Deze vrouwen bedekken hun littekens van huiselijk geweld met tattoo’s

In 2016 kwam de Russische tatoeëerder Zjenja Zachar op het idee om over littekens van huiselijk geweld heen te tatoeëren, toen ze het werk zag van de Braziliaanse tattoo-artiest Flavia Carvalho en haar project A Pele da Flor(Portugees voor for ‘De huid van de bloem’).

“Ik besloot haar voorbeeld te volgen,” zegt Zachar. “Ik verwachtte toen niet dat ik veel klanten zou krijgen, omdat ik niet wist dat er zoveel vrouwen zijn die hiermee te maken hebben.” Ieder jaar gaan er in Rusland 12.000 vrouwen doodaan de gevolgen van huiselijk geweld en in 2017 werden sommige vormen van geweld zelfs gedecriminaliseerd door president Poetin.

Twee jaar later heeft Zachar zo’n tweehonderd vrouwen gratis getatoeëerd, en probeert ze door middel van een fundraiser geld in te zamelen om meer slachtoffers te helpen. “Het is geweldig om te zien hoeveel kracht het de vrouwen geeft, als ik klaar ben met hun tattoo. Dat maakt het alles waard.”

Fotograaf Claudia Janke reisde af naar Oefa, in het westen van Rusland, waar Zachar en haar tattooshop gevestigd zijn, om sommige van Zachars klanten te fotograferen en te spreken.

Maria, 24

“Ik leerde mijn ex-vriend kennen toen ik zeventien jaar oud was. In het begin was alles goed, maar toen hij begon te drinken tijdens zijn werk veranderde hij.

Hij kon zichzelf niet in bedwang houden en werd zonder reden heel agressief en jaloers. Langzaam veranderde het van gewoon bekvechten in fysiek geweld. Hij sloeg me een paar keer – niet ernstig, gelukkig. Maar na een paar maanden werd het erger.

Op een dag waren we in de badkamer en hadden we ruzie over zijn alcoholgebruik. Hij werd gek. Hij pakte de hete stijltang uit mijn hand en zette hem op mijn arm. Daardoor heb ik nu een litteken op mijn bovenarm.

Een tijdje later gebruikte hij voor het eerst een mes. We waren in de keuken en hadden ruzie. Hij greep een mes en sneed me in mijn onderarm. Als ik mijn arm buig, voel ik het litteken.

Toen hij me opnieuw sneed, in mijn buik dit keer, verliet ik hem. Zijn pogingen om te stoppen met drinken duurden nooit langer dan een of twee weken, op zijn hoogst een maand.

Mijn advies voor vrouwen die te maken krijgen met huiselijk geweld is: doe er iets aan. Ga niet geduldig wachten en denken dat het normaal is. Sluit je ogen niet voor de daden van je partner. Je moet iets doen: ga bij hem weg of wat dan ook.

Ik was een van de eerste vrouwen die voor Zjenja’s project getatoeëerd werd. Ik denk dat haar werk belangrijk en noodzakelijk is. Vrouwen kunnen hierdoor hun littekens bedekken en hun verleden vergeten – in ieder geval deels. Mijn verleden is nu bedekt met prachtige afbeeldingen.”

Nastja, 34

“Ik was zeventien toen ik mijn ex-vriend ontmoette. Hij was 23. We waren twee jaar samen en woonden in een klein dorp buiten Oefa. Ik was tot over mijn oren verliefd op deze man en ik voelde de macht die hij over mij had. Hij zei: ‘Ik kan met je doen wat ik wil. Je blijft toch wel van me houden.’

De eerste keer dat hij agressief werd, wilde ik van hem vluchten, maar hij volgde me overal en controleerde alles wat ik deed. Toen hij een keer dronken en gestoord was, sloeg hij me zo hard dat ik bewusteloos neerviel. Toen ik wakker werd, zat hij bovenop me en hield hij me vast. Ik voelde pijn en realiseerde me dat hij me met een mes sneed.

Hij had me al een paar keer eerder gesneden, maar deze keer werd het me bijna fataal. De snijwonden waren heel diep, omdat ik niet kon terugvechten. Hij was een slimme man – in plaats van me over mijn hele lichaam te snijden, sneed hij alleen in mijn linkerarm, zodat het leek alsof ik een zelfmoordpoging had gedaan.

Ik heb nooit de politie gebeld. Het dorp was klein en ik wilde niet dat andere mensen van mijn situatie wisten. Hier in Rusland denken veel mensen dat een man van je houdt als hij je slaat. Dus ging ik er zelf mee om.

Uiteindelijk ben ik ontsnapt, toen ik hem overhaalde om me te laten gaan en een vriendin te bezoeken. In plaats daarvan nam ik de trein naar Oefa en verdween ik in de anonimiteit van de stad. Ik verbrak alle contacten met mijn vrienden in het dorp, nam een nieuw telefoonnummer en begon een nieuw leven. Hij probeerde me op te sporen, maar kon me niet vinden. Ik weet niet waar hij nu is, hij is gewoon verdwenen.

Ik was in het begin best paranoïde dat hij op een dag weer zou verschijnen. Maar nu gaat het goed. Ik ben nu zes jaar getrouwd en de hele ervaring is alweer een paar jaar geleden. Toch vind ik het nog steeds zwaar. Zelfs toen ik contact opnam met Zjenja vond ik het moeilijk om het hele verhaal te delen. Het duurde een tijdje om mijn tatoeage te laten zetten, maar nu ben ik er klaar voor en wil ik dit deel van mijn leven achterlaten en deze periode vergeten.

Mijn oma zei altijd: ‘Je hebt maar een leven, dus leef niet in het verleden.’”

Nadezda, 34

“We leerden elkaar kennen toen ik zeventien was; Ilsjat was zeven jaar ouder. We hadden drie jaar een knipperlichtrelatie. Hij was geen aantrekkelijke man – hij was zelfs behoorlijk lelijk. Al mijn vrienden verklaarden me voor gek dat ik met hem ging, maar ik hield van hem en trok bij hem in. Tegen het einde van onze relatie werd ik zwanger van onze dochter Camilla.

We waren zo verliefd, ik had vlinders in mijn buik. Maar het sloeg al snel om. Ilsjat was verslaafd en als hij drugs nodig had werd hij agressief. Hij begon me te slaan. Op een dag verstopte ik het geld toen hij drugs probeerde te kopen en hij werd zo boos dat hij een mes pakte en me in mijn buik stak. Daar zit nu een diep litteken.

Dat was de eerste keer dat ik bij hem wegging. Hij zat een tijdje in de gevangenis vanwege zijn drugshandel en toen hij vrijkwam was hij kalm en aardig, dus kwamen we weer bij elkaar. Maar al snel daarna verbrandde hij mijn been met een sigaret. Ik huilde en vroeg hem om te stoppen met drugs, maar hij werd boos en zei dat ik mijn mond moest houden.

Ik weet niet waarom hij het deed, en hij begreep het zelf ook niet. Hij smeekte me om hem te vergeven. Hij werd gewoon gek en deed dingen zonder reden. Nadat hij mijn been had verbrand, vertrok ik opnieuw – deze keer voorgoed, aangezien ik zes maanden zwanger was. Ik wist dat het moeilijk zou worden in mijn eentje, maar ik moest weg.

Ik kwam eigenlijk per ongeluk bij Zjenja’s project terecht. Voordat ik meedeed dacht ik dat ik de enige was met dit probleem en dat niemand het iets kon schelen. Zjenja was als een psycholoog voor me: ik kon bij haar mijn verhaal kwijt en mijn emoties uiten. Bij mijn vrienden kon dit niet. Mensen hebben snel hun oordeel klaar, en denken dat je dom bent als je met huiselijk geweld te maken krijgt.

Normaal gesproken ben ik niet onzeker, maar mijn zelfvertrouwen heeft wel geleden onder de gebeurtenissen. Ik heb veel littekens: een diep litteken op mijn buik, een brandwond op mijn been en de littekens op mijn armen die van zelfverminking zijn. Ik wilde zelfmoord plegen vanwege de mishandelingen.

Ik schaamde me om naar het strand te gaan. Ik droeg nooit korte mouwen, zelfs niet in de zomer. Nu voel ik me veel zekerder over mezelf. Ik ben niet bang om mezelf te laten zien en ik voel me mentaal en fysiek veel beter.”

Vika, 29

“Mijn eerste tattoo bedekt de steekwond op mijn borst. Het is een vlinder, want vlinders staan voor hergeboorte en verandering van de ziel. De tweede tattoo zit op mijn arm. Ik koos voor een wolf. Volgens de traditie van de oorspronkelijke bewoners van Amerika is de wolf symbool voor bescherming. Hij beschermt mij, hij houdt me veilig.

Ik leerde Denis kennen toen ik twaalf was. Hij drukte me in een hoekje na school en zei: ‘Ik laat je pas gaan als je me een kus geeft.’ Dus kuste ik hem en we begonnen te daten. Een paar jaar later moest hij voor acht jaar naar de gevangenis. Toen hij vrijkwam was ik net gescheiden van mijn eerste man, dus ik wilde gewoon vrienden zijn. Maar Denis had een heel sterke overtuigingskracht.

Vlak daarna raakte ik zwanger van onze zoon. We waren heel blij, maar Denis begon te twijfelen toen zijn familie zei dat ze ervan overtuigd waren dat de baby niet van hem was. Op een dag verscheen Denis met een vriend op mijn werk. Ze dwongen me in zijn auto te stappen en we reden naar een bos.

Ze dronken wodka en bonden me vast aan een boom, vlak naast een gat in de grond. Ik hoorde ze praten over wat ze met me gingen doen, en dat ze mijn lichaam in het gat wilden dumpen. Denis kwam op me af met een mes in zijn hand en speelde ermee in de buurt van mijn buik. Ik probeerde me te dwingen om toe te geven dat de baby niet van hem was.

Door de spanning voelde ik me misselijk, en ik overtuigde hem ervan om me los te maken, zodat ik kon overgeven. Maar toen ik me omdraaide, zag ik dat Denis het mes aan zijn vriend had gegeven, die me in mijn borst stak, en daarna onder mijn arm toen ik hem probeerde te bevechten.

Denis raakte in paniek toen hij het bloed zag, zette me in de auto en reed me naar het ziekenhuis. Ik verloor de baby bijna. De moeder van Denis smeekte me om niet aan de politie te vertellen dat Denis zijn vriend had gevraagd om me neer te steken. Ik stemde ermee in, op de voorwaarde dat hij een officieel document ondertekende waarin hij beloofde dat hij me nooit meer bij me in de buurt zou komen.

Hij begon drugs te gebruiken – en toen werd alles heel erg. Hij klom ‘s nachts mijn flatgebouw op om bij mijn raam te komen, waarna hij m’n kamer ondersteboven haalde, me bedreigde en me sloeg. Ik probeerde met hem te praten. Ik vroeg: ‘Waarom wilde je deze baby? Waarom heb je me gevraagd om zwanger te worden?’

Hij vertelde me dat hij niet geïnteresseerd was in de jongen, maar dat hij het kind wilde zodat ik nooit meer bij hem weg kon gaan. Ik werd zo boos dat ik hem met een koekenpan sloeg, waarna hij naar het ziekenhuis moest. Vanaf dat moment veranderde de situatie. Ik zette tralies voor mijn ramen, monteerde een versterkte stalen deur, nam een grote hond en blokkeerde zijn nummer.

De kerst daarna vroeg hij mijn toestemming om Makar, ons zoontje, te zien voor een kleutervoorstelling. Hij was heel kalm, omhelsde me, vertelde me hoeveel hij van me hield en verontschuldigde zich voor alles wat hij ons had aangedaan. Diezelfde nacht werd hij met spoed opgenomen in het ziekenhuis wegens hoofdletsel. Hij overleed een paar dagen later. Ik vind het nog steeds rechtvaardig dat hij is gestorven – de zes jaar lange marteling is nu voorbij.

Ik ben niet de enige vrouw die hier last van heeft. Er zijn zoveel vrouwen zoals ik, en ze zijn bang om hun verhaal te vertellen. Ik wil het mijne delen, zodat ze weten dat ze niet alleen zijn.”