De Oekraïense revolutie van binnenuit

Toen fotograaf Tommy Sussex in 2013 voor het eerst in zijn leven naar Oekraïne afreisde, deed hij dat niet met de intentie om de politieke onrust te fotograferen.Als een student uit Bristol wilde hij gewoon zien hoe mensen op het vaste land leven.

Omdat het klikte tussen Sussex en de Oekraïners, keerde hij afgelopen jaar terug om een fotoserie af te maken die hij tijdens zijn eerste trip zo'n beetje half begonnen was. Door puur toeval belandde hij midden in de revolutie. Nadat hij de lokale bevolking ervan overtuigd had dat hij geen journalist was, lieten ze hem toe in hun levens, wat tot een intieme fotoserie leidde.

De foto's die Sussex overhield aan beide reizen zijn verwerkt in zijn boek Our Sincere Tolls, uitgegeven door Bloom Publishing.

We spraken hem over zijn fotoserie.

VICE: Waardoor raakte je geïnteresseerd in Oekraïne?
Tommy Sussex: Ik was tweedejaars student en met wat vrienden hield ik een fotoblog bij, terwijl we fototentoonstellingen in Bristol organiseerden. We exposeerden werk uit Australië, Oekraïne, Polen en Duitsland. Het werk werd goed ontvangen en we maakten online heel wat vrienden. Op een gegeven moment hadden we een expositie in Polen, die daarna in Oekraïne gehouden werd. Daar wilde ik wat foto's schieten voor een project.

Was het puur toeval dat je tussen de rellen belandde?
De eerste keer dat ik er was, in november 2013, was alles nog rustig, al waren er wel pro-EU-demonstraties. De regering had kort daarvoor namelijk geweigerd het associatieverdrag te ondertekenen. Maar het ging er rustig aan toe, de demonstranten waren gewoon chill. De mensen waarmee ik sprak waren simpelweg ontevreden over de Oekraïense regering en de beperkingen die zij hen oplegde. Die beperkingen hadden grote impact op hun levens.

Dat handelsverdrag stond voor een betere toekomst. Zo zagen de Oekraïense jongens – die net zo oud waren als ik – dat tenminste. Ik vertrok in het weekend dat Janoekovitsj de beslissing nam. Dat het tot een burgeroorlog is gekomen is bizar, als je bedenkt dat die demonstraties nog maar een jaar geleden plaatsvonden.

Was je niet bang om in een gevaarlijke omgeving te belanden, toen je in 2014 terugging?
Ik scheet in mijn broek, serieus. De beelden die opdoken in de media vlak voor ik wegging toonden hoe erg de boel geëscaleerd was: je zag veel barricades en overal vuur.

Hoe gedroegen de locals zich tegenover jou en andere fotografen?
Ik sprak steenkolen-Oekraïens, maar wist altijd duidelijk over te brengen dat ik geen journalist was. Als dat gelukt was waren de mensen altijd behulpzaam en trots dat ik ze wilde fotograferen. Wat betreft de demonstraties wilden ze al helemaal dat ik foto's nam. Ze wilden dat de wereld mee kon kijken.

Wat wil je de mensen met dit boek laten zien?
Toen ik daar rondliep probeerde ik zoveel mogelijk foto's te maken zonder een boodschap over te willen brengen. Ik wilde de foto's voor zichzelf laten spreken. Maar op een gegeven moment zat ik er zo lang dat mijn neutrale standpunt verdween. Tegen het einde was ik het grotendeels eens met de demonstranten en hun pleidooi Janoekovitsj af te zetten. Het is moeilijk om niet mee te gaan in het enthousiasme van de demonstranten.

Wat gaat er nog gebeuren in Oekraïne?
De situatie is complex, maar ook in heel Europa bekend. Ik heb vrienden in Polen die zeggen dat er getraind wordt, dat er milities gevormd worden, en dat ze zich als gekken aan het voorbereiden zijn, voor het geval het conflict richting het westen trekt.