Stop met je baby gelijk in een genderhokje duwen

Het spijt me dat ik jullie babyshower moet verpesten, zwangere vrouwen, maar de baby die nu in je groeit is geen jongen of meisje – tenminste, nog niet.

Een paar jaar geleden was ik bij een van de grootste transgenderbijeenkomsten van de wereld: de Southern Comfort Conference in Florida. Naar deze conferentie komen transgenders uit de hele wereld die de sociale drempels hebben overwonnen en in transitie zijn gegaan. Maar toen ik op de laatste dag van de conferentie het hotel uit liep, werd ik hard op de feiten gedrukt over waar onze ideeën over gender beginnen. Het hotel was alweer begonnen met de voorbereidingen voor het volgende evenement: een uitgebreide babyshower. Er hingen blauwe slingers en een spandoek waarop stond: “Het is een jongen!”

De ironie was overweldigend. Ik had net een geweldige bijeenkomst bijgewoond van een gemarginaliseerde gemeenschap, die hun onafhankelijkheid van de binaire genderopties vierde, en ineens werd ik er op een stompzinnige en clichématige manier aan herinnerd hoe diep het concept van sekse is geworteld in onze samenleving.

Er is wel een sprankje hoop – de Amerikaanse staat Washington overweegt om in identiteitsdocumenten, naast de traditionele ‘M’ en ‘V’ de extra letter ‘X’ (niet-gespecificeerd) toe te voegen, zowel voor pasgeborenen als voor volwassenen. Dat de staat Washington nu voorbijgaat aan die traditionele indoctrinatie maakt deel uit van een groeiende trend, waarin wetgeving wordt aangepast om de veranderende houding ten opzichte van gender in de Verenigde Staten beter te vertegenwoordigen.

Het invullen van een derde genderoptie is al mogelijk in Californië, waar iemand geïdentificeerd kan worden als ‘niet-binair’ in een identiteitsdocument, en in Oregon, waar je een ‘X’ kan zijn in je rijbewijs. Deze futuristische wijziging van de staatsrechtelijke wet is controversieel. Amerikanen zijn griezelig gehecht aan het idee dat jongens en meisjes te herkennen zijn aan hun geslachtsorganen, en dat er slechts twee tegenovergestelde biologische genderopties bestaan.

Transgenders laten de laatste tijd steeds zichtbaarder zien dat geslachtsdelen geen indicatie zijn voor gender. Maar er zijn nog meer radicale deconstructies van gender en geslacht. Het boek Sexing The Body van genderwetenschapper Anne Fausto-Sterling verkent het idee van seksuele diversiteit die voorbijgaat aan het binaire. Dat doet ze grotendeels door de historische behandeling en het bestaan van interseksuele kinderen te analyseren. Al in de jaren negentig stelde Fausto-Sterling voor om de binaire genderopties te vervangen door een systeem waarin vijf genders worden erkend, in plaats van twee.

Fausto-Sterling schreef in haar boek: "We gaan van een tijdperk van geslachtsdimorfie naar eentje waarin er een grotere variatie bestaat dan het getal twee. We leven in een moment in de geschiedenis waarin we over de theoretische kennis en praktische kracht beschikken om vragen te stellen die eerst nog ondenkbaar waren in onze cultuur: 'Moeten er maar twee geslachten zijn?'"

Het feit dat we tegenwoordig voorbeelden zien van mensen die zich identificeren als non-binair laat zien dat Fausto-Sterling het bij het goede eind had – we zijn het uit tijdperk van geslachtsdimorfie aan het geraken, en niet alleen in Washington, Californië en Oregon; het maakt deel uit van een grotere beweging waarin sociale ideeën over gender en het lichaam opnieuw gedefinieerd worden.

Advocaat Chase Strangio is een van de leiders in de strijd voor transgenderrechten, met name als vertegenwoordiger van Gavin Grimm, een transgendertiener die het jongenstoilet op zijn school wil gebruiken. Net zoals Fausto-Sterling gaat Strangio in tegen het idee dat biologische sekse een objectief gegeven is. “Bij de geboorte classificeren we baby’s als jongen of meisje, uitsluitend gebaseerd op hun externe geslachtsorganen,” schreef Strangio in een opiniestuk voor Slate, waarin hij een artikel van hoogleraar transgenderrecht Dean Spade aanhaalt. Daarin wordt geschetst hoe genderclassificatie bij de geboorte “vooral als controlerende factor voor bevolkingsbeheersing functioneert, en geen medische doeleinden heeft.”

“De medische experts met wie ik heb gesproken konden geen enkel medisch doel bedenken voor het toekennen van gender bij de geboorte,” vervolgt Strangio. Hij noemt een lijst eigenschappen op die samen vormen wat we verstaan onder ‘geslacht’: "chromosomen, genen, hormonen, interne genitaliën, genderidentiteit en secundaire geslachtskenmerken." Wat in ieder geval iets laat zien, namelijk dat je sekse niet door één ding bepaald wordt – of het nou om je chromosomen of je genitaliën gaat.

Als je transgender bent, is het natuurlijk vervelend wanneer je ouders, school, vrienden, werkgever, thuisland en zomaar mensen op straat je hele bestaan negeren en proberen je in een genderhokje te duwen waar je niet in past. Maar ik denk dat binaire genderidentificatie ook nadelig is voor cisgenders.

Vrouwen worden onderdrukt op basis van hun geslacht – ze krijgen bijvoorbeeld minder salaris, het is moeilijker om toegang te krijgen tot reproductieve gezondheidszorg, en ze dragen veel verantwoordelijkheid voor de zorg van hun kind. Dit alles wordt ondersteund door het idee dat mannen en vrouwen bestaan als twee tegenovergestelde kanten van de gendermedaille, in plaats van dat het gewoon mensen zijn met enigszins verschillende lichamen. En het is ook nadelig voor mannen, van wie vaak de sociale verwachting bestaat dat ze agressieve, geprivilegieerde gekken zijn die hun emoties niet mogen tonen.

Het is duidelijk dat gelijke rechten voor transgenders, zoals met openbare ruimtes zoals toiletten ook ons bestaan erkennen, zullen helpen om een inclusievere wereld te creëren voor mensen van alle genders. Maar onze ideeën aanpassen over hoe we naar gender kijken bij nog ongeboren en pasgeboren baby's, zal de grondbeginselen van gender in de Amerikaanse samenleving op zijn grondvesten doen trillen.

Gelukkig zal de manier waarop we gesocialiseerd worden per nieuwe generatie veranderen. Misschien dat sommige zuurpruimen in Washington niet begrijpen waarom transgenders niet vrolijk worden van de hokjes man of vrouw. Maar op een dag zullen die hokjes er echt niet meer zijn, en de mensen die deze verandering belichamen, zullen geboren worden in een wereld waarin ze niet meer verplicht zijn om in een binair systeem te moeten passen.