Po czym poznać, że twój partner to psychopata

Artykuł pierwotnie ukazał się na Broadly

Wiele osób twierdzi, że ich byli partnerzy to psychopaci, ale co należy zrobić w sytuacji, kiedy twój mąż naprawdę okazuje się jednym z nich? Pisarka Jen Waite odpowiada na to pytanie w swojej nowej książce A Beautiful, Terrible Thing (Piękna, straszna rzecz). Przez kilka lat jej życie przypominało bajkę: była aktorką i modelką, mieszkała w Nowym Jorku ze swoim czarującym mężem, ukochanym pasierbem i malutkim dzieckiem. Jednak miesiąc po porodzie Waite odkryła, że przez cały okres trwania ciąży jej mąż miał romans. Jak twierdzi Waite, podczas jej porodu wielokrotnie rozmawiał przez telefon ze swoją kochanką, a płatny urlop ojcowski wykorzystał na schadzki ze swoją młodą „przyjaciółką".

Dowody zdrady męża zbierała przez kilka miesięcy. Zgłębiając jego kłamstwa, odkryła, że mężczyzna, za którego wyszła, cierpiał na zadziwiająco częstą przypadłość: był psychopatą, kimś, kto kłamie bez wyrzutów sumienia i odmawia wzięcia odpowiedzialności za własne czyny (albo wręcz nie uważa ich za nic złego).

Według artykułu w „Psychology Today" „psychopatia jest jednym z najtrudniejszych do wykrycia zaburzeń psychopatologicznych. Psychopata może wydawać się zupełnie normalny, nawet wręcz czarujący. Jednak w rzeczywistości w ogóle nie ma sumienia i empatii, przez co manipuluje ludźmi, bywa absolutnie nieprzewidywalny i często (chociaż oczywiście nie zawsze) popełnia przestępstwa". Chociaż ludzie najczęściej utożsamia psychopatów z brutalnymi przestępcami lub seryjnymi mordercami, większość z nich żyje między nami i nikt nie zdaje sobie z tego sprawy. Neurobiolog Kent A. Kiehl uważa, że mniej więcej jedna na 150 osób zalicza się do tej kategorii.

W swojej książce Waite opowiada o rozpadzie swojego małżeństwa oraz o tym, w jaki sposób uporała się z konsekwencjami poślubienia prawdziwego psychopaty. Podczas rozmowy telefonicznej podzieliła się kilkoma radami, jak zauważyć, że twoja druga połówka ma psychopatyczne skłonności.

Broadly: Jakie są oznaki tego, że osobą, z którą się spotykasz, może być psychopatą?
Jen Waite: Już na samym początku związku pojawiają się pewne charakterystyczne sygnały ostrzegawcze. Z mojego doświadczenia mogę powiedzieć, że najpowszechniejsze jest coś, co nazywam: „miłosnym bombardowaniem": nieustanny zalew pochlebstw, uwagi i wspólnego spędzania czasu. Na początku wydaje się to trochę przytłaczające, ale wkrótce człowiek się do tego przyzwyczaja. To trochę jak narkotyk – po pewnym czasie potrzebujesz swojej dziennej dawki. Czujesz się adorowana, jak centrum wszechświata, zupełnie, jakbyś była w filmie. Warto jednak spojrzeć na z boku i zastanowić się przez chwilę, czy naprawdę powinnaś czuć tak silne emocje po zaledwie kilku tygodniach. To ważny sygnał.

Na co należy jeszcze zwrócić uwagę?
Inną rzeczą, której doświadczyłam na własnej skórze, to granie na litość, wymyślanie różnych rzewnych historyjek. Możesz zauważyć, że działania psychopatów nie zawsze są zgodne z ich słowami, ale kiedy zwrócisz im na to uwagę, w odpowiedzi usłyszysz jakąś smutną historię, która w rzeczywistości nie ma nic wspólnego z tym, o co ich oskarżasz. To narzędzie, którego używają, aby zrobiło się ci ich żal. Nagle to oni stają się ofiarami i zupełnie odwracają role w rozmowie. Mój były mąż często to robił. Oni w pewien sposób żerują na empatii i poczuciu winy, które od razu zaczyna odczuwać normalna osoba.

Czy powtarzają pewne schematy zachowań?
Postaraj się być jak najbardziej obiektywna i dowiedz się jak najwięcej o ich przeszłości. Związki wielu psychopatów są dokładnie takie same, ponieważ ciągle powtarzają pewien schemat zachowań. Jeśli rzekomo mają dużo „szalonych" byłych, w ich życiu pojawiło się wiele osób, od których nagle się kompletnie odcięli, z rodziną nie są w dobrych kontaktach i z praktycznie z nikim się nie przyjaźnią, najprawdopodobniej skaczą z osoby na osobę, po drodze niszcząc te relacje.

Co byś doradziła ludziom, którzy są w związku z psychopatą albo wciąż utrzymują z nim kontakt?
To bardzo skomplikowane, ponieważ w ogóle nie przypomina to normalnego zerwania. Psychopata żeruje na cudzych tragediach i będzie chciał cię jak najbardziej unieszczęśliwić. Z własnego doświadczenia mogę powiedzieć, że bardzo pomaga bycie naprawdę nudnym. Nie odpowiadaj na dramatyczne wiadomości, które z pewnością zaczniesz dostawać. To bardzo nieprzyjemne, nie będę kłamać.

Czy rozmawiając z ludźmi o psychopatach, zauważasz, że istnieją na ich temat jakieś błędne założenia?
Sporo osób nie wie, że wielu z nich może wydawać się zupełnie normalnymi osobami: sympatycznymi, czarującymi i atrakcyjnymi. Nie wszyscy są seryjnymi mordercami, mimo że większość z nas właśnie tak wyobraża sobie typowego psychopatę. Rzeczywiście, wielu seryjnych morderców jest psychopatami, ale pośród nas chodzi wiele osób z podobnymi skłonnościami, tylko ich po prostu nie kręci mordowanie innych. Nie, oni wolą niszczyć innych emocjonalnie lub finansowo. Niekoniecznie zabijają ludzi, ale z pewnością rujnują im życie.

Jeśli jesteś obecnie w związku z osobą, którą podejrzewasz o psychopatię lub zdarzyło ci się to w przeszłości, więcej informacji możesz znaleźć na stronie internetowej Waite .

Więcej na VICE: