Dit VR-kunstwerk laat je ogen tegen elkaar vechten

Je linker- en je rechteroog zijn het lang niet altijd met elkaar eens. Normaal merk je daar weinig van, maar als je plaatsneemt in het VR-kunstwerk Fight van de Turkse kunstenaar Memo Akten weet je op momenten even niet meer wat nou links of rechts is. En of wat je met je ogen ziet überhaupt wel klopt.

Akten vertelt aan Creators dat Fight is gebaseerd op een onderzoek naar hoe je brein constant bezig is met voorspellen wat je ogen gaan zien. Je brein doet dat op basis van je zintuigen, maar ook de kennis die je over de buitenwereld en de motorische signalen die naar je lichaam worden gestuurd.

Akten moest diep graven in onderzoeken naar binoculaire rivaliteit. "Het exacte mechanisme dat achter de rivaliteit zit, is niet belangrijk voor mijn project," vertelt Akten. "Het effect boeit me gewoon heel erg. Je ziet dat iedereen het ander ervaart en dat mensen gaan twijfelen aan wat ze zien."

Een concreet voorbeeld is de blinde vlek. Elk oog heeft er één, maar je brein vult dit gat in. Maar er is nog een andere vorm van binoculaire rivaliteit. Als op iets dat ver weg ligt focust en je vingers voor je ogen houdt, merk je dat je nog veel meer kan zien dan je zou verwachten. Je brein is namelijk de hele tijd bezig om de dingen die je zicht belemmeren zo veel mogelijk te verbergen.

"Ik wilde mensen laten nadenken over hoe ze kijken en ze niet afleiden met overbodige details in afbeeldingen," legt Akten uit. "Dus ben ik voor simpele, abstracte en onnatuurlijke afbeeldingen gegaan, waarvan het brein niet weet hoe ermee om te gaan." Met andere woorden: de kunstenaar zet je brein constant op het verkeerde been, en resultaat daarvan is ronduit verwarrend. En omdat iedereens brein op een andere manier werkt, ervaart iedereen het VR-kunstwerk ook anders.

Op die manier is Fight een metafoor: mensen zijn niet in staat zijn de wereld vanuit andermans ogen te zien. Jouw emotionele of politieke perspectief verschilt radicaal van dat van een ander en dat zorgt voor frictie. Akten wil benadrukken dat we meer empathie moeten tonen. "Sociale en politieke polarisatie zorgt voor een spiraal van haat," vertelt Akten. "Dit VR-kunstwerk is een reactie op dat alles."

Fight was eerder dit jaar al te zien op de STRP Biënnale in Eindhoven. Check de website van Memo Akten voor meer van zijn werk.