Ik reisde naar elke hoofdstad van Europa zonder een cent uit te geven

Kris Mole wilde in 2007 elke Europese hoofdstad bezoeken – zonder geld uit te geven. In iets minder dan zes maanden reisde hij bijna 16 duizend kilometer. Tijdens zijn grensoverschrijdende reis verhongerde hij net niet, at hij pasta terwijl iemand naast hem masturbeerde en haalde hij ook nog geld op voor kankeronderzoek.

Een Britse jongeman die gaat backpacken is natuurlijk niets nieuws, maar een vent die het vasteland aandoet om zichzelf een slechte tijd te bezorgen voelt als een frisse wind – zeker in vergelijking met de vertrouwde stroom aan lusteloze reisfoto's die op je social media voorbijkomt.

Laatst vertelde hij me zijn verhaal.

VICE: Hoi Kris. Waarom heb je deze reis gemaakt?
Kris Mole: Omdat ik wilde reizen en geen geld had. Het kwam ook voort uit die traditie om iets geks te doen in ruil voor een donatie aan het goede doel. In een dronken nacht legde ik het idee aan een vriend voor en een week later had ik al een vliegticket naar Zweden, waar de reis begon. Maar ik heb het niet zo zorgvuldig gepland als had gemoeten.

De reis was bedoeld als een lijdensweg, maar wat waren je grootste problemen?
Een plek vinden om warm te slapen, en dat ik geen eten kon kopen. Toen ik in het vliegtuig zat besefte ik dat ik niet eens een flesje cola kon kopen, laat staan een treinticket van het vliegveld naar Stockholm, waar ik mijn gastheer van CouchSurfing zou ontmoeten. Na Stockholm moest ik nog naar 26 andere hoofdsteden toe. Het was de eerste keer dat ik dacht: wacht eens even, waar de fuck ben ik mee bezig?

Was dat een terugkerende gedachte?
Die gedachte kwam elke dag terug, maar de angst om mijn trots te verliezen hield me op de been. Mijn vrienden en familie zeiden: "Je bent over een weekje weer terug, maximaal tien dagen." Ik was liever ergens op een snelweg gestorven dan dat ik naar huis was gegaan om mensen te vertellen dat ik gefaald had.

Dus dat was zes maanden lang je enige motivatie?
Min of meer. Het is raar hoe normaal het allemaal werd. Ik werd bijvoorbeeld wakker in Berlijn en wist dat ik die dag naar Polen moest zien te komen, net zoals je wakker wordt en weet dat je brood moet kopen. Het voelde bijna als werk.

Er waren dagen die moeilijk waren. Ik moest van Warschau naar Vilnius in Litouwen. Het eerste deel van Oost-Europa had ik in een enorme jas gedaan, zodat ik min of meer voorbereid was op de elementen. Daarna ging ik naar Frankrijk, Spanje en Portugal, waar het al T-shirtjesweer was. Ik gooide mijn jas en andere warme kleren weg, omdat ik verwachtte dat ik bij het laatste deel van de reis alleen maar zon zou hebben. Toen ik in Polen aankwam was het kouder, maar nog steeds zonnig. Maar toen ik de volgende dag wakker werd, lag er een meter sneeuw. Dat was een probleem.

Uiteindelijk moest ik in een sneeuwstorm liften. Ik was zo hongerig, koud en moe, dat ik in een moment van waanzin besloot 300 kilometer te gaan lopen. Toen ik eindelijk een lift kreeg, zette de man me midden in een bos af, in het holst van de nacht en nog steeds in de sneeuwstorm. Er was nergens verlichting, auto's reden langs me, ik had donkere kleren aan en viel steeds omdat mijn schoenen vol sneeuw zaten. Er waren meer van dit soort situaties, maar bij deze was ik het zekerst dat ik ging sterven.

In hoeveel treinen reed je zwart?
Ik weet het niet precies, maar sowieso meer dan dertig.

Wat heb je met alle boetes gedaan?
Ik realiseerde me de eerste keer toen er om mijn paspoort gevraagd werd, dat er geen adres in stond, dus ik schreef het enige andere adres dat ik uit mijn hoofd kende op: dat van Tottenham Hotspur in Londen. De enige boete die zijn weg naar mijn echte adres heeft weten te vinden, is die van een Duits treinbedrijf. En die kwam pas ongeveer anderhalf jaar nadat ik terug was binnen.

Hoe vaak heb je gedronken terwijl je op reis was?
Alcohol hielp veel. Het is echt een bindingsinstrument. Ik kreeg bijna altijd een drankje aangeboden als ik bij iemand op de stoep stond. Soms had ik al dagenlang niks gegeten, maar ik was 24 en niet van plan om iets met alcohol af te slaan.

Heb je ook bij rare mensen geslapen?
De vreemdste persoon was een Fransman in Luxemburg, die ik via CouchSurfing ontmoette. Hij begon te masturberen in zijn broekzak terwijl ik wat pasta aan het eten was die hij voor me had klaargemaakt. Dat was een beetje ongemakkelijk.

Heb je de pasta opgegeten?
Ja, helemaal. Ik had honger.

Als je denkt aan de miljoenen mensen die het geweld in hun eigen land ontvluchtten, wat denk je dan over het gemak waarmee je door Europa reisde?
Ja, ik zie de ironie ook. Het doet je beseffen hoe verkloot de wereld is. Ik was in staat om te doen wat ik deed omdat ik op een bepaalde plek geboren ben en een bepaald paspoort heb. Ik weet dat het een cliché is, maar het voorrecht om een blanke Europeaan te zijn heeft me veel geholpen. Maar het is wat het is.

Je hebt ook een boek uitgebracht over je reis. Hoe is het ontvangen?
Ik kreeg een e-mail van een journalist die het verhaal had gezien en er bij Yahoo Travel aandacht aan wilde besteden, wat mij goed leek voor de publiciteit van het goede doel. De journalist had alleen weggelaten dat ik de reis maakte om geld in te zamelen voor kankeronderzoek, dus ik werd eerder afgeschilderd als een zwerver die lummelt door Europa en parasiteert op mensen.

Het blijkt bovendien dat de mensen die Yahoo Travel lezen ook de mensen zijn die naar Fox News kijken. Ik kreeg opmerkingen dat ik een "vuile Syrische vluchteling" of een "vieze Afghaanse vluchteling" was. Er werd zelfs gesuggereerd dat ik een terrorist van IS was.

Ja, in de reacties die ik heb gezien lijkt inderdaad een rassending gaande te zijn.
Ja, dat was zelfs zo toen ik bezig was met de reis. Mijn Britse paspoort werd niet zomaar geaccepteerd. Er werd altijd extra onderzoek gedaan. Ik was bijvoorbeeld op de grens tussen Frankrijk en Spanje in Hendaye, waar ze een probleem met Baskische separatisten hebben. De ochtend dat ik er was zag ik een poster met de hoofden van Baskische terroristen erop, en elk van hen zag eruit alsof hij mijn broer was. Plotseling kwamen er vier gewapende politiemannen op me af, waarna ze mijn paspoort meenamen en ongeveer tien minuten wegbleven. Ze geloofden niet dat ik Engels was. Ze scanden mijn paspoort zelfs en stuurden dat naar het hoofdkantoor. Uiteindelijk lieten ze me gaan, maar ze geloofden nog steeds niet dat ik was wie ik beweerde te zijn.

Wat is je advies aan andere mensen die gratis proberen te reizen?
Gebruik CouchSurfing of soortgelijke sites. Zoek gelijkgestemde mensen die bereid zijn gastheer te spelen, en zie het niet als hotels, maar als een culturele uitwisseling. Ga liften. Ik heb dat zelf toen niet veel gedaan, omdat ik er niet aan gewend was, maar sindsdien heb ik het veel gedaan. Als je illegaal met de trein wil reizen, wees dan zelfverzekerd, bedenk van tevoren een goeie leugen en wees niet bang om die te gebruiken. Weiger niet de boetes te betalen. Ik ben van veel treinen afgetrapt terwijl ik een goed excuus had. Je als een eikel gedragen zal je niet helpen.

Denk je dat je reis je kijk op het leven heeft veranderd?
Toen ik wegging dacht ik dat het grootste gedeelte van de wereld klote was, en dat mensen op zichzelf waren. Ik kwam terug als een soort van hippie en dacht: wauw, nee, iedereen is geweldig. Nu heb ik de balans weer gevonden en zie ik dat er een heleboel leuke mensen zijn, maar ook veel bedorven mensen.

Heb je nog een andere uitdaging klaarstaan?
Ja, een paar. Binnen een jaar wil ik nog zo'n reis maken, maar dan met budget. Ik zal nooit meer zonder geld reizen. Het is het moeilijkste dat ik ooit heb gedaan. Ik verloor ongeveer twaalf kilo en ik ben al niet echt een grote kerel. Ik was compleet overgeleverd aan de genade van andere mensen. Als mensen me niet hielpen, kon ik mezelf niet helpen. De volgende keer zou ik graag degene zijn die een ander helpt.