Foto’s van de achterbuurten van Glasgow in de jaren tachtig

In de jaren tachtig kreeg de Franse fotojournalist Raymond Depardon van een Britse krant de opdracht om een verhaal te schieten in Glasgow. Hij wist niets over de stad en sprak ook geen Engels.

Het resultaat is een poëtische en spookachtige fotoserie die het dagelijks leven vastlegde in de armste buurten van de stad in de tijd van Thatcher. Kinderen voetballen tussen dichtgetimmerde huizen, families wandelen langs kale betonnen muren, en bejaarde stelletjes wachten op de bus naast uitgebrande flatgebouwen.

Raymond is een bekende fotograaf in Frankrijk. Als deel van het fotoagentschap Magnum heeft hij de Algerijnse Oorlog, vrijheidsstrijders in Tsjaad, Angolese straatkinderen en landschappen in de Nigeriaanse woestijn gefotografeerd. Maar zijn Glasgowserie werd nooit gepubliceerd, en de film lag dertig jaar lang te verstoffen bij hem thuis.

Nu hebben de foto's een tweede leven gekregen als onderdeel van de expositie Strange and Familiar in het Barbican Centre in Londen. We spraken met Raymond over Glasgow, Thatcher en armoede.

Hoi, Raymond. Hoe ben je in de jaren tachtig in Glasgow beland?
Raymond Depardon: Ik was net terug van een andere opdracht in Beiroet voor een Duitse krant toen de Sunday Times contact met me opnam. Ze wilden tegenstellingen laten zien; de manier waarop de rijken van Glasgow leefden op één pagina, en arme mensen op de andere.

Ik ging naar de rijke buurten van Glasgow, maar deze plekken waren niet erg interessant. Ik ging naar golfbanen, naar theehuizen, maar het was allemaal niks. Rijkdom was daar niet zo zichtbaar – het was discreet. Er was wel een soort bourgeoisie in Glasgow, maar een Mini Cooper naast een golfbaan met een gast in een cashmere trui is niet echt een sprekend beeld.

Denk je dat het hielp dat je een buitenlander was?
Voor deze opdracht had ik alleen in het Midden-Oosten en in Afrika gewerkt, dus ik kwam aan in Glasgow alsof ik in de woestijn was geland: een rode auto had net zo goed een kameel kunnen zijn wat mij betreft. Ik denk dat ik dingen anders zag dan andere fotografen, omdat alles zo nieuw voor me was. Ik maakte het niet ingewikkelder dan het was, en probeerde ook niet álles vast te leggen.

Maar het hielp wel dat ik een vreemdeling was, omdat ik daardoor niet te dichtbij het onderwerp kwam te staan. Ik was bijna bang voor de mensen – maar op een goede manier. En ik kon geen woord verstaan van wat ze zeiden.

Weet je nog wie je allemaal hebt ontmoet?
Ik ben er twee keer tien dagen lang geweest. De eersten waar ik mee in contact kwam waren een paar kinderen. Ze namen me bij de hand en leidden me naar hun speelpleintje. In die tijd mocht je gewoon nog foto's maken van kinderen. We konden elkaar niet verstaan, maar dat was niet echt nodig, we hadden geen woorden nodig om te communiceren. Op de foto gaan was een soort spelletje voor ze.

Hoe reageerden de inwoners van Glasgow op je camera?
Ze waren enorm aardig, dus ik had veel vrijheid. In vergelijking met het Midden-Oosten was het een opluchting om geen mannen met Kalasjnikovs te hebben die me verboden om hen te fotograferen. Dus Glasgow was een verademing.

Wat denk je dat deze beelden zeggen over het hedendaagse Verenigd Koninkrijk?
Ik wist toentertijd weinig over Thatcher en de Britse politiek. Maar nu zie ik hoe deze beelden de problemen van die tijd laten zien – vooral het sluiten van de industriële gebieden en de massale werkloosheid. Omdat ik de regels van de opdracht niet had gevolgd, werden deze foto's nooit gepubliceerd. Maar ik ben blij dat de Britten ze nu kunnen zien.

Bedankt, Raymond!

Het boek Glasgow van Raymond Depardon is nu beschikbaar bij Seuil. Strange and Familiar is te zien bij het Barbican Centre in Londen tot 19 juni.