FYI.

This story is over 5 years old.

Woorden van Meningsuiting

De wereld is nog niet klaar voor president @RealDonaldTrump

@RealDonaldTrump gebruikt Twitter zoals een inktvis inkt gebruikt: hij spuit tweets de wereld in om te verwarren, te verdoezelen, of soms gewoon omdat hij zich bedreigd voelt.

Afbeelding door Matthew James-Wilson

Mijn ochtendroutine is al een tijdje hetzelfde. Ik word wakker, kijk naar het weer, werp een blik op mijn inbox en daarna check ik de twitteraccount van Donald Trump. Dat is ergens best gênant, maar het lijkt ook een vereiste te zijn geworden voor politiek verslaggevers, of zelfs mensen die gewoon geïnteresseerd zijn in de Amerikaanse politiek — een paar tweets van de president kunnen de toon en insteek van het journaal en opiniestukken volledig veranderen, of zelfs op zich het nieuws zíjn. Trump gaat niet met Twitter om op de saaie en gerichte manier van de gemiddelde politicus; hij gebruikt het platform zoals een inktvis inkt gebruikt, en spuit tweets de wereld in om te verwarren, te verduisteren, of gewoon omdat hij zich bedreigd voelt. En dat is, nou ja, niet echt normaal. En de media — en niet te vergeten de rest van Amerika — moet constant weer dezelfde vraag proberen te beantwoorden: meent deze gast het nou serieus?

Advertentie

Lang, lang geleden moesten beroemdheden — en presidenten behoren zonder twijfel tot de beroemdheden —contact leggen met de media om hun boodschap de wereld in te brengen. Maar dat tijdperk, waarin toegang werd geruild voor een platform, is voorbij. Acteurs kunnen hun nieuwe projecten bekendmaken met een post op Instagram, atleten kunnen hun eigen artikelen schrijven op de Players' Tribune, en leden van het Congres kunnen mededelingen in één klap met zowel de pers als het publiek delen door middel van Facebook. In die zin is Trumps gebruik van Twitter simpelweg een doorzetting van een bestaande trend. En op Facebook is de entiteit "Donald J. Trump" precies wat je verwacht van een publiek figuur: foto's van bijeenkomsten, stukjes uit interviews, en linkjes naar artikelen over wat een geweldige vent hij is. Dat is ook ongeveer wat je op Barack Obama's pagina tegenkomt. We zijn zo gewend aan deze on-brand berichtgeving dat het ons niet eens meer opvalt. De interviews, speeches, socialemediaprofielen en het beleid van politici sluiten naadloos op elkaar aan. Obama is bijvoorbeeld erg trots op de Affordable Care Act, dus praat hij daar vaak over op sociale media en bij bijeenkomsten.

@RealDonaldTrump werkt niet volgens deze regels. Hij gebruikt Twitter zoals jij en ik dat zouden doen, dat wil zeggen, nogal onkundig — hij tweet over alles wat z'n aandacht trekt op elk willekeurig moment. Soms komt dit overeen met wat zijn woordvoerders zeggen. Op andere momenten lijkt hij hen volledig tegen te spreken, en is het onduidelijk waar hij en zijn team nou eigenlijk mee bezig zijn. En vaak — ik kan het niet anders zeggen — lult hij gewoon uit z'n nek.

Advertentie

Als een bron van informatie over de wereld, of zelfs maar over wat Trump als persoon denkt, is @RealDonaldTrump waardeloos. Vlak na de verkiezing klaagde de account over de demonstranten en prees ze, binnen 24 uur. Op 22 november annuleerde én herstelde Trump op Twitter een ontmoeting met de New York Times binnen één ochtend. Naast de tegenstrijdigheden zijn er nog de leugens, zoals die keer dat @RealDonaldTrump beweerde dat de Times "een brief had gestuurd aan de abonnees om hun excuses aan te bieden voor hun SLECHTE verslaggeving over mij" (dat was niet zo), of de keer dat hij de eer opeiste voor het behouden van een Ford-fabriek in Kentucky — ook al waren er überhaupt geen plannen om de fabriek te verhuizen. Daarnaast houdt Trump ervan om op Twitter te klagen over bepaalde mediabedrijven die volgens hem bevooroordeeld zijn (Saturday Night Live is een geliefd doelwit, evenals CNN), en ongefundeerde beweringen te doen over samenzweringen tegen hem (zie ook de "miljoenen mensen" die illegaal hadden gestemd, of de bewering dat er "serieuze stemfraude" was gepleegd in verschillende staten). Het wrangst is nog wel wanneer @RealDonaldTrump zijn eigen woordvoerder tegenspreekt, zoals toen hij zei dat het bericht van CNN dat hij in z'n vrije tijd aan The Apprentice zal meewerken "belachelijk en onwaar was — NEP NIEUWS!" Het bericht was alleen wel gebaseerd op een direct citaat van Trumps voormalige campagnemanager Kellyanne Conway.

Advertentie

Wat moet je doen als de man die op het punt staat het Witte Huis te betrekken dingen tweet die onbetrouwbaar, tegenstrijdig, of simpelweg niet waar zijn? Eén optie is dit te negeren — sommige mensen aan de linkse kant suggereren dat Trump @RealDonaldTrump gebruikt om af te leiden van de meer schimmige activiteiten van de échte Donald Trump, zoals de mogelijke belangenverstrengeling die voortkomt uit zijn internationale vastgoedhandel.

Helaas kan @RealDonaldTrump, in tegenstelling tot de meeste boze mannen op Twitter, niet gewoon worden genegeerd. Wat er misschien uitziet als impulsieve uitbarsting, kan namelijk tevens een signaal van Trumps veranderende prioriteiten of een nieuwe richting in zijn beleid zijn. Op 29 november tweette @RealDonaldTrump dat mensen die de Amerikaanse vlag verbranden, als straf hun burgerschap moeten verliezen — hoewel de Hoge Raad eerder al heeft besloten dat het verbranden van vlaggen onder de vrijheid van meningsuiting valt. De tweet leek op een vluchtige gedachte voortgebracht door het nieuws op tv, maar Trump heeft sindsdien zijn kritiek op het verbranden van vlaggen doorgezet — zal Trump dus een verbod op deze traditionele vorm van protest gaan doorzetten? Vindt hij het echt zo erg om een Amerikaanse vlag in vlammen te zien opgaan? Of roept hij maar gewoon dingen om reacties uit te lokken, zoals het een echte realityster betaamt?

Er zijn een heleboel andere gevallen waarin de gewoonte van @RealDonaldTrump om hyperbolen te gebruiken samensmelten met zijn echte politieke agenda. Z'n tweet over hoe de Somalische vluchteling die verdacht werd van het steekincident bij Ohio State "niet in ons land had mogen zijn" sluit perfect aan bij het strenge anti-immigratiebeleid van de Republikeinen. De manier waarop @RealDonaldTrump een vakbondsleider uit Indiana aan de schandpaal nagelde, zorgde ervoor dat de man dreigtelefoontjes ontving, maar paste ook binnen de vijandigheid van Trumps regering jegens vakbonden. Een recente tweet die opriep tot een heffing van 35 procent voor bedrijven die Amerika verlaten lijkt een afspiegeling te zijn van Trumps belofte om productiebanen koste wat kost in Amerika te houden. En @RealDonaldTrump leek ook serieus toen hij kritiek had op de kosten van de nieuwe Air Force One, en een F-35 programma — de markt nam het in ieder geval serieus, aangezien de aandeelprijzen van Boeing en Lockheed Martin (de bedrijven met die contracten) een duik namen.

Maar dat lijken in "hij lijkt serieus" is niet onbelangrijk. Als er iets is wat we kunnen leren van het waden door de tweets van Donald Trump, is dat hij het leuk vindt om met mensen te fucken: toen op zondag naar buiten kwam dat de CEO van Exxon Mobil, Rex Tillerson, mogelijk Trumps minister van Buitenlandse Zaken wordt, ging @RealDonaldTrump opeens heel koket doen. Hij tweette dat Tillerson een "schaker en zakenman van wereldformaat" is, "of ik hem nou kies of niet." Is dat een teken dat Tillerson niet gekozen gaat worden? Of is het gewoon Trump die zijn Apprentice- instincten volgt en probeert het land in spanning te houden?

Op dit moment is het waarschijnlijk het beste om @RealDonaldTrump te zien als de staatsmedia van een bananenrepubliek. De tweets zijn niet per se opzettelijke pogingen tot misleiding, maar ze zijn ook niet per se waar; soms reflecteren ze de belangrijke onderwerpen van de dag, en soms zijn ze juist bedoeld om ons hiervan af te leiden. Om het onderscheid hiertussen te maken is context nodig. Het is nodig om niet in paniek te raken over de meer alarmerende uitingen van @RealDonaldTrump's, en het ook niet volledig te negeren en af te doen als onzin. Dat is nu eenmaal hoe het werkt met trolls: het is heel moeilijk erachter te komen wat ze nou echt vinden.