In India zijn ontzettend veel mensen ontzettend dik

In India is obesitas een reusachtig probleem. Je verwacht het niet, maar het zijn daar Amerikaanse toestanden, qua zwaarlijvigheid. De 23-jarige fotograaf Marleen Hoftijzer maakte voor haar afstudeerproject aan het St.Joost een serie over obesitaspatiënten in het land. Vorige maand keerde ze terug van een maand India, waar ze de obesitasepidemie vastlegde.

VICE: Hoe kwam je terecht bij het onderwerp obesitas in India?

Marleen Hoftijzer: Ik verzamel altijd artikelen over gezondheid en eetproblemen, want ik vind dat heel interessant. Zo heb ik in India monniken van het jaïnisme gefotografeerd - zij hebben een extreem bewust dieet - en ben ik momenteel bezig met een documentaire over een bejaarde anorectische vrouw die al vanaf haar pubertijd aan de ziekte lijdt.

Voordat ik mijn reis had gepland, las ik een artikel over obesitas- en diabetesproblemen in India en Indonesië. Ik kon me dat niet voorstellen bij een ontwikkelingsland, en daarom besloot ik me erin te verdiepen voor mijn afstudeerproject. Tijdens mijn reis heb ik me vooral gefocust op eetgewoontes in sloppenwijken. Het voedingspatroon wordt daar niet alleen beïnvloed door culturele gewoontes en tradities, maar ook door armoede.

Op je site schrijf je dat 80% van alle nieuwe gevallen van hart- en vaatziekten worden ontdekt in ontwikkelingslanden. De daaruit voortvloeiende epidemie van diabetes noem je een ramp. Maar hoe is die ramp ontstaan? Wat eten mensen in India? 

Ze frituren bijna alles. Het is begrijpelijk dat ze dat doen, vanwege de hygiëne, maar ze strooien er na het frituren ook nog flink wat suiker overheen. Verder eten ze aan fruit enkel bananen. Dat is niet gezond, omdat er in bananen veel calorieën en natuurlijke suikers zitten. Ander fruit is meestal te duur. Zo kost een banaan vier roepie en een appel zestig. India heeft het hoogste aantal diabetespatiënten ter wereld.

Is er wel goedkoop gezond voedsel verkrijgbaar?

Mensen kopen hun maaltijden op straat, want zelf hebben ze geen keuken of hout om op te koken. Op straat zie je veel mannen deegballetjes bakken in heel goedkope olie. Het is allemaal zo zoet. Toen ik het een keer proefde werd ik echt misselijk van de hoeveelheid suiker. Ik heb een keer fruit gekocht dat was schoongespoeld met lokaal water. Ik ben daar drie dagen ziek van geweest.

Is obesitas vooral een probleem van de armen?

Nee, ook de rijkere mensen zijn te dik. Ze zijn dol op hun eigen Indische snacks. Tijdens het avondeten dippen ze witte broden in een soort puree, wat voor hen ‘groente’ is. Over de puree zit meestal nog een dikke laag room.

Is er onder de rijke mensen geen schoonheidsideaal van slank zijn?

Je ziet in de chique wijken dat er zich een paar sportscholen hebben gevestigd. Mensen worden zich geleidelijk bewust van het schoonheidsideaal, maar er zijn verder weinig faciliteiten op het gebied van sport. En met vliegeren, de grootste Indiase traditie, verbrand je ook niet veel calorieën.

Hoe vonden ze het om te worden gefotografeerd?

In India gaan mensen heel makkelijk op de foto. Ik was daar echt verbaasd over. Hier kun je niet zomaar iedereen fotograferen, maar daar voelen ze zich vereerd. Ze denken dat ze beroemd worden of dat ze er geld uit kunnen halen. Bovendien schamen ze zich niet voor hun overgewicht.

Wat is er aan de hand met de rottende voet?

Onder diabetespatiënten die langer dan zes tot zeven jaar aan de ziekte lijden, heeft 40 tot 50% een voetafwijking. Doordat hun gevoel door de diabetes is verminderd, merken ze wondjes aan hun voet vaak pas laat op. Het ziet er onschuldig uit, maar kan leiden tot ernstige infecties die de bloedsuikerspiegel ontregelt. Als voetinfecties niet goed behandeld worden, kan het zijn dat de voet geamputeerd moet worden. In sloppenwijken worden patiënten niet regelmatig gecontroleerd, daardoor komen amputaties vaak voor.

Zijn er instanties die wat aan de problemen doen?

Nee, het is daar allemaal zo slecht georganiseerd. Toen ik tijdens een operatie mocht fotograferen, zag ik vieze haarelastiekjes en mobieltjes tussen het gereedschap liggen. Dat was in een publiek ziekenhuis in een sloppenwijk. Het is heel lastig om een nieuw beleid door te voeren, omdat eerst de mentaliteit van de mensen moet veranderen.

Is er wel kennis over diabetes en obesitas?

Er is een diabeteskliniek in New Dehli, maar alleen rijke mensen kunnen daar een behandeling betalen. Verder zijn veel medicijnen moeilijk verkrijgbaar.

Wat ga je met de foto’s doen?

Jaap Seidell, diabeteswetenschapper aan de Vrije Universiteit, gaat wetenschappelijke teksten bij mijn foto’s schrijven. Hij heeft me ook geholpen om aan informatie en contacten in India te komen. Als zijn teksten klaar zijn, gebruikt hij mijn foto’s bij lezingen en wanneer hij het probleem aan de kaak stelt bij internationale gezondheidsorganisaties. Zo krijgen mensen een duidelijker beeld van wat de problemen zijn. Ik wil vaker samenwerken met wetenschappers, zodat mijn foto’s een functie krijgen en niet alleen worden gepubliceerd in magazines. Foto’s kunnen een grafiek met cijfers aanvullen door te verduidelijken hoe een situatie eruitziet.

Veel succes!