Američki med je radioaktivan zbog decenija nuklearnih testova

U svetu je do sada više od pet stotina nuklearnih bombi detonirano u atmosferu. Ove eksplozije bile su testovi ili pokazivanje sile rivalskim nacijama, kao i dokaz da su države kao što su Rusija, Francuska i SAD ovladale naukom koja stoji iza ovih bombi. Jedna kolateralna žrtva tih testova su pčele.

Prema rezultatima jednog novog istraživanja objavljenog u Nature Communications, med u SAD-u je pun otpada koji je nastavio da postoji nakon tih atmosferskih nuklearnih testova.

Za potrebe ovog istraživanja, naučnici su prikupili uzorke meda iz više od stotinu košnica i uzorke zemljišta 110 lokacija širom istočnih država SAD-a. Naučnici su pronašli povišene nivoe cezijuma i u uzorcima zemljišta i u medu. “Iako većina radijacije koju proizvodi detonacija nuklearnog naoružanja nestaje nakon prvih nekoliko dana, jedan od najotpornijih vrsta otpada nakon fizije je cezijum, koji čiji je period poluraspada radioaktivnosti 30.2 godine”, navodi se u ovom istraživanju.

Prethodna istraživanja nuklearne katastrofe u Černobilju pokazala su da su nivoi cezijuma u medu i polenu u Evropi povišeni. Dobre vesti su da je većina ovog meda, prema rečima istraživača, bezbedna za konzumaciju.

Iako su ove koncentracije cezijuma koje se spominju u izveštaju niže od onoga što je propisana mera za ljudsku upotrebu u ishrani u mnogim državama, iznenađuje ostatak radijacije, iako je prošlo gotovo dva perioda poluraspada od kada je većina ovih bombi proizvedena”, navode oni.

SAD su sprovele većinu svojih nuklearnih testova na Maršalskim ostrvima i u svojim jugozapadnim državama. Ostaci su se atmosferom rasejali po čitavoj planeti. “Istočna severna Amerika zagađena je disproporcionalno tokom pedesetih i šezdesetih, iako se nalazi relativno daleko od mesta gde su se odvijale detonacije, i to zbog vetrova i vlažnosti vazduha”, stoji u istraživanju.

Većina radijacije je brzo nestala, ali se cezijum zadržao i natopio zemljište gde ga je njegova struktura slična kalijumu učinila primamljivim za biljke. Kalijum i cezijum su hemijski slični i ovo ostraživanje pretpostavlja da je upravo to razlog što su ga biljke upile u tolikoj meri, što je dovelo do toga da pčele radioaktivni polen pretvore u med.

Ovo istraživanje je takođe otkrilo obrnutu vezu između nivoa kalijuma koji se prirodno javlja u zemljištu i količine otpada koji je pronađen u medu. Južnije države imale su tri puta veću količinu otpada nego severne države. Zemljište iz južnijih država nije sadržalo toliko kalijuma, a zemljište sa severa bilo je bogato ovim mineralom.

Iako je ovaj med verovatno i dalje bezbedan za ljude da ga konzumiraju, možda nije toliko bezbedan po pčele koje ga stvaraju.

“Tokom prethodnih pet godina postalo je jasno da insekti snose značajne negativne posledice ovih količina radijacije za koje smo ranije mislili da su bezbedni, ali ti nivoi i dalje nisu usklađeni”, navodi se u ovom istraživanju. “Neka istraživanja ukazuju na to da bi niski nivoi zagađenja cezijumom mogli biti smrtonosni za oprašujuće insekte, kao i da bi bilo koje povećanje može značajno oštetiti okolne ekosisteme.”

Veći deo sveta prestao je da detonira nuklearne bombe u atmosferi 1963. godine kada su svetske nuklearne sile potpisale Sporazum o delimičnoj zabrani nuklearnog testiranja. Gotovo šezdeset godina kasije, i dalje živimo sa posledicama tih nuklearnih eksplozija.