Winne zonder Strijd, voor altijd

Dat Winne een koning is in Rotterdam, is sinds een tijdje ook zichtbaar voor iedereen die hem niet kent. Een aantal flinke passen nadat je de trein uitstapt op Rotterdam Centraal, zie je zijn gelaat monsterlijk groot afgebeeld. Een enorme muurschildering van zijn gezicht siert de zijkant van een van de gebouwen aan het Kruisplein, alsof iedereen mag weten dat na alle jaren van afwezigheid er nog steeds maar één iemand met de scepter zwaait in de stad.

Een paar weken voor de onthulling van de schildering spreek ik met hem af bij Bar Brasserie Engels, naast het station. Als we na het interview de straat op lopen om wat foto’s te schieten, zie ik het beeld van Winne dat ik al jaren in m’n hoofd heb, en wat nu dus ook bevestigd wordt.

Hier, in het centrum van zijn eigen stad, wordt hij nog steeds vol ontzag bekeken. Een scooterrijder draait z’n hoofd snel twee keer na herkenning, een jongen met een capuchon ver over z’n hoofd getrokken zegt simpelweg “Winne” als hij langsloopt. Winston Bergwijn is hier nog steeds de koning, dat is duidelijk, maar wel een koning die al sinds 2009 geen soloproject meer heeft uitgebracht.

Toch iets om langzaamaan een beetje nerveus van te worden, lijkt me. Want hoe legendarisch zijn status ook is: de hele muziekwereld is enorm veranderd sinds Winne zonder strijd uitkwam. In de verses op andermans werk is hij kalm als altijd, en z’n instagrampagina staat vol met tijdloze wijsheden en bergen pannenkoeken. Een soort online kerkhof voor cynisme is het, een reflectie van iemand die nooit van z’n stuk te brengen is. Of dat in ieder geval wil uitstralen. Dit jaar komt z’n nieuwe album uit. Wij mogen hier z’n nieuwste videoclip laten zien, waarmee hij de weg naar de release officieel inzet. Ik sprak hem er alvast over.

Noisey: Je komt altijd zo sereen over. Als ik je instagrampagina bekijk, denk ik: dit kan niet. Jij sloopt toch ook weleens iets?
Winne: Nee, eigenlijk niet. Natuurlijk word ik weleens boos, maar ik geef die emoties niet de overhand, omdat het niet is wie ik wil zijn. Woede wordt vaak getriggerd door externe factoren, en dat mag nooit een te grote rol spelen in je leven. Analyseren kan toch niets wegnemen? Als je je hoofd stoot weet je precies waar de pijn vandaan komt, maar het is nog steeds kut.
Ja, maar je weet toch ook dat het na een paar minuten weer voorbij is? Neem die minuten gewoon, want als je gaat handelen uit de directe pijn komt er negen van de tien keer iets destructiefs uit. En dat kan ik niet toestaan, want ik ben iemand die wil bouwen.

Je hebt een nieuw album gebouwd. Ben je zenuwachtig voor de release?
Ja, zeker. Het is toch weer buiten je comfortzone treden. Iedere keer is nieuw, en je kan nooit exact voorspellen wat er gaat gebeuren. Laten we niet vergeten dat het best wel lang geleden is. Ik kan er niet vanuit gaan dat het allemaal in één keer goed gaat. Het is je eerder gelukt, maar wel in een compleet andere wereld.
Ja, al zie ik dat niet als een probleem. Ik ben al heel lang niet meer bezig met me meten aan anderen. Mijn doel is: delen wat ik heb gemaakt – hopelijk bereikt het mensen. Wanneer ben je gestopt met jezelf meten aan anderen?
Toen ik Winne zonder strijd aan het maken was, is dat al gestopt. Daar schreef ik Zegevieren, puur omdat ik het gevoel had dat ik al gewonnen had. Bij Top 3 MC had ik nog het gevoel dat ik me moest bewijzen, maar op basis van die demo alleen ben ik getekend bij Top Notch. Dat is een overwinning die ik nodig had, en waarschijnlijk de enige. In ieder geval om aan mezelf te bewijzen dat ik het kon. Ik wist al best wel goed wie ik was, hoefde mezelf niet te leren kennen in de spotlights.

Ik had gewoon een baan, een relatie. Ik zag daar dat ik een hele andere guy was, en nog steeds ben, dan de rest van de mensen die in dat licht rondloopt. Dus hoeveel zin heeft het om mezelf, of prestaties, op die manier met anderen te vergelijken? De rappers naar wie ik het meest heb geluisterd zijn niet de meest gevierde artiesten, maar hebben wel allemaal op hun eigen manier mijn leven veranderd. Ik wil aan mensen laten zien dat het oké is om jezelf te zijn, en hoe kun je dat doen als je eerst bij anderen af moet kijken hoe jij jezelf het beste kunt formuleren? Je wist het blijkbaar al vroeg, waarom heeft het dan zo lang geduurd voor er weer een nieuw Winne-album uitkomt?
Dat heeft niet per se met tijd te maken. Er had in principe elk jaar een Winne-plaat uit kunnen komen, het is nou eenmaal niet gebeurd. Waarschijnlijk omdat ik niet gefocust genoeg was op het afronden van een project. Of niet de drang voelde om het te delen. Wat is er in je veranderd dat je die drang nu wel voelt?
Er is niet één juist concreet antwoord op deze vraag. Het is eerder een samenloop van omstandigheden. Er is een album met alle Ecktuh Ecktuh-jongens, en ik ben ooit begonnen aan een album met Jiggy. Maar dat soort dingen liggen stil door agenda’s die nooit matchen. Daarna kwam Great Minds, in 2013. Dat slokte meer tijd op dan wij met z’n allen voorspeld hadden.

Toen ik daar eenmaal uitkwam moest ik als individu zoeken naar wat ik wilde doen: hoe moet dit klinken, met wie wil ik werken? Dat is een zoektocht, en zo’n zoektocht kost tijd. Mijn hele carrière heb ik alles organisch laten gebeuren en laten ontstaan. Ik was afgelopen december met Kees de Koning in Suriname, en daar zei hij tegen mij: “Kom op, sommige dingen moet je wel afdwingen.” Maar daar ben ik totaal niet van. Terwijl Kees wel gelijk heeft. Had je simpelweg het gevoel niet dat er iets organisch aan het gebeuren was?
O, jawel, en ik heb ook altijd gewoon muziek gemaakt. Maar ik heb het wel altijd tussen de bedrijven door gedaan. Geen dagen of weken aaneengesloten in de studio gezeten. Mijn grootste voordeel: I got a fun life, en mijn inkomen was niet per se van rap afhankelijk.

Wat heb je al die tijd gedaan?
Geleefd en gewerkt. Ik heb heel lang kunnen spelen, mijn merk ‘Winne’ is intact gebleven, boekingen bleven gewoon binnenkomen. Ik sta sinds 2010 voor de klas, ik heb bijvoorbeeld projecten gedaan voor de Kinderboekenweek. Er zijn altijd leuke dingen op m’n pad blijven komen.

Toch lijkt het me frustrerend dat er niets uitkomt terwijl je wel muziek hebt liggen.
Nee, dat is het niet. Natuurlijk heb ik momentjes van frustratie, maar hoe kan dat lang aanhouden als m’n leven verder oké is? Als ik moeite had gehad om m’n rekeningen te betalen, of als ik minder content was met wie ik in essentie ben – ja, dan had ik meer de drang gevoeld om dingen te delen, of om van de buitenwereld bevestiging te krijgen. M’n following is waarschijnlijk meer gefrustreerd dan ik. Er zijn inderdaad een hoop doorgewinterde Winne-fans die al jaren wachten op nieuwe dingen.
Ja, ik weet het. Ik krijg elke dag berichten van ze namelijk. En dat is een positief iets, want ik wil ze niet tekort doen, wat ik misschien wel heb gedaan. Maar ik kan daar niet te veel mee bezig zijn, omdat alles uiteindelijk bij mij moet beginnen. Ik ben niet de persoon die zich laat leven. Ik ben braaf, sociaal, kalm, maar aan het einde van de dag doe ik waar ik zelf zin in heb. Veel van deze fans noemen jou een legende.
Ja, dat is moeilijk. Want wat zijn daar de criteria voor? Ik moet me daar niet blind op staren, en me al helemaal niet door verwachtingen laten leiden. Want uiteindelijk is het dus allemaal bij mij begonnen. Ik sprak al voor ik bekend werd, maar mensen hoorden de stem nog niet. Ik zeg dat ook altijd tegen m’n studenten: het is tof dat je een following hebt, maar je moet wel vertellen wat jij wil vertellen. Dat gebeurt niet altijd, en dat is de reden dat zoveel muziek die nu uitkomt hetzelfde klinkt. Ze kijken niet naar zichzelf maar naar wat nu populair is. Terwijl ik altijd moet terugkomen bij mezelf als ik muziek maak. Is het op deze manier niet moeilijk om jezelf te vernieuwen?
Ik denk dat er niets nieuws onder de zon is. Wat ga ik creëren, wat niet eerder gemaakt is? Er zijn toch nieuwe technieken, nieuwe stromingen, nieuwe ideeën?
Kijk naar alle grote denkers en alle grote muzikanten die er ooit geweest zijn: het is vaak een soort loop. Natuurlijk kun je nieuwe dingen toevoegen, maar in essentie is het allemaal hetzelfde.

Je bent toch artiest, je wil toch op zoek naar nieuwe dingen?
Ja, dat klopt. Altijd. Maar tegelijkertijd: if it’s not broke, don’t fix it. Het gaat erom dat je gelukkig wordt van wat je maakt. Is dat gelukt op je aankomende album?
Ik word zelf blij van m’n muziek – anders zou ik het niet uitbrengen – maar ik was niet per se bezig met dingen anders aanpakken. Ik heb niet rijmschema’s geskipt omdat ik ze al eerder heb gebruikt. Het is authentiek, het is wie ik ben.

Echt precies iets wat een volwassen man zou zeggen.
Haha, ik ben ook al 39. Ik rap op een track, die het album denk ik niet gaat halen: “Je kan van me houden, of je kan van me houden. En vind je iets anders, niets veranderd, dan mag je het houden.” Snap je? En het heeft echt even geduurd om hier te komen, maar het is precies de plek waar ik al m’n kracht vandaan haal.

Volg Noisey op Facebook, Instagram en Twitter.