Een gids om ethischer te masturberen

“Als je de term ‘ethische porno’ hoort krijg je jammer genoeg associaties met sociale verantwoordelijkheid in de bedrijfswereld,” zegt Cindy Gallop, oprichter van MakeLoveNotPorn, een door gebruikers ondersteund pornovideo-platform met een betaald abonnement. (Zij omschrijft haar platform het liefst met de term “sociale seks”.)

Maar hoewel de naam misschien nogal saai overkomt is ethische porno in het echt een hoop spannender – en veelzijdiger – dan het klinkt; alles van bdsm tot porno met dank aan de blockchain. Dit is wat je moet weten voordat je erin duikt. 

De meesten van ons zijn waarschijnlijk ergens in de jaren nul voor het eerst blootgesteld aan wat we nu zouden zien als onethische porno, toen videosites zoals Pornhub de standaard manier werden om content voor volwassenen te consumeren. Net zoals je op Limewire een dubieuze mp3 kon downloaden dat misschien je ouders’ computer infecteerde, kon je met één druk op de knop toegang tot  porno krijgen zonder dat je wist hoe het was gemaakt of wie het had geüpload. 

Gelukkig heeft de continue opmars van het streaming-tijdperk en de criminalisatie van wraakporno ertoe geleid dat de meeste videosites korte metten maken met illegale en illegaal gedownloade content. Het heeft er ook voor gezorgd dat conversaties omtrent ethiek in porno steeds gebruikelijker worden. 

Hoewel er een hoop definities de ronde doen is ethische porno in essentie porno die draait om de fatsoenlijke behandeling van sekswerkers. “Eenvoudig gezegd is het porno die zich bekommert om de rechten van de werkers,” legt seksuele voorlichter Evie Plumb uit. “Het salaris, de veiligheid en de behandeling van de performers staan centraal, en zijn ook eerlijk. Toestemming, seksuele gezondheid en eer zijn van het grootste belang.”

Om te bepalen wat ethische porno ethisch maakt moet je ook weten wat onethisch is. “Je hebt wraakporno of seksueel misbruik met afbeeldingen, wat geen porno is, en we moeten er ook duidelijk over zijn dat dit niet-consensueel is en dat het moet worden verwijderd. Oprotten met die zooi,” zegt Lilly Sparks, oprichter van de ethische pornosite afterglow, terwijl ze refereert naar het delen van seksuele content van iemand zonder dat diegene daar toestemming voor heeft gegeven.

“Dan heb je ook nog wat ik graag klootzak-porno, wat je in principe op de mainstream videosites vindt,” voegt ze toe. “Daar gaat het net als elke andere industrie in z’n werk. Ze willen niks illegaals doen, maar het gaat ze alleen maar om het geld. En dan heb je denk ik ethische porno, wat in essentie gewoon gaat om mensen die zich bekommeren over de impact die de porno die ze maken kan hebben.”

Ethische porno kan ruwweg in drie gebieden worden opgedeeld. Het is content die in een veilige omgeving is geproduceerd, waar iedereen meerderjarig is, toestemming geeft, en blij is om mee te doen. De makers worden ook eerlijk gecompenseerd voor hun tijd en werk, net zoals bij andere soorten werk. Het laatste – en wellicht meest besproken – aspect van ethische porno is de content zelf. 

Voor veel feministen is ethische porno niet performatief – het is inclusief, en stelt het een diverse reeks lichamen centraal door de mannelijke blik te verwerpen. Flink wat ethische pornosites draaien om dit principe, en velen hopen ook de onrealistische verwachtingen omtrent seks te verdrijven door mythes of stereotypes te verjagen waar mensen die mainstream porno kijken indirect aan kunnen worden blootgesteld. 

Sparks benadrukt dat het echter belangrijk is om niet te kinkshamen, en dat iets wat voor de een performatief lijkt voor de ander juist aangenaam of versterkend kan voelen. “Je moet andermans pleziertjes niet afkraken. Als een performer 200 euro betaald wil krijgen om die gast haar voeten te laten zien of iets dergelijks, wie is die ander dan om te zeggen dat dat niet ethisch is?”

Helaas is er niet iets als een sexy keuringsdienst die een keurmerk op individuele bedrijven of studio’s plakt, hoewel er wel brancheorganisaties zoals de Free Speech Coalition zijn die de rechten van werkers op een veilige werkomgeving beschermen. Regulering wordt ook moeilijker gemaakt als sommige sites simpelweg collecties van thuisgemaakte content zijn, in plaats van materiaal dat op locatie gemaakt is. 

Toch zijn er wel dingen waar je op kunt letten die indicaties zijn voor ethisch geproduceerde en gecureerde porno. Een duidelijk overzicht van het verificatieproces is cruciaal om te achterhalen of een bedrijf er zeker van is dat diens medewerkers meerderjarig zijn en toestemming hebben gegeven; veel bedrijven vermelden dit ook uitdrukkelijk op hun websites en social media-accounts. De verificatie geldt zowel voor mensen voor als achter de camera. “We eisen dat mensen twee vormen van identificatie laten zien, waarvan er één visueel moet zijn,” zegt Gallop over video’s die naar MakeLoveNotPorn worden opgestuurd. 

Regisseurs moeten ook duidelijk maken dat ze zich bewust zijn van de persoonlijke ervaring en grenzen van elke performer, en dat de acteurs ook genieten van de content die ze filmen. “Ik stuur de performers van tevoren een lange checklist met een waslijst aan seksuele handelingen, van zoenen tot driedubbel anaal, waarmee ze kunnen aangeven hoeveel ervaring ze ermee hebben en hoe graag ze het zouden willen doen,” legt regisseur en intimiteitscoördinator Paulita Pappel uit, die de studio’s Lustery en HardWerk heeft opgericht. “Met dat in mijn achterhoofd kan ik scenario’s en concepten maken die op hun wensen zijn afgesteld.”

Gezonde filmomstandigheden, zoals regelmatige pauzes en catering op de filmset, zijn ook goede indicatoren dat een productie om het welzijn van diens werkers geeft. Hoewel dat soort dingen misschien niet altijd expliciet worden vermeld bieden sommige studio’s, zoals Pink & White Productions, regelmatig betaalde (duh) livestreams aan waar kijkers kunnen zien hoe de studio te werk gaat en waarmee ze inzicht in het productieproces kunnen krijgen. 

Als het om pornosites gaat waar gebruikers zelf video’s uploaden is de aanwezigheid van een sterk onderhouds- en moderatieteam een goed teken. “Onze menselijke curatoren bekijken elk frame van elke video die wordt ingestuurd van begin tot eind, voordat we hem goedkeuren of afwijzen en hem uitgeven,” zegt Gallop. Websites die veel sterk discriminerend taalgebruik in hun beschrijvingen en advertenties gebruiken worden ook door velen, waaronder Plumb, als onethisch gezien, en moeten worden vermeden. 

Niet al deze informatie is meteen te verkrijgen. Soms moet er zelfs een beetje graafwerk aan te pas komen. Maar hoe vaker je het over ethische porno hebt, hoe vaker bedrijven de noodzaak zullen voelen om duidelijke informatie over hun filmpraktijken te verschaffen. Hierdoor zouden performers zich op hun beurt weer comfortabeler kunnen voelen om onethische of schadelijke praktijken die op de werkvloer plaatsvinden aan te geven. 

Elk persoon met wie VICE sprak benadrukte dat geld uitgeven aan porno een cruciale stap is in een ethischere consument worden. Hoewel het consumeren van gratis “klootzak-porno” niet zo onethisch is als het voor de opruiming van videosites was, kun je nog steeds niet altijd weten of de performers netjes zijn gecompenseerd voor hun werk. Betalen voor porno haalt meteen een hoop ambiguïteit weg. Het vermindert de kans ook aanzienlijk dat je illegaal gedownloade content consumeert, iets wat individuele performers en de industrie algemeen ook schaadt.

De meeste performers en regisseurs waar VICE mee sprak waren het ermee eens dat ethische porno meestal stereotypes over mensen van kleur, lhbti’ers en mensen met een beperking uit de weg gaat. Ervoor zorgen dat iedereen zich op een eerlijke manier gerepresenteerd voelt is niet alleen voor performers belangrijk, maar ook voor consumenten die misschien onbewust gedrag oppikken van de porno die ze kijken. 

“Als je porno consumeert die geen context heeft en de mensen die erin zitten niet vermenselijkt loop je het risico dat dit wordt genormaliseerd, en we zien dergelijk gedrag ook in echte situaties voorkomen, waar het schadelijk kan zijn,” legt Jasmine uit. “Helaas leren veel mensen over seks en seksuele relaties door NSFW-content. We hebben dus de verantwoordelijkheid om mensen porno-bewuster te laten worden en de toegang tot content die goed is om van te leren, te vergroten.” 

Als je je porno-horizon wilt verbreden of gewoon eens aan iets anders toe bent kun je ook voor een ander format kiezen, zoals op geluid gebaseerde porno – het door vrouwen opgerichte Dipsea is een ethische, audio-app op abonnementsbasis waar erotische verhalen en scenario's op te vinden zijn. Stemacteurs voor Dipsea worden eerlijk betaald voor hun werk; de grootste acteurs verdienen naar verluid bijna 200 tot 400 euro per uur. Geanimeerde porno is ook een manier om de zorg over onethische filmomstandigheden te omzeilen – maar zorg er nogmaals voor dat je de makers direct steunt en niet gewoon op willekeurige door AI gegenereerde porno gaat rukken, die vaak is getraind op afbeeldingen van seksueel misbruik. 

Ondanks wat je misschien tijdens de waardeloze seksuele voorlichting op school hebt geleerd is abstinentie nooit de oplossing. Anti-porno- en seksbekritiserende bewegingen willen je laten geloven dat porno volledig moet worden vermeden, maar gezien pornoverslaving misschien geen echt ding is, is het hoogstwaarschijnlijk lariekoek, en bovendien een mening die sekswerkers nog erger stigmatiseert. Dat stigma heeft in het echte leven ook consequenties voor sekswerkers.

“We hebben geen toegang tot simpele zakelijke benodigdheden zoals bankrekeningen, betalingsverwerkers of emailmarketing – privébedrijven zoals Mailchimp, Paypal en anderen bieden hun diensten niet aan, waar geen legale reden voor is, wat het dus regelrechte discriminatie maakt,” legt Pappel uit. “Als we ‘ethische porno’ willen, moeten we als een maatschappij – te beginnen met de media – beginnen met het stoppen met de industrie te discrimineren.” 

Jasmine is het daarmee eens: “De normalisatie van porno-consumerende mensen en meedoen aan de porno-industrie zal hopelijk leiden tot betere werkomstandigheden, minder stigma en schaamte, compensatie voor de cast en crew en een beter product in het algemeen.”

Je zal vast nog wel eens een twijfelachtige streamingsite aanklikken om maar niet op het Netflixaccount van je ex betrapt te worden, maar de meeste mensen snappen impliciet wel dat illegale downloads de makers van ons vermaak schaden. Hetzelfde geldt voor porno – we moeten meer ethisch gemaakte porno willen om er meer van geproduceerd te laten worden en om echte verandering teweeg te brengen. Je zou bijna kunnen zeggen dat ethisch aan je trekken komen een vorm van activisme is. 

CHEEX is een abonnementsservice die focust op realistische seks en erotica, evenals audiocontent en live genotsworkshops. Er is een variëteit aan bekroonde pornoperformers te zien, er zijn geen advertenties, en er wordt geen data gedeeld met derden. Alle performers zijn meerderjarig, worden eerlijk betaald, en regelmatig getest. 

Aortafilms is een bekroonde pornostudio die de focus legt op queer cinema. Hun performers vertegenwoordigen allerlei soorten lichamen en identiteiten en worden regelmatig getest en verzorgd. Het staat ze ook vrij om suggesties te geven zodat ze altijd op een manier worden vertegenwoordigd waar zij het mee eens zijn. 

Dreams of Spanking is de site bij uitstek die wel van billenkoek houdt. Het is een sekspositieve en inclusieve studio die zijn performers eerlijk betaalt en hun welzijn en geïnformeerde toestemming voorop stelt. 

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE US.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.