Skrywana nazistowska przeszłość Ace of Base

Artykuł pierwotnie ukazał się na NOISEY.

Internet pozbawił nas złudzeń i wiary w czyjąkolwiek niewinność. Żyjemy w czasach Krzysztofa Piesiewicza i Romana Polańskiego, zakładamy więc, że dosłownie każda znana postać skrywa przynajmniej jeden niewygodny sekret, który prędzej czy później ujrzy na światło dzienne. Dlaczego więc Szwedzi z popowego Ace of Bace mieliby być bez skazy?

Nie są. Poznaliśmy ich tajemnicę.

Ulf Ekberg, współzałożyciel Ace of Base, zaczynał swoją karierę jako skin i neonazista.

Co więcej, swoje poglądy wygłaszał w formie piosenek w nazipunkowym zespole Commit Suiside, którego teksty były „skrajnie wulgarne i rasistowskie". Co to dokładnie znaczy? Oto mały przykład:

Co oznacza:

Oprócz Commit Suiside, Ekberg należał też do Szwedzkich Demokratów, nacjonalistycznej partii oficjalnie „odcinającej się" od ideologii nazistowskiej. Tak się jednak ciekawie składa, że ugrupowanie założyli neonaziści, a jego aktywni członkowie otwarcie sympatyzują z grupami neonazistowskimi. Jednym z polityków SD wywodzącym się z nacjonalistycznych bojówek jest były przewodniczący partii, Anders Klarström. Co zabawne, również należał do Commit Suicide. Mniej więcej w tym czasie, gdy zespół się rozpadł, czyli w roku 1986, Klarström został skazany za nielegalne posiadanie broni i groźby karalne pod adresem Hagge Geigerta, reżysera teatralnego żydowskiego pochodzenia, znanego z publicznego potępiania rasizmu i neonazizmu – według Klarströma „żydowskiej świni, którą należy spalić".

W roku 1998 mała szwedzka wytwórnia Flashback Records wydała kompilację Uffe Was a Nazi!. Mimo ograniczonego nakładu (1000 kopii), zbiór nagrań Commit Suiside mocno nadszarpnął wizerunek Ekberga. Jego mroczna przeszłość przybrała namacalną formę, która stała się obiektem pożądania wielu kolekcjonerów. Na okładce płyty widzimy Uffego dumnie zastygłego w pozie nazistowskiego pozdrowienia. Kompilacja składa się z pięciu utworów takich jak Rör inte vårt land, („Łapy precz od naszego kraju"), czy Vit makt, svartskalle sklakt! („Biała siła, rzeź czarnych czaszek"). Znajdziemy na niej również cover utworu Smash the IRA („Rozgnieść IRA"), oryginalnie wykonywanego przez skinów z zespołu Skrewdriver. Tekst w wersji Commit Suiside jest śpiewany po niemiecku, a tytuł zmieniono na Smash the VPK. VPK, inaczej Partia Lewicy, to szwedzkie ugrupowanie socjalistyczno-feministyczne.

Oto jak Ekberg trafił do Ace of Base:
W sierpniu 1990 roku Jonas Berggen, muzyk z Göteborga właśnie dowiedział się, że basista jego zespołu, występującego od lat pod szyldami CAD, Tech-Noir i Kalinin Prospect, zamiast zagrać koncert, woli pójść oglądać występ Rolling Stonesów w innej dzielnicy. W jego zastępstwie wystąpił więc Uffe. Kilka tygodni później nowy skład został ochrzczony jako Ace of Base, a reszta to już historia. Świat oszalał na punkcie All That She Wants; Happy Nation sprzedała się w 23 milionach egzemplarzy, a zespół został jednym z najważniejszych popowych zjawisk dziesięciolecia.

Ciężko stwierdzić, czy Berggen lub ktokolwiek inny z Ace of Base wiedział o dokonaniach Ekberga na polu nazistowskiego punku. Z jakiegoś powodu po dziś dzień nie mówi się o tym zbyt często, więc możesz się spodziewać, że twoi koledzy będą zbierać szczęki z podłogi, gdy opowiesz im o Commit Suiside. Uffe od całej sprawy zdystansował się w dość wymijający sposób. W filmie dokumentalnym z 1997 roku stwierdził: „Powiedziałem wszystkim, że żałuję tego, co zrobiłem. Zamknąłem tamten rozdział. Nie chcę nawet o tym mówić, tamten okres się skończył. Zamknąłem rozdział i wyrzuciłem książkę w 1987 roku. Wyciągnąłem z tego odpowiednie wnioski, jestem już zupełnie inną osobą".

Ekberg nadal jest członkiem Ace of Base. W 2002 roku założył agencję Legion Network (obecnie już nieistniejącą), która współpracowała z Canonem, Motorolą i Nokią, z którą bliżej związał się w latach 2002-2005, gdy był tam odpowiedzialny za strategie marketingowe i muzykę.

Sprawa komplikuje się jeszcze bardziej, gdy wspomnieć, że Uffe jest aktywnym działaczem azjatyckiego think-tanku German Marshall Fund. Nazwa i charakter GMF wywodzą się z Planu Marshalla, programu odbudowy i ochrony demokratycznej Europy przed sowiecką ekspansją po drugiej wojnie światowej.

Niezwykłe, jak długo ten nieszczególnie ukrywany element biografii Ekberga pozostawał tajemnicą. Gdy pracowałem nad tym artykułem, rozmawiałem z wieloma dziennikarzami muzycznymi i żaden z nich wcześniej o tym nie słyszał. Prawdę mówiąc, nie przypominam sobie, bym kiedykolwiek wcześniej słyszał tę historię. Nie chcę tworzyć tu teorii spiskowej, ale po prostu nie mogę sobie wyobrazić, by ktoś potrafił całkowicie oczyścić się z tak głęboko zakorzenionej nienawiści. Niepokojące jest również to, że Ekberg posiada tak rozległe wpływy. Przez lata odpowiadał za relacje między markami a klientami, a obecnie jest zaangażowany w gigantyczną inicjatywę polityczną.

Czy wykorzystał sukces Ace of Base, by zacząć od nowa i wymazać swoją neonazistowską przeszłość? Trudno powiedzieć – szczerze mówiąc, ja w to wątpię. Natomiast wiem na pewno, że beztroskie dźwięki The Sign, Don't Turn Around czy All That She Wants już nigdy nie będą dla mnie brzmiały tak samo.