De mythe rond Thomas Pynchon als kluizenaar

De verfilming van Inherent Vice komt pas in februari uit in Nederland, maar kreeg na zijn première op het New York Film Festival al meteen laaiend enthousiaste recensies. Daarnaast werden er ongeveer evenveel blogs, forumdiscussies en tijdschriftartikelen gewijd aan het gerucht dat de schrijver een cameo zou krijgen in de film. Voor sommige fans van Pynchon zorgde het idee dat ze de man mogelijk op het witte doek zouden gaan zien voor de spannendste dag sinds 8 mei (ook wel "Pynchon in Public Day" genoemd). Voor anderen was dit juist een vreselijk angstaanjagend vooruitzicht, omdat het misschien wel alle mysterie rond de man zou wegnemen.

Het begon allemaal meer dan een halve eeuw geleden, toen George Plimpton in 1963 in The New York Times de volgende zin schreef: "Pynchon is begin twintig en woont in Mexico-Stad als kluizenaar." Waarschijnlijk had Plimpton (die later The Paris Review oprichtte) geen idee dat hij met die paar woorden het startsein gaf voor het langstlopende potje 'Waar is Wally' ooit.

Toch zorgde deze uitspraak voor een stigma waar de schrijver nooit meer vanaf zou komen. Thomas Pynchon is een kluizenaar, Thomas Pynchon heeft totaal geen zin om door iemand geïnterviewd te worden, Thomas Pynchon is een humeurig oud vrouwtje dat Wanda Tinasky heet en voor de lol ingezonden brieven naar regionale kranten stuurt.

Waarom al deze geruchten bestaan is niet precies duidelijk, want de feiten over Pynchons zijn gewoon vrij beschikbaar. Thomas Ruggles Pynchon Jr. werd geboren in Glen Cove op 8 mei 1937. Hij is een Amerikaans auteur van encyclopedische romans. Zijn vader was landmeter en een kennis van president Theodore Roosevelt. Thomas ging naar de Cornell University, maar stopte met zijn studie en ging twee jaar lang in dienst bij de Amerikaanse marine. Zijn eerste korte verhalen publiceerde hij in 1959. Verder is hij inderdaad nogal mediaschuw.

Dat Pynchon niet geregeld door paparazzi gefotografeerd wordt terwijl hij om vier uur 's nachts dronken uit een limousine rolt, betekent niet gelijk dat de man een oneindig mysterie is. Hij woont niet in een hutje op de hei, en publiceert – in tegenstelling tot J.D. Sallinger, waarmee hij wel eens vergeleken wordt – gewoon nieuwe boeken. Hij heeft gewoon geen zin om met journalisten te praten. Hoewel er maar vier bekende foto's van Pynchon zijn (en er geen onomstotelijk bewijs is dat dit ook echt foto's van hem zijn), verscheen hij de afgelopen decennia al drie keer in getekende vorm in The Simpsons. Niet echt een typische actie voor een mediaschuwe kluizenaar.

Thomas Pynchon is geen kluizenaar, maar een vrolijke grappenmaker met een scherpe blik op de wereld. Hij weet hoe hij ons moet manipuleren. Hij is bereid om zichzelf op de hak te nemen, maar weigert hetzelfde te doen met Homer Simpson, die hij in zijn aantekeningen op het script van een van de afleveringen beschrijft als z'n grote voorbeeld.

Vorig jaar publiceerde The Paris Review een nepinterview met Pynchon, bij wijze van 1-aprilgrap, waarin de schrijver dingen zei over Nicolas Cage en Face/Off. Ondanks dat het een grap was, is dit een redelijk logische verwijzing en het is niet ondenkbaar dat Pynchon zelf ook zoiets gezegd zou hebben. Als er één man op aarde is die een goed beeld zou kunnen neerzetten van Slothrop, van Gravity's Rainbow, dan is het wel Nicholas Cage. Bleeding Edge, Pynchons nieuwste roman, zit propvol obscure popcultuurreferenties, van Hideo Kajima tot TOR. Pynchon zit misschien niet in literaire panels en geeft geen lezingen, maar dat betekent niet dat hij zichzelf heeft afgesloten van de rest van de wereld.

Er zijn de afgelopen vijftig jaar genoeg indrukwekkende artikelen en boeken over Pynchon verschenen, die vaak wat weg hebben van een roman van John Grisham of het dagboek van een stalker. Uiteindelijk zeggen die artikelen meer over de onderzoeker dan over de onderzochte. Zoals Andrew Gorden zegt in zijn essay Smoking Dope with Thomas Pynchon: A Sixties Memoir: "Ik weet niet wat ik je kan vertellen over Thomas Pynchon, maar ik kan je wel wat vertellen over mezelf."

Jules Siegel publiceerde in maart 1997 een artikel in Playboy, waarin hij probeerde om een paar van de gaten in het levensverhaal van de Amerikaanse auteur te vullen. De titel was: Who Is This Thomas Pynchon… and Why Did He Take Off With My Wife? Het stuk bestond grotendeels uit onsmakelijke beschrijvingen van Pynchons sekstechnieken.

Dankzij dat artikel weet de wereld precies hoe Pynchon neukt.

Het is niet normaal om de precieze afmetingen van de lul van een vriend van je te weten, en het is al helemaal niet normaal om daar vervolgens over te schrijven. Maar volgens de ex-vrouw van Siegel was Pynchon een "geweldige minnaar" die "gevoelig en snel" was tussen de lakens, maar zich niet op z'n gemak voelde als de vrouw het initiatief nam. Die details zeggen waarschijnlijk meer over Siegel (en over mij, omdat ik ze nu hier herhaal) dan over Pynchon, zoals elk willekeurig detail dat uit z'n context wordt gehaald.

Nog meer rare weetjes: Pynchon houdt van reizen en heeft in New York, Ithaca, Seattle, Mexico, Houston en Los Angeles gewoond. Hij geeft z'n slechte gebit de schuld van zijn sociale uitsluiting, en rookt graag een uitstekende wietsoort die Panama Red heet. Zijn huis was ruim 1.4 miljoen waard in 2013. Hij schreef het grootste deel van Gravity's Rainbow onder invloed van het een of ander. Hij is een groot fan van varkens, en ondertekent zijn brieven vaak met een klein varkentje. In zijn debuutroman V zit een gemeen en gruwelijk hoofdstuk over een Joodse prinses die een neuscorrectie krijgt, omdat Pynchon ooit gedumpt werd door een Joods meisje, nadat hij vertelde dat hij katholiek was.

Dit zijn geen weetjes die aan bod komen tijdens een vragenuurtje op een literaire avond. Dat ze ons iets interesseren, betekent niet meteen dat er moreel gezien iets met ons mis is. Roddelen is tenslotte menselijk. Maar ze kunnen je wel een verkeerde indruk van de auteur geven. Zijn (publiekelijk bekende) eigenaardigheden zeggen verder weinig over wie hij echt is.

Pynchon heeft het in ieder geval voor elkaar gekregen dat zijn literaire werk niet constant bezoedeld is door wat mensen allemaal van zijn persoonlijkheid vinden, zoals in het geval van David Foster Wallace.

Dat we zo weinig weten over de auteur is juist waarom hij zo boeiend blijft. We lezen zijn romans op zoek naar hints over zijn leven, en scrollen door obscure fansites op zoek naar theorieën, omdat de verhalen die we zelf verzinnen altijd mooier zijn dan de werkelijkheid.

Ergens ben ik bang dat zijn filmdebuut het begin is van een grote wereldtour of op zijn minst een publieke onthulling. Als Pynchon niet blijkt te voldoen aan het beeld dat we van hem in ons hoofd hebben, hetgeen onvermijdelijk is, zullen we hevig teleurgesteld zijn. Misschien komt er ooit een moment dat iemand hem herkent terwijl hij op straat een hotdog aan het eten is, waarna diegene vragen begint te stellen over politiek, en Pynchon met zijn mond vol antwoorden geeft terwijl er ketchup op z'n jasje en op z'n schoenen druipt. En misschien wordt dat dan gefilmd en op YouTube gezet, en lacht iedereen hem uit. Dat zou echt mijn hart breken.

Pynchon woont nu in New York. Alleen in Manhattan hangen al meer dan achtduizend beveiligingscamera's, dus de kans is groot dat de Amerikaanse overheid ergens een archiefmap heeft liggen met duizenden foto's van Pynchon die in z'n neus peutert. Het enige dat ik hoop is dat ze nooit openbaar zullen worden gemaakt. Het kan best dat Pynchon dezelfde dingen doet als andere briljante bejaarde mannen (kletsen met zijn vrouw, luisteren naar The Beach Boys, zijn prostaat controleren), maar het is veel spannender om vrijwel niks te weten en de rest er zelf bij te fantaseren.