Dr Donna Strickland otrzymuje Nobla z fizyki jako trzecia kobieta w historii

Po raz trzeci w historii Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymała kobieta: dr Donna Strickland, profesorka nadzwyczajna na kanadyjskim Uniwersytecie Waterloo.

Dr Strickland dzieli nagrodę z amerykańskim fizykiem drem Arthurem Ashkinem oraz francuskim naukowcem drem Gérardem Mourou. Jako pierwsza od 55 lat noblistka w dziedzinie fizyki dołącza do znakomitego grona Marii Curie-Skłodowskiej (nagrodzona w 1903 roku) i Marii Goeppert-Mayer (nagrodzona w 1963 roku).

Strickland, Ashkin i Mourou otrzymali nagrodę za badania w dziedzinie fizyki laserów. Strickland i Mourou, jej były doradca doktoranta, opracowali technikę zwaną chirped pulse amplification (wzmocnienie ultraszybkich impulsów), za której pomocą uzyskuje się bardzo krótkie, intensywne impulsy wykorzystywane przez lekarzy na całym świecie w laserowej chirurgii oka. Te ultraostre promienie laserowe wykorzystuje się również do cięcia i wiercenia ekstremalnie precyzyjnych otworów w różnych materiałach. W jednym z wywiadów Strickland przyznała, że sama siebie określa jako „fanatyczkę laserów”.

Jak donosi „Guardian”, dr Strickland komentuje otrzymanie nagrody jako „szaleństwo”. W wywiadzie telefonicznym ze Szwedzką Akademią Królewską wyraziła swój szok wywołany faktem, że przed nią zaledwie dwie kobiety zostały laureatkami. „Powinniśmy doceniać kobiety, które pracują w dziedzinie fizyki, choć często pozostają niewidoczne. Mam nadzieję, że z biegiem czasu ten postęp będzie przyspieszał. Czuję się zaszczycona, że jestem jedną z tych kobiet” — mówi dr Strickland.

Jej sukces jest jeszcze bardziej znaczący w kontekście niedawnych wydarzeń w prestiżowym ośrodku badań jądrowych w Genewie, które musiało zawiesić jednego ze swoich badaczy po tym, jak stwierdził, że fizyka „została wynaleziona i zbudowana przez mężczyzn”. Profesor Alessandro Strumia z Uniwersytetu w Pizie wygłosił swoją opinię podczas wykładu w CERN. Jego stwierdzenie spotkało się z powszechnym potępieniem. „W poniedziałek 1 października CERN zawiesił rzeczonego naukowca we wszystkich czynnościach w ramach CERN ze skutkiem natychmiastowym w oczekiwaniu na dochodzenie w kwestii wydarzeń z ubiegłego tygodnia” — można przeczytać w oficjalnym oświadczeniu ośrodka badawczego. „CERN jest kulturowo różnorodną organizacją, zrzeszającą osoby wielu różnych narodowości. To miejsce, w którym wszyscy są mile widziani i mają takie same możliwości niezależnie od tożsamości etnicznej, wyznania, płci czy orientacji seksualnej”.

Dr Strickland zabierze do domu ćwierć wartej milion dolarów (ok. 3,7 miliona złotych) nagrody, tak samo, jak dr Mourou. Dr Ashkin, który w wieku 96 lat jest najstarszym noblistą w historii, otrzymał połowę nagrody pieniężnej za swoją pracę nad szczypcami optycznymi.

By być z nami na bieżąco: polub nas, obserwuj i koniecznie zaznacz w ustawieniach „Obserwuj najpierw”. Jesteśmy też na Twitterze i Instagramie.

„Niezliczone zastosowania ich pracy, takie jak laserowa chirurgia oka, wysokiej mocy lasery petawatowe, a także możliwość unieruchomienia i badania poszczególnych wirusów i bakterii stanowią obietnicę dalszego postępu” — twierdzi w pisemnym oświadczeniu Michael Moloney z Amerykańskiego Instytutu Fizyki. „Osobiście jestem zachwycony faktem, że dr Strickland przerwała 55-letnią nieobecność kobiet pośród laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie Fizyki. To tylko podnosi historyczną rangę tegorocznej nagrody”.

Tegoroczny werdykt powinien przyczynić się do nagłośnienia pozycji kobiet w fizyce, na co od dawna zasługują. Jednak by osiągnąć prawdziwą równość w dziedzinie fizyki potrzeba jeszcze wiele pracy. Podczas konferencji prasowej dr Strickland została poinformowana, że jest dopiero trzecią laureatką nagrody. „Naprawdę?” — odpowiedziała. „Myślałam, że jest nas więcej”.

Artykuł pierwotnie ukazał się na Broadly

Więcej na VICE: