Im wcześniej mężczyźni sięgają po porno, tym gorzej traktują kobiety

Artykuł pierwotnie ukazał się na Tonic

Filmy pornograficzne oczywiście nie są niczym przełomowym: za każdym razem, gdy pojawi się nowa techniczna metoda przedstawiania świata – czy to rysunek, zdjęcie czy film – ludzie szybko znajdują kreatywne sposoby, by z ich pomocą tworzyć materiały erotyczne. Jednak dzięki internetowi dostęp do pornografii jest łatwiejszy niż kiedykolwiek wcześniej: badacze szacują, że około 90 procent mężczyzn obejrzało w swoim życiu porno. Ta wszechobecność pornografii sprawia, że młodzież nierzadko ogląda niezwykle zaawansowane i kreatywne techniki seksualne na długo przed tym, jak sama rozpocznie życie erotyczne. Psychologowie dopiero teraz zaczynają rozumieć, w jaki sposób taka sytuacja może wpływać na naszą psychikę oraz relacje seksualne.

Badanie, którego wyniki zaprezentowano na początku sierpnia podczas dorocznej konferencji Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychologicznego w Waszyngtonie, opiera się na ankiecie przeprowadzonej na grupie 330 mężczyzn. Średnia wieku uczestników oscylowała w okolicach 20 lat, a faceci w przeważającej większości byli biali i heteroseksualni. Mężczyźni wypełnili elektroniczną ankietę dotyczącą tego, kiedy po raz pierwszy obejrzeli pornografię oraz w jakich okolicznościach się to odbyło (tj. przez przypadek, specjalnie, a może zostali do tego zmuszeni). W badaniu znalazły się również pytania mające na celu określenie, w jakiej mierze pozostawali oni pod wpływem dwóch stereotypowych wyobrażeń na temat męskości: potrzeby dominowania nad kobietami oraz skłonności do udawania playboya. Sprawdzano to między innymi za pomocą takich pytań jak: „Czy uważasz, że pod dowództwem mężczyzn wszystkim wiedzie się lepiej?" i „Jak często zmieniasz partnerki seksualne?".

Jak możemy przeczytać we wnioskach badaczy, im wcześniej mężczyźni mieli styczność z pornografią, tym większe istniało prawdopodobieństwo, że swoim zachowaniem będą w pewien sposób wywierali presję na kobiety. Jeśli zaś po raz pierwszy sięgnęli po takie filmy już jako dorośli, jedynym efektem, który się u nich pojawiał, było dążenie do zdobycia łatki playboya. To, w jakich okoliczności obejrzeli porno, okazało się bez znaczenia.

Naukowcy byli zaskoczeni tymi odkryciami. Jak przyznała Alyssa Bischmann, doktorantka psychologii na Uniwersytecie Nebraska-Lincoln, większość z nich podejrzewała, że natura pierwszego seansu (celowa, przypadkowa lub niedobrowolna) w jakiś sposób wpłynie na odpowiedzi mężczyzn. „Ciekawą rzeczą dotyczącą pornografii jest to, że istnieje bardzo wiele czynników kontekstowych, które wpływają na wyniki takiego badania. Obecnie spora część tych zmiennych pozostaje dla nas tajemnicą" – dodała.

Shane Kraus, dyrektor Kliniki Uzależnień Behawioralnych w Edith Nourse Rogers Memorial Veterans Hospital w Bedford w stanie Massachusetts, który nie był w żaden sposób związany z tym badaniem, uważa te wyniki za niezwykle interesujące. Dodał również, że w dużej mierze pokrywają się jego własnymi odkryciami.

Kraus jednak zaznaczył, że badanie to wcale nie dowodzi tego, jakoby wczesne doświadczenia z pornografią zmieniały nastawienie mężczyzn do kobiet; na chwilę obecną można mówić jedynie o istnieniu pewnej korelacji. W przypadku pornografii istnieje wiele różnych czynników, które wpływają na nasze relacje seksualne: treść owych filmów, częstotliwość, z jaką ktoś po nie sięga, czy nawet religijność. Przez tą ostatnią mogą się pojawić wyrzuty sumienia w związku z oglądaniem takich materiałów.

„Jako naukowcy nie potrafimy przewidzieć, jaki wpływ będzie miała [pornografia] na zdrowie i zachowania seksualne mężczyzn. Jeszcze tego za dobrze nie rozumiemy" – przyznał Kraus i dodał – „Badanie, które mogłoby wykazać istnienie pewnego związku przyczynowego między pornografią a stosunkiem mężczyzn do stereotypowo rozumianej męskości, wymagałoby wieloletniej obserwacji uczestników eksperymentu. To zaś byłoby bardzo czasochłonne i drogie".

Bischmann i jej współpracownicy mają jednak kilka hipotez, dlaczego pornografia zdaje się zmieniać sposób, w jaki heteroseksualni mężczyźni myślą o kobietach oraz wpływa na ich rozumienie pojęcia „męskości". „Młodzi mężczyźni mogą obejrzeć jakieś porno i uwierzyć, że ich seks powinien wyglądać tak samo. Jednak jako że pornografia nie przestawia prawdziwego stosunku, często doświadczają rozczarowania" – powiedziała Bischmann. „Niektórzy mężczyźni zdawali się tym naprawę przejęci i niejednokrotnie wywoływało to u nich lęki oraz obawy dotyczące seksu".

Kraus się z tym zgodził. „Pornografia jest fantazją – oglądasz rzeczy, które pozostają poza zasięgiem większości ludzi. Jeśli widz o tym zapomni i obrazy te staną się dla niego w pewien sposób rzeczywiste, z pewnością obróci się to przeciwko niemu" – wyjaśnił. Brak rozróżnienia między fikcją a prawdą powoduje kompleksy na punkcje własnej aparycji oraz zniekształca wyobrażenie na temat tego, jak naprawdę wygląda przeciętny mężczyzna. A przecież większość z nich nie ma równie okazałych atrybutów, co typowy aktor porno.

Jak zauważyła Bischmann, badanie to przyniosło więcej pytań niż odpowiedzi. Naukowcy mają nadzieję, że wkrótce uda im się odpowiedzieć na niektóre z nich – ten konkretny eksperyment stanowi część szerzej zakrojonego projektu, który wciąż jest realizowany.

Więcej podobnych badań z czasem umożliwi naukowcom wyróżnienie wszystkich czynników kontekstowych oraz ustalenie, jak na psychikę widzów wpływają poszczególne z nich. To zaś pozwoli lekarzom na dokładniejsze zgłębienie kwestii związanych z uzależnieniem od pornografii oraz przemocą wobec kobiet. „Najpierw musimy zrozumieć ogólną naturę związków pomiędzy wszystkimi zmiennymi, a dopiero potem możemy brać się za badanie konkretnych przyczyn" – podsumowała Bischmann.

Więcej na VICE: