FYI.

This story is over 5 years old.

Identiteit

Titanic door de ogen van een tiener die de film nog nooit gezien heeft

Twintig jaar nadat ‘Titanic’ voor het eerst uitkwam in Nederland, kijken we de film opnieuw met een frisse, woke blik.
Screenshot van Titanic
Screenshot van Titanic 

Toen ik mijn vrienden vertelde dat ik Titanic nog nooit had gezien, konden ze hun oren niet geloven. “Wacht even, hoe kan het dat je die film nooit gezien?” vroegen ze. “Je weet wel waar de film over gaat, toch?” Ja, ik weet waar de iconische film over gaat (en het verhaal erachter). De algemene strekking: jongen en meisje reizen met een schip (jongen is superaantrekkelijk maar arm, meisje is superaantrekkelijk maar rijk), jongen en meisje ontmoeten elkaar en worden verliefd, jongen tekent meisje, er is een ijsberg, meisje op wrakhout, jongen bevriest, lied van Celine Dion.

Advertentie

Ik weet dat Leo er erg sexy in is, omdat ik – net als elke andere tiener op aarde – van een jonge Leonardo DiCaprio houd, ik ken de beroemde quotes, en ik weet dat mensen het er vrij vaak over hebben. Het is niet alsof ik iets tegen de film heb; het is gewoon iets dat nooit is gebeurd – vooral omdat ik met mezelf had afgesproken om een jaar lang alleen kunst van vrouwen te bekijken.

Titanic is geschreven en geregisseerd door een man, dus in de periode dat ik ‘s avonds laat films van vrouwelijke regisseurs keek, kwam het niet bij me op om deze te gaan kijken – tot nu toe dan, op de twintigste verjaardag van de film. Na anderhalf jaar lang alleen maar kunst van vrouwen te hebben bekeken, ben ik er klaar voor om Titanic te beoordelen.

Hierover vind je mijn gedachten over het “mooiste liefdesverhaal ooit”.

0:32:33: Dit is een goed moment om je bij te praten, want hier kan ik de eerste beroemde quote (“I’m the king of the world!”) afstrepen. Lang verhaal kort, een paar schatzoekers vinden een naaktportret in een gezonken schip in de oceaan, en we komen te weten dat de vrouw van de tekening een ketting draagt waar deze hightech piraten naar op zoek zijn. Wanneer ze hun ontdekkingen aan de pers laten zien, herkent Rose, de vrouw van de tekening, zichzelf en spreekt ze af om de schatzoekers te ontmoeten. Ze is dan 101 jaar oud maar heeft alles onthouden, en terwijl ze de bemanning haar verhaal vertelt, krijgen we in een flashback het hele verhaal te zien.

Advertentie

Op haar twintigste is Rose verloofd, somber en enorm rijk. Precies zoals ik al dacht. Niet gewoon rijk, maar ‘dienstmeisjes dragen haar niet-ingelijste schilderijen van Picasso en Degas’-rijk. Ik schrik wanneer ze de gigantische Titanic een slavenschip noemt.

Jack Dawson (gespeeld door Leonardo DiCaprio) heeft dezelfde leeftijd, maar is compleet het tegenovergestelde. Hij is een roekeloze charmeur, die door te gokken vlak voor vertrek gratis toegangskaartjes tot het schip wint. Ik snap dat ze een tweedeling proberen te schetsen tussen de twee personages, maar zijn hedonistische roekeloosheid is een beetje dramatisch. Ik bedoel, je zou denken dat als je gratis aan boord komt van ‘s werelds meest exclusieve schip, je je een beetje op de achtergrond houdt, maar in plaats daarvan staat hij op de boeg te schreeuwen dat hij de koning van de wereld is. Rose heeft het veel minder leuk in haar hut, omdat haar lul van een verloofde, Cal, zich vreselijk gedraagt.

0:39:17: Jack en Rose hebben elkaar nu met hun ogen uitgekleed, terwijl iedereen om hen heen probeert duidelijk te maken dat er geen interactie zou moeten zijn tussen oud-geld-Rose en geen-geld-Jack. Maar even daarna zien we Rose huilend door de gangen van het schip rennen, en Jack realiseert zich dat ze van het schip wil springen.

Ze hebben nog nooit gepraat, maar hij probeert haar op de slechtst denkbare manier te weerhouden van haar poging tot zelfmoord: hij speelt het spel van de angsthaas. Omdat het een romantische film is werkt het perfect, en omdat hij zo charmant is krijgt hij een uitnodiging voor een van de chique diners van de familie van Rose. Het is nogal afschuwelijk om een flinterdunne bijna-zelfmoordpoging als romantische katalysator uit te beelden, en vanaf die ontmoeting is het herstel van Rose niet echt een punt van aandacht meer.

Advertentie

0:58:44: Het lijkt erop dat Jack zich ontwikkelt tot de vlotte droomjongen van Rose. Hij laat haar zijn erotische tekeningen zien en ze spreken af om in Californië te gaan paardrijden (waarna Rose de tenenkrommende zin “Leer me hoe ik moet rijden als een man. En te spugen als een man” zegt) – voordat ze naar het diner gaan. Hij krijgt een clichématige make-over, en we zien hoe de seksuele spanning tussen Jack en Rose stijgt, terwijl de belachelijk hypermasculiene Cal jaloers probeert om Jack van zijn voetstuk te brengen. De twee geliefden trekken zich terug naar een feest benedendeks, waar ze bier morsen (de volgende afschuwelijke zin is: “Wat, denk je dat een eersteklas meisje niet kan drinken?”) en ze draaien in het rond terwijl de griezelige butler van Cal hen bespioneert.

1:10:53: De emotionele nasleep van de zelfmoordpoging van Rose wordt genegeerd. Het volgende uur gaat de film over de consequenties van Rose haar liefde voor een arme jongen. Rose houdt zich goed staande, terwijl iedereen om haar heen controle over haar probeert uit te oefenen. Cal is een agressieve clown (daarover later meer) en we zien een zeer opzettelijk symbolische scène, waarin de moeder van Rose het korset van haar dochter heel strak aantrekt en haar een preek geeft over de toekomst van de familie.

1:21:21: De altijd romantische Jack sluipt het terrein van de rijke mensen binnen, sleurt Rose een kamer in en houdt vervolgens een lange monoloog waarin hij in feite zegt: “Je bent vervelend en moeilijk om mee om te gaan, maar ondanks dat vind ik je nog steeds leuk.” Hoe onbaatzuchtig. Ze slaat terug met een geweldige oneliner: “Het is niet aan jou om mij te redden,” wat later iets minder betekenis krijgt als ze hem tegenkomt bij de reling en ze zegt dat ze van gedachte is veranderd. Hij maant haar tot stilte en zegt dat ze haar ogen dicht moet doen en over de reling moet klimmen, waarna ze samen ‘vliegen’ (geen eufemisme).

Advertentie

Jack geeft geen enkele moer om zijn veiligheid en het was waarschijnlijk niet het beste idee om Rose over de reling van de boot te laten bungelen, gezien hoe de twee elkaar ontmoet hebben. Hoe dan ook, ik weet dat de scène tijdloos en mooi zou moeten zijn, maar de dialoog is zo afgezaagd en hun reacties zijn zo overgedramatiseerd dat ik het geheel eigenlijk behoorlijk hilarisch vond.

1:25:40: Een snelle flashforward herinnert ons eraan dat dit onrealistisch mooie liefdesverhaal op een gegeven moment fout gaat en dat iedereen doodgaat. Daarna keren we terug naar het drama, en het is eindelijk tijd voor de scène die ik al vijf jaar verkeerd citeer: die waarin Rose haar portret geschilderd krijgt. Ik herinner me een fase in mijn eerste studiejaar waarbij ik elke keer dat ik horizontaal lag, ik een “Draw me like your French girls”-grap maakte en ik ben blij dat ik daar uitgegroeid ben. Het moet vast frustrerend zijn geweest voor Rose om daar zo lang te blijven liggen. Maar het was een krachtig moment voor haar en ik ben blij dat ze een “erotische ervaring” heeft kunnen meemaken, waar zij zelf de controle over had. Uiteindelijk was de scène eerder teder en kwetsbaar dan sexy. De enige vraag die mij rest is of ze een stand-in voor Leo’s handen hebben ingehuurd of dat Leonardo in het echt ook nog eens een heel goede kunstenaar is.

1:40:05: Rose en Jack zijn nu tot over hun oren verliefd en worden op het schip achterna gezeten door Lovejoy, de butler van Cal. Nadat ze Lovejoy eindelijk weten af te schudden, hebben ze een vluggertje in een koets. Ik heb de scène naderhand gegoogeld, en blijkbaar staat-ie in een lijst met de beste seksscènes ooit. Ik besprak de scène later met wat vrienden en we waren het er allemaal over eens dat het zo zweterig was dat het totaal niet erotisch meer was. Ook leek het alsof ze veel meer plezier beleefden aan op het schip rondrennen dan aan de seks zelf. Na de seks eindigen ze op die plek waar ze elkaar voor het eerst ontmoetten – kun je je dat nog herinneren, die blije eerste ontmoeting? Het ergste moet nog komen. Jack en Rose zoenen elkaar, en de camera gaat omhoog naar de stuurlui, die net hebben ontdekt dat ze tegen een ijsberg aan zullen varen. Ze doen hun best om het schip te draaien, maar het is al te laat. De schip botst vol op de ijsberg.

Advertentie

1:48:16: Water begint het schip binnen te stromen, en het stel hoort hoe de kapiteins de schade aan het schip met elkaar bespreken. Jack komt tot de nogal snuggere conclusie dat “er iets goed mis is” en ze proberen Rose' vrij afschuwelijke reisgenoten voor het naderende gevaar te waarschuwen. Maar Cal, die wanhopige slang, haalt zijn eigen kamer en kluis overhoop, zodat hij Jack kan beschuldigen voor diefstal. Als Jack en Rose de trap afkomen, stopt Lovejoy een paar waardevolle spullen in de zak van Jack en wordt Jack gearresteerd. Cal begint vrouwonvriendelijk te ratelen, waarbij hij Rose een “ding” noemt, haar slaat en haar een slet noemt. We leren dat het schip nog ongeveer een uur heeft voordat het helemaal gezonken zal zijn, dus de officieren kronkelen verwoed rond met een glimlach op hun gezicht, terwijl ze proberen iedereen in hun reddingsvest te krijgen. Jack wordt met handboeien beneden aan een paal vastgebonden door Cal.

2:49:44: Alles gaat mis. Eerder in de film kregen we te horen dat er slechts genoeg reddingsboten waren om de helft van de passagiers mee te vervoeren – en de crew van het schip moet zich erin berusten dat hun wens om alles er mooi uit te laten zien waarschijnlijk een dodental van duizend personen als gevolg zal hebben. Er volgen scènes vol paniek en wanhoop, die zo intens zijn dat ik even een pauze moet nemen en mezelf beloof nooit meer met een boot te gaan.

De arme mensen zitten beneden vast en realiseren zich dat ze ten dode zijn opgeschreven, maar de rijke mensen lijken zich niet bewust van het gevaar. Cal is zo bezig met de relatie tussen Jack en Rose, dat wanneer Rose Jack bevrijdt van zijn handboeien, hij de kans aan zich voorbij laat gaan om een plek in de reddingsboot te bemachtigen. Hij rent naar beneden, het water tegemoet, om te proberen ze dood te schieten. In deze film zit heel wat vrouwenhaat omwille van vrouwenhaat. Feministische films zijn (niet verwonderlijk) veel beter in het realistisch weergeven van de gewelddadige mindset van mannen, terwijl Titanichet overdreven aangepakt heeft.

In de laatste veertig minuten zien we mensen op elk denkbare manier verdrinken en bevriezen. Cal gaat door met een lul zijn. We krijgen een mooie les over Molly Browns reddingspogingen en natuurlijk deelt Rose haar stuk drijfhout niet, waardoor Jack doodvriest. Keke Palmer had gelijk. De film eindigt met Rose in de moderne tijd, als ze haar ketting in het water gooit – ik denk om bij Jack en het overgebleven wrak van het schip te zijn?

Titanic krijgt van mij ongeveer een 6. De dialoog is afgezaagd en de personages zijn behoorlijk eendimensionaal, maar de cinematografie is prachtig. Rose is matig uitgewerkt, maar interessant genoeg om te analyseren (alhoewel ik geen zin heb om het werk van Kate Winslet te analyseren na wat ze zei over Woody Allen), en de film leerde me meer over het schip dan welke geschiedenisles dan ook.

Ik presenteer ook graag mijn lijstje van alternatieve titels voor de film:
Lovejoy Will Tear Us Apart
Men Exploit Old Woman’s Trauma For Capitalist Pursuits
Suicide As a Romantic Device
You’ll Never Want To Go On a Boat Again