Zo verdient Sinterklaas z'n geld

Als je op de hoogte wil blijven van onze beste stukken zonder je suf te scrollen, schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief.

Deze maand lopen er weer overal Sinterklazen en pieten rond. Dat doen ze vast niet gratis, maar verdienen Sint en Piet eigenlijk een beetje? En werken ze voor een baas of zijn ze freelance?

Om daarachter te komen, duik ik in de wereld van Sinterklaas-entertainment. Al snel kom ik terecht bij Supersintshow.nl – een bedrijf dat al sinds 1997 een flinke vinger in de pap heeft wat Sinterklaas-entertainment betreft. Eigenaar Chris Gerritzen (48) heeft zeven mensen in fulltime dienst en zo’n zestig parttimers op de payroll staan. Omdat ik benieuwd ben hoe lucratief zijn business is en of zijn Sinterklazen en pieten een beetje lekker betaald krijgen, zoek ik Gerritzen en een van zijn heiligmannen, de 67-jarige Chef, op in zijn bedrijfspand in Nieuwegein. Hier vraag ik het tweetal naar de omzet, of ze het gevoel hebben dat de populariteit van Sinterklaas onder druk staat en hoe ze omgaan met de zwartepietdiscussie.

VICE: Hoi Chris, Hoe ben je in deze business terecht gekomen?
Chris Gerritzen: Ik heb HBO Recreatie en Toerisme gedaan en me daarna ingeschreven bij de KvK als recreatiebedrijf. In het begin deed ik alleen af en toe zelf een optreden. Ik heb allerlei typetjes gespeeld, zoals Sint, Piet, steltloper of goochelaar. Op een gegeven moment kreeg ik het zo druk dat ik mijn bedrijf kon uitbreiden. Ik trad steeds minder zelf op en hield me vooral bezig met de organisatie. Inmiddels zit ik fulltime op kantoor om alles te managen.

Dus je verhuurt niet alleen Sinterklazen en Zwarte Pieten?
Nee, Supersintshow.nl is een van onze labels, en valt onder www.128-entertainment.nl. Behalve Sinterklaas-entertainment doe ik bijvoorbeeld ook winter-, kerst- en paasentertainment, steltlopers, clowns, promotiemedewerkers, goochelaars en ridders. Elk label heeft zijn eigen website, e-mailadres en telefoonnummer. De labels zijn gescheiden zodat je uitstraalt dat je een specialist bent. Als je alle soorten entertainment aanbiedt op één site, wekt dat argwaan. We hebben zo’n 600 opdrachten per jaar, waarvan wel een groot deel, zeg maar een stuk of 130, in Sinterklaas-sferen. Financieel gezien is de decembermaand de meest interessante maand. Zaterdag hebben we bijvoorbeeld zo’n dertig Sint-optredens. Er zijn dan vijf Sinten aan het werk die ieder drie opdrachten per dag doen. Iedere Sint heeft meestal zo’n drie pieten bij zich. Daarnaast zijn er ook nog losse pieten met bijvoorbeeld clowns op pad.

Is dat het standaardpakket? Een Sint met drie pieten?
Ja. Het standaard optreden is een Sint met drie pieten, waarvan één artiest-piet die iets speciaals kan, zoals jongleren of goochelen. De andere twee zijn normale pieten en vaak stagiairs of vrijwilligers. Een doorsnee optreden bevat een voorprogramma waarin de pieten binnenkomen, dan Sinterklaas, kinderen op schoot, een optreden van de artiest-piet en dan is het weer dag Sinterklaasje. Dat duurt dan ongeveer twee uur.

Wat schuift dat?
Tussen de 600 en 900 euro. We hebben een gereduceerd tarief voor scholen, voor bedrijven en winkelcentra rekenen we meer. En we zijn doordeweeks iets goedkoper, omdat de vraag in het weekend groter is dan het aanbod.

Even rekenen. Aankomende zaterdag heb je dertig optredens, dat keer 750 is 22.500 euro. Best leuk voor een dagje werk.
Ja, maar helaas kan ik dat natuurlijk niet allemaal houden. Mijn artiesten werken op freelance-basis. Iedere Sint verdient 100 euro netto per opdracht. De pieten die iets bijzonders kunnen krijgen 250 euro per opdracht. De stagiaires krijgen een stagevergoeding. Dan heb je nog de onkosten. Denk aan de huur van dit pand, de vrachtwagen, vijf telefoons, zes grote auto’s, kostuums, strooigoed en reiskosten. Zeg dat ik per opdracht zo'n 150 euro overhoud – een marge van zo’n 20 procent. Maar veel kleintjes maken ook een berg. Met 600 opdrachten per jaar kom je wel ergens. Wat kost een Sint-kostuum eigenlijk?
Ik haal ze bij de groothandel. Daar kosten ze zo’n 600 euro, inclusief pruik en baard. Daar komt dan nog een staf van 100 euro bij en handschoentjes, een ketting, mijter en ring. Dan kom je op zo’n duizend euro per pak. Een pietenpak is een stuk goedkoper, die koop ik voor 75 euro. Maar dat is zonder veer, pruik, handschoenen, maillot en schmink. Soms heb ik geluk: dit jaar heb ik bijvoorbeeld een boel kostuums voor een klein prijsje kunnen overnemen van een bedrijf dat ermee stopte. De klantenkring van dat bedrijf kregen we erbij. Zijn er nog bepaalde eigenschappen die je moet hebben om als Sint te kunnen werken?
Chef: De stem is het belangrijkste. Je moet een rustige, diepe en serieuze stem kunnen opzetten. Ik zat een keer met Chris in de kroeg omdat een vriend van mij voor hem werkte als clown. Ik zei dat ik wel Sinterklaas zou willen zijn. Chris vroeg waarom ik dacht dat ik dat kon. Toen zette ik mijn Sinterklaas-stem op om indruk te maken, en hij was meteen overtuigd. Verder moet je er natuurlijk tijd voor willen maken. Ik ben een oude reclamejongen en inmiddels met pensioen, dus dat zit wel goed.

Hoe zit het eigenlijk met die optredens, Chris? Zijn er veel klanten met aparte verzoeken?
Chris: De helft van onze klanten kiest voor een standaard optreden, maar vaak willen mensen wat extra’s. Daar betalen ze dan ook wat meer voor. Denk aan een Sinterklaasbezoek van een uur langer. Of drie extra pieten. Of groene pieten, paarse pieten, pieten op stelten of die van een dak moeten abseilen.
Chef: Laatst kreeg Chris nog de vraag of Sint mee kon in een helikopter. Ik moest ook een keer mee in een dure Mercedes. Vindt Sinterklaas dat leuk, in een Mercedes rijden?
Ja. Ik ben inhuur-Sint omdat ik het gaaf vind om te doen. Iedereen wordt enthousiast van Sinterklaas. Ik ben nog bekender dan Robbie Williams. Al die aandacht is lekker, daardoor voel ik me speciaal. Naast inhuur-Sinterklaas ben ik ook in te huren als Kerstman. Dat vind ik minder leuk, de Kerstman is een beetje een loner. Hij heeft geen team en is minder gericht op mensen. Vaak staat-ie een beetje te ho ho ho’en in een hoek. Het enige nadeel van Sinterklaas zijn, vind ik de plaksnor en -baard. Dat zit niet lekker. Maar een Jägermeistertje na afloop helpt daar gelukkig goed tegen. Mag je onder werktijd niet drinken?
Chris: Nee. Na het werk gaan we vaak met z’n allen bier en Jägermeister drinken op kantoor. Dan moet je wel eerst je kostuum uitdoen. We kunnen geen Sint en pieten verhuren die naar drank en peuken ruiken natuurlijk. We hebben overal gezelligheid gebracht en na afloop doen we het nog eens dunnetjes over, voor onszelf.

Hoe ga je eigenlijk om met de zwartepietdiscussie?
De klant vraagt, wij draaien. Of je ze nou groen, zwart, geel of met roetvegen wil. Onze mening houden we voor ons. Vanuit zakelijk oogpunt is het natuurlijk ook het beste om er objectief in te staan, dan verlies je geen klanten. Mijn pieten weten ook dat ze onder werktijd geen ruzie mogen maken over de discussie. Als de gemoederen te hoog oplopen, kunnen ze wegwezen.

Maar wat vind je er zelf van? Is Zwarte Piet racistisch?
Chef: Zwarte Piet is niet racistisch.
Chris: Volgens mij heeft het niets met racisme te maken. Ik vind dat er een vreemde discussie wordt uitgevochten over een kinderfeest, terwijl het de kinderen geen bal kan schelen welke kleur piet heeft. Ik snap dat er mensen zijn die zich onjuist bejegend voelen of er een vervelend gevoel bij krijgen. Daar moet je wat aan doen. Daarom denk ik dat de roetveegpiet een prima concessie is. Als iedereen happy is, ben ik het ook. Bovendien is de roetveegpiet vanuit zakelijk oogpunt natuurlijk voordeliger. Waarom?
Nou, met die roetvegen is de anonimiteit van piet niet meer gewaarborgd. Familieleden en buurtgenoten kunnen geen piet meer spelen, omdat kinderen ze dan herkennen. Daarom huren meer mensen tegenwoordig vaker pieten in. Daarnaast ben je met een roetveegpiet veel minder tijd kwijt met schminken. Zwarte Piet echt zwart maken kost veel tijd en schmink. Een roetveegpiet is zo gepiept.
Chef: Een nadeel van de roetveegpiet is wel dat de Surinaamse jongens die hier vroeger veel werkten nu minder werk krijgen.

Hoezo?
Chris: Klanten willen blanke roetveegpieten, geen donkere jongens met roetvegen. Dan moet je ze eerst wit schminken. Dat zien ze niet zitten.

Hoe is het om bij al die Sinterklaasfeesten te zijn nu de gemoederen zo hoog oplopen?
Als mijn pieten in een winkelcentrum lopen, krijgen ze standaard wat naar hun hoofd geslingerd. Of ze nou roetvegen hebben of zwart zijn. Mensen hebben altijd wat te zeiken. Als je een Zwarte Piet bent, ben je een racist. Als je roetveegpiet bent, noemen mensen je een nep-piet. En als je een gekleurde piet bent, vinden mensen het al helemaal nergens op lijken.

Voelen je pieten en Sinterklazen zich weleens onveilig?
Ja. We hebben ook een instructie voor dit soort gedoe: weglopen, bij elkaar blijven, nooit alleen achterblijven en geen discussies voeren. Die ga je niet winnen namelijk. Wij zijn gewoon aan het werk en verdienen er centen mee. Nooit alleen achterblijven?
Ja, het is namelijk weleens uit de hand gelopen. In winkelcentra zijn veel hangjongeren die mijn pieten en Sint lopen te zieken. Ze willen dan gratis pepernoten en gaan moeilijk doen. Het zijn mensenkenners. Ze pikken het zwakke pietje er zo uit, drijven hem in een hoek en bedreigen hem met geweld. Maar dat gaat dus niet per se over racisme?
Nee. Als het over de zwartepietdiscussie gaat, blijft het meestal bij dingen roepen. Zo’n voorval als waar ik het net over had, dat doen die hangjongeren puur voor de lol. Dat soort dingen gebeuren vaker. Denk aan hangjongeren die mutsen en pruiken aftrekken. Meerdere van mijn pieten zijn weleens in hun rug geschopt. Een van mijn muzikant-pieten was een keer op zijn knieën voor kinderen in een buggy aan het spelen, toen er een groepje hangjongeren langsliep. Die gooiden met volle vaart een muntstuk in zijn gezicht, recht tussen zijn ogen. Zo hard dat-ie knockout ging.

Wat afschuwelijk. Hoe is dat voor jou, Sint?
Chef: Ik voel me gelukkig niet onveilig. Ik ben 1 meter 88, ik weeg 107 kilo en ik heb altijd een staf bij me. Als het moet, kan ik hard maaien. Sint laat zich niet piepelen.

Zijn jullie bang dat Sinterklaas aan populariteit aan het verliezen is?
Chris: Ja. Vanwege de zwartepietdiscussie, en omdat kerst steeds groter wordt. Kerst slokt Sinterklaas langzaamaan een beetje op. In winkelcentra zie je bijvoorbeeld nu al heel veel kerstdecoratie. Toch verwacht ik niet dat Sint binnenkort wordt afgeschaft. Het is jammer dat Zwarte Piet in zo’n kwaad daglicht staat. Piet is een kindervriend. Hij ziet er een beetje vreemd uit, maar wat geeft dat. Binnen mijn bedrijf maakt het niet uit hoe mensen eruitzien. Iedereen is welkom.
Chef: Ja, jij trouwens ook. Als we een keer een feestje hebben, kom je dan ook? Lust je Jägermeister? Wie weet kunnen we een dansje wagen.

Ben je nou met me aan het flirten, Sint?
Chris: Dat doet-ie met iedereen. Dat is een lifestyle. Maar deze Sint is wel een oude snoeperd, ja. Nou, bedankt.