De vrouwen van het Oranje rollerderbyteam rolschaatsen en rammen erop los

Alle foto's door Jazzmin Nilsson.

Roller derby is een sport waarbij je op rolschaatsen de leden van het andere team moet inhalen.

Op rolschaatsen. Dat klinkt in mijn oren even lief als het aaien van het snuitje van een pasgeworpen konijn, terwijl je met je andere hand een penseeltje bestiert voor het schilderen van verjaardagskaartjes naar je beide kerngezonde oma's. Maar joe, nee, niks van dat alles bij roller derby: de vrouwen van ons Oranjeteam hebben dreigende bijnamen als Dirty Job, Vegan Vengeance en Abs of Steel, en rammen en mieteren tegenstanders gewetenloos van de baan (zie de film Whip It voor een eerste indruk). Het verrukkelijkste van dit alles is dat deze sport veel groter is onder vrouwen dan onder mannen. Komende week mogen de Nederlandse roller derby'ers (Roller derbyianen? Roller derbyisten?) voor het eerst naar het WK in de Verenigde Staten.

Even kort de regels: twee teams van vijf spelers racen tegen elkaar op een ovale baan. Eén speler van elk team, de jammer, kan per wedstrijd van twee minuten punten scoren door de tegenstanders in te halen, terwijl de rest, de blockers, probeert om de jammer van het andere team tegen te houden. In totaal worden twee keer dertig minuten gespeeld.

Voordat het Nederlandse team naar Texas vertrok, ging ik even kijken op een training om te zien of er nog wat te beuken viel.

VICE: In het roller derby is de mannencompetitie de kleinere, en wordt daarom 'men's roller derby' genoemd, in plaats van de gangbare vrouwenversie van een sportnaam. Hoe vind je dat?
Jennifer: Het is altijd een vrouwensport geweest. Je hebt ook best wel wat vrouwen die er moeite mee hebben dat mannen het ook spelen, van: 'Waarom moeten ze dit nu weer van ons afpakken?' Ikzelf ben voorstander van gemengd roller derby maar veel vrouwen willen niet tegen mannen spelen. Die spelen ook heel anders.

Hoe dan?
Veel mannen hebben veel fysieke kracht – lang niet allemaal, hoor, maar de klappen die je krijgt zijn anders, zeker als je grote beren van gasten hebt. Dat is misschien de reden waarom ik het wel leuk vind: ik ben niet de kleinste. Je kan ze dan heel hard rammen in tegenstelling tot een meisje van 1,60 meter. Mannen zijn ook niet zo goed in samenspelen. Wij bouwen veel muren met onze lijven waarmee je iemand probeert tegen te houden, en veel mannen zijn daar niet goed in. Die zijn meer einzelgängers, een beetje egotripperig. Al moet ik zeggen dat de ervaren mannen dat niet zijn.

Ik las op Wikipedia dit over roller derby: "a punk aesthetic and/or third-wave feminist ethic is prominent."
Het woord feminisme heeft een te stigmatiserende klank. Maar dat je als vrouwen in de sportwereld iets neerzet met z'n allen, en je ownt gewoon zo'n sport… Dat geeft een bepaalde vorm van – niet feminisme, maar empowerment. Iets wat ik echt niet krijgt als ik naar een hockeyvereniging ga.

Wat voor beeld hebben andere mensen van roller derby?
Dat we allemaal lesbiennes zijn, en dat iedereen heel ruig is. Dat valt allemaal mee. In het begin was het heel erg netpanty's, schmink en stoer, meer entertainment dan sport. Maar de afgelopen vijf jaar zie je een kanteling naar het atletische aspect. Bijna iedereen draagt nu comfortabele sportleggings. Toen we begonnen te spelen tegen teams uit andere landen merkten we dat we werden ingemaakt, en dan wil je gewoon winnen.

Hoe lang heb je die roller derby-tatoeage op je arm al?
Sinds 2011. Ik speel zelf sinds januari 2010.

Hoe reageerden andere mensen op het nieuws dat je voor je sport naar de VS gaat?
Abby: Mijn collega's zagen me altijd binnenkomen met mijn rolschaatsen en ik heb weleens filmpjes laten zien op mijn telefoon, maar ze wisten niet echt wat roller derby was. Toen ze hoorden dat ik Nederland ga vertegenwoordigen zeiden ze: "O, je bent hier dus eigenlijk goed in?" Ik ben trouwens Canadees, maar heb wel het gevoel dat ik bij het Nederlandse team hoor.

Je traint drie keer per week, hebt extra trainingen met Oranje en speelt ook nog wedstrijden. Wat voor een leven blijft er over naast roller derby?
Ik restaureer oude meesterwerken. Aan de ene kant doe ik dus stil, klein, geduldig en voorzichtig werk met dure objecten en aan de andere kant geef ik alles voor de sport waar ik van hou.

Iedereen noemt het een agressieve sport. Hoe denk jij erover?
Het is een fysieke sport, maar ik wil niemand pijn doen of iemand vermoorden. Ik wil iemand op zijn reet laten vallen. Dat is niet agressief, maar krachtig.

En waar komt je bijnaam vandaan, Abs of Steel?
Dat komt nog uit mijn rugbyperiode. Een meisje in een bar vroeg me een keer naar mijn bijnaam, en toen ik Abs of Steel zei, sloeg ze me meteen zo hard mogelijk in mijn buik. Dus ik zeg het nooit meer zonder mijn buikspieren te flexen. Zo ging Houdini dood!

Hoe komt iemand erbij om roller derby te gaan doen, Ezekiel 25:17?
Morales: Ik heb alle sporten gedaan: paardrijden, karate, ballet, tapdansen. Hiervoor deed ik ijshockey, maar ze hebben geen vrouwenteam, dus ik trainde altijd met de mannen. Dat is niet erg, maar ik ben best klein, dus het werkte niet helemaal tegen die brute kracht van mannen van twee meter. Toen zag mijn broer Whip It en zei dat het iets voor mij was. Ik ben heel competitief, soms iets te, dus roller derby is perfect.

Wat voor image heeft roller derby?
Je hoort weleens dat het een 'pottensport' is. Ik weet niet waar dat vandaan komt, want je hebt in elke sport homoseksuelen. Omdat het een beetje alternatief en ruig is, waarschijnlijk.

Wat voor speler ben je?
Ik wil heel graag winnen, ik doe er alles voor. Ook al ligt mijn pink er daarna af, dat maakt me niet uit.

Heb je trouwens ook een roller derby-tatoeage?
Nee, dat zou ik echt nooit doen. Ik weet nog niet of ik roller derby over tien jaar nog leuk vind, namelijk. Misschien zit ik dan op schermen of zo. Ik heb wel andere tattoo's. [Ze laat een tatoeage van Bon Jovi zien].

Jullie moeten als Oranje eerst tegen spelen tegen de Verenigde Staten, de huidige wereldkampioen. Ik hoor van de rest dat jullie niet gaan winnen. Waarom niet?
Renske: De sportcultuur daar is anders. Op scholen in Amerika is sport zo belangrijk; je kunt een beurs voor universiteiten krijgen door goed te zijn in sport, terwijl sport hier een hobby is. Mensen staan hun kinderen wel aan te moedigen langs de kant, veel verder gaat het niet.

Het is dus meer deel van het leven daar. Hoe is dat hier voor jou?
Ik werk veertig uur per week, dan ga ik na werk naar een training, dan ga ik naar huis om te slapen, 's ochtends weer werken en dan nog mailtjes doen voor de vereniging. Maar ik vind het een toffe sport. Je krijgt een enorme band met je teamgenoten, omdat je ook elkaar van de baan moet beuken.

Geïnteresseerd? Voor het wedstrijdschema en kijkfeestjes kijk je op hun website of Facebook.