou een conflict kunnen ontstaan in het gebied als de Masaï weigeren hun land te verlaten. Veel mensen praten over het leger en de trucks die misschien zullen worden gebruikt om hen van het land te jagen, en als dat gebeurt zou er geweld kunnen ontstaan. De Masaï zijn zich nu meer bewust van hun rechten, en ze communiceren beter met andere stammen, wat betekent dat het risico op conflicten toeneemt, omdat ze samen een verdediging zouden kunnen organiseren.”

Yannick bevestigt dit, en vertelt: “Er zal geweld zijn. Als mensen gedwongen worden om weg te gaan, dan zullen ze waarschijnlijk gewelddadige acties ondernemen om dat te voorkomen. We moeten duidelijk maken aan iedereen dat we alles zullen doen om ons land te behouden.”

Helaas is het zo dat als de Masaï gewelddadig worden, ze waarschijnlijk hun eigen doodvonnis tekenen. Ze zullen sterven terwijl ze voor hun land vechten, of terwijl ze vechten met de mensen op wiens land ze zullen worden gedumpt. Of ze zullen sterven van de honger nadat hun vee uitsterft.

Desondanks hebben de Masaï hun breekpunt bereikt, en zijn ze vastberaden te vechten met alle mogelijke en nodige middelen. Zoals Yannick zegt: “Dit land geeft ons elke dag leven, en als ze het van ons afnemen betekent dat dat we uitsterven of voor altijd vluchtelingen blijven. Iets kan niet goed zijn voor het land als het de rechten en waardigheid van de bewoners wegneemt. We moeten gehoord worden, want dit is een kwestie van leven of dood.”