Wetenschappers hebben cellen van een 28.000 jaar oude mammoet tot leven gewekt

Cellen van een wolharige mammoet die meer dan 28.000 jaar geleden stierf zijn deels opnieuw geactiveerd in eicellen van muizen, volgens een onderzoek dat afgelopen maandag werd gepubliceerd in Scientific Reports.

Dit toont aan dat er biologische activiteit kan worden opgewekt in cellen van dieren al al lang dood zijn, maar het betekent niet dat wetenschappers binnenkort de mammoet weer tot leven kan wekken.

Een team onder leiding van Kazuo Yamagata, bioloog aan de Kindai Universiteit in Japan, wist cellen te halen uit de overblijfselen van Yuka, een jong mammoetvrouwtje dat in 2010 aan de kust van de Straat van Dmitri Laptev in Oost-Rusland werd gevonden.

Yuka was begraven in permafrost, een bevroren grondlaag waarin huid, vacht, hersenen en ander zacht weefsel van dode dieren vaak intact blijven. Omdat Yuka in een bijzonder goede staat bewaard is gebleven kon Yamagata’s team 88 celkern-achtige structuren uit haar geconserveerde spierweefsel halen.

De mammoetcellen werden vervolgens geïmplanteerd in oöcyten van de muis: eierstokcellen die betrokken zijn bij embryonale ontwikkeling. De onderzoekers implanteerden ook olifantencellen in muizeneitjes, voor een controlemonster.

Toen de celkernen eenmaal waren geïncubeerd leken ze opnieuw te ontwaken – maar slechts een beetje. De cellen splitsten zich niet, maar doorliepen wel een aantal stappen die voorafgaan aan celdeling. De mammoetcelkernen voerden bijvoorbeeld een proces uit dat ’spilassemblage’ wordt genoemd, wat ervoor zorgt dat chromosomen correct hechten aan microscopisch kleine spilstructuren, voordat een oudercel in twee dochtercellen splitst.

Ongeveer tien jaar geleden probeerde een ander team dezelfde techniek met een 15.000 jaar oude mammoetmummie, maar het is hen toen niet gelukt om celactiviteit te stimuleren.

Het feit dat Yuka’s cellen wel in staat waren om (gedeeltelijk) opnieuw in actie te komen is zowel een spannende als uitdagende ontwikkeling voor wetenschappers die zich bezighouden met het klonen van uitgestorven dieren. Aan de ene kant is enige mate van cellulaire reactivatie duidelijk mogelijk. Maar Yuka is een uitzonderlijk goed bewaard specimen, en zelfs haar cellen konden geen celdeling volbrengen – een behoorlijke hindernis die wetenschappers zouden moeten overwinnen om uitsterving terug te draaien.

“De resultaten van het onderzoek laten zien dat het vandaag de dag nog niet mogelijk is om een mammoet te klonen,” schrijven Yamagata en zijn collega’s in het onderzoek. Toch “maakt deze aanpak de weg vrij voor het evalueren van de biologische activiteiten van celkernen in uitgestorven diersoorten.”