Arheolozi su otkrili prve poznate skulpture ljudskih figura koje je napravio narod Tartesos, izgubljena civilizacija koja je cvetala u južnoj Španiji pre oko 3.000 godina i koja je povezana sa mitom o Atlantidi. Prema istraživačima, verovatno su to prikazi bogova i ratnika.
Otkriće pet reljefa ljudskih lica na drevnom tartesijanskom lokalitetu Kasas del Turunuelo dovelo je do neočekivanih saznanja o ovom društvu iz bronzanog doba koje je misteriozno nestalo pre oko 2.500 godina. Iako su ovi narodi proizveli obilje prekrasnih artefakata, ovi reljefi su prvi ljudski prikazi iskopani na tom mestu, dodajući iznenađujući novi sloj našem razumevanju ove živahne kulture.
Videos by VICE
„Neobična stvar u vezi sa novim otkrićem je da predstave odgovaraju ljudskim licima“, kaže Erika Lopez, portparol španskog Nacionalnog istraživačkog saveta (CSIC), u saopštenju objavljenom u utorak.
„Ovo izvanredno otkriće predstavlja duboku promenu paradigme u tumačenju naroda Tartesos, koji se tradicionalno smatra anikoničnom kulturom za predstavljanje božanstva kroz životinjske ili biljne motive, ili kroz betilos (sveto kamenje)“, primetila je Lopez.
Ljudska lica datiraju iz 5. veka pre nove ere, samog kraja ove viševekovne civilizacije koja je očarala i drevne i moderne naučnike. Čini se da dva najbolje očuvana reljefa prikazuju žene koje su mogle biti boginje u Tartesijanskom panteonu, prema timu koji predvode Ester Rodrigez Gonzalez i Sebastijan Celestino Perez sa Instituta za arheologiju CSIC-a.
Treća figura ukrašena šlemom mogla bi biti tartesijanski ratnik, rekli su istraživači. Preostali par reljefa je lošije očuvan, ali mogu biti i božanstva koja su bdela nad ratnikom kao deo veće izvajane scene.
Ljudski reljefi pronađeni su u drevnom hramu od ćerpiča koji je ispunjen kostima životinja koje su ubijene, pojedene i deponovane u jamu tokom masovnog žrtvovanja. Iz nekog nepoznatog razloga, lokacija je zatim namerno zapečaćena i spaljena do temelja kao deo rituala koji je izgleda bio uobičajen među Tartesosima, pošto su obližnja tartesijanska mesta Kančo Roano i La Mata takođe spaljena na sličan način.
Artefakti zakopani u ruševinama ovih zdanja nude uvid u ovu prastaru kulturu, koja je bila poznata po svom jedinstvenom pisanom jeziku i prekrasnim metalnim umetničkim delima. Tartesi su verovatno poticali iz paleo-hispanskih i feničanskih grupa na zapadnom Mediteranu i postali su poznati po složenim artefaktima napravljenim od zlata, srebra, bronze, bakra, kalaja i drugih metala iskopanih iz regiona.
Iako su Tartesos imali uspešnu civilizaciju u južnoj Iberiji nekoliko vekova, izgleda da je ova bogata kultura nestala s lica Zemlje nedugo nakon što je Kasas del Turunjuelo spaljen do temelja. Neki stručnjaci su spekulisali da je kolaps u rudarstvu i metalurgiji zadao smrtonosni ekonomski udarac Tartesosima.
Drugi naučnici spekulišu da su zemljotresi i cunamiji doneli poplave i štetu tarteskim naseljima od kojih se ova civilizacija nikada nije oporavila. Ova hipoteza objašnjava zašto su neki istraživači sugerisali da Tartesos može biti poreklo legende o Atlantidi, iako su drugi u akademskoj zajednici ove tvrdnje nazvali „fantastičnim“ i „potpunim ludilom“.
S obzirom na to da je Kasas del Turunjuelo otkriven vrlo nedavno, 2015. godine, arheolozi još uvek samo grebu površinu ovog fascinantnog lokaliteta. Tim CSIC-a se nada da će buduća iskopavanja drevnog hrama otkriti nove uvide o narodima Tartesos, njihovoj kulturi i njihovom čudnom nestanku.
„Ovi nalazi dodatno utiču i na važnost lokaliteta i na značaj tartesijanske kulture u dolini Gvadijana tokom njenih poslednjih trenutaka“, navela je Lopez u saopštenju.