We vroegen internetkunstenaars wat het einde van Flash voor hen betekent

Adobe Flash Player gaat met pensioen. De meeste mensen zullen de browserplugin niet missen, want het een onveilig en gedateerd systeem. Maar er is ook een hele hoop internetkunst mee gemaakt, die we mogelijk kunnen verliezen.

Gelukkig zal niet alle internetkunst in de vergetelheid verdwijnen, want veel kunstwerken kunnen worden overgezet naar andere systemen. Kunstenaars zijn al een tijdje bezig met het omschrijven van hun werk, zodat het ook zonder Flash te zien is, maar dit is lang niet altijd even simpel. De complexere en oudere werken zullen op z'n minst minder toegankelijk worden, en een aantal zullen echt verdwijnen. We vroegen vier internetkunstenaars daarom hoeveel impact het einde van Flash precies op hun werk heeft, en op internetkunst in het algemeen.

Internetkunst is vaak juist toegankelijk voor iedereen, dus als werken opeens ontoegankelijk worden, wordt het vooral iets voor verzamelaars en archivarissen die het leuk vinden om hardware en software te bewaren. Ik denk dat het grote publiek daar geen geduld voor heeft, maar een community van geïnteresseerden wel degelijk.

Maar juist als digitale kunst opeens minder toegankelijk wordt, kan de rol van een tentoonstelling belangrijker worden. Oudere digitale werken kunnen juist dan in een museum hun plek vinden. Bij nieuw internetwerk vraagt men zich vaak af of we het wel moeten tentoonstellen, juist doordat ze zo openbaar toegankelijk zijn. Bij de antiekere werken is de functie van een fysiek museum veel duidelijker.

Ik heb wel een groot deel van mijn oude werken al omgeschreven. Sommige werken zijn complexer en dus moeilijker, omdat er bijvoorbeeld specifieke muisbewegingen of veel verschillende geluiden bij komen kijken. Big Long Now bijvoorbeeld: een oneindige stroom aan deuren die je kunt openen door met je muis te slepen. Ik verwacht wel dat HTML5 (een alternatief voor Flash, red.) de komende jaren nog verbetert, dus ik wacht bij sommige werken ook nog even met omzetten.

Ik ben niet van plan om mijn oude flashwerken om te zetten – voor Hotel zou ik daar bijvoorbeeld maanden mee bezig zijn, en Modern Living bestaat uit honderd kleine animaties, dat is simpelweg niet te doen. Zonde als het online niet meer te zien is, maar het is niet anders. Ze zullen wel op een andere manier geëxposeerd kunnen worden, maar dan moeten musea zich hier wel bewust van zijn.

Toen ik met dit soort werken begon, hield ik er al rekening mee dat de software op een gegeven moment gedateerd zou zijn. Dat is inherent aan werken met digitale media. Ook de afmetingen van televisieschermen zijn bijvoorbeeld vaak veranderd: mijn eerste clips waren vierkant, nu is er HD. En nu is in feite hetzelfde aan de hand met de VR-bril en 3D. De software die er nu is, wordt misschien later ingehaald door veel betere, en dan heb je net alles in dat eerdere softwareprogramma gemaakt.

Hoe lang iets goed blijft werken, weet je uiteindelijk nooit. Zelf stapte ik destijds over van GIF-animatie naar Flash, maar GIF-animatie is nog altijd springlevend.

Ik ben nu bezig om Ethereal Self opnieuw te programmeren, waarbij ik financieel ondersteund word door een Nederlands museum. Ik sta voor veel keuzes, want de mogelijkheden zijn sterk veranderd. Computers hebben meer kracht gekregen, 3D op het web is normaal geworden, en ook de manier waarop mensen het internet gebruiken en beschouwen is anders. De nieuwe versie zal dus niet hetzelfde zijn als het origineel. Misschien laat ik ze gewoon naast elkaar bestaan, als twee afzonderlijke werken – ik weet het nog niet helemaal precies.

Het probleem dat nu speelt rondom Flash komt eigenlijk terug in alle kunst die afhankelijk is van technologie. In dat opzicht vind ik bijvoorbeeld het werk Tv Buddha van Nam June Paik heel interessant: dat zal met nieuwe, modernere camera's en televisieschermen steeds weer opnieuw uitgevoerd kunnen worden. Zo zou ik ook het liefst mijn werk zien: software is voor mij een soort bladmuziek, die kan worden uitgevoerd op verschillende soorten computers – met of zonder Flash Player. Misschien gaat het daardoor zelfs wel wat richting de performancekunst.

Ik zette laatst nog een werk om vanuit Flash naar JavaScript: Three Buttons uit 2005. Het zijn drie knoppen waarop je kunt klikken, waarna je muiscursor telkens als een soort voetafdruk blijft staan. Iemand stelde me de vraag of het daarna nog wel hetzelfde werk is. Ik denk dat je het moet zien als een herinterpretatie van een eerder werk.

Toen ik bijvoorbeeld eerder al Mouse Pointer (2003) omzette, was er geen verschil te zien met het origineel. Wat wel grappig is, is dat deze 'desktop'-werken hierdoor ineens ook op iOS functioneren, wat met de touchscreens nogal vervreemdend werkt.

Maar soms is het lastig om het om te zetten. Voor Trying heb ik een audiofragment heel snel laten loopen, waardoor het gaat hakkelen en er een glitch ontstaat. Om dat effect zonder Flash te bereiken zal ik een trucje moeten verzinnen – dat wordt nog spannend.

Voor de nog actieve kunstenaars is het denk ik niet zo'n probleem dat Flash verdwijnt. Het zou vooral jammer zijn als niemand nog omkijkt naar de oude parels uit de jaren negentig. Ook doordat Shockwave en Director (ook van Adobe, red.) zijn heengegaan is veel werk niet meer te zien, zoals Turux. Turux was een project van de Oostenrijkse kunstenaar Dextro, en bestond uit code-gegenereerde beelden en video's uit de late jaren negentig. Wat nog over is zijn enkele stilstaande beelden.