Ένα Συνέδριο στο Ελσίνκι Επιβεβαίωσε ότι Βόρεια και Νότια Ευρώπη Είμαστε Διαφορετικοί Κόσμοι

«Βλέπω τον χάρτη, εμείς είμαστε εξαφανισμένοι, σαν να μην υπάρχουμε. Μόνον η Κεντρική και η Βόρεια Ευρώπη αναπτύσσει δυναμική». Στο coffee area του Epicenter, ενός επιβλητικού συνεδριακού κέντρου στην καρδιά του Ελσίνκι, μία Πορτογαλίδα παρεμβαίνει σε μία συνεδρία μεταξύ ερευνητών και φορέων πολιτικής, με αντικείμενο τη συρρίκνωση και τη γήρανση του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Ο χάρτης δείχνει τις περιοχές «δυνητικής προσιτότητας», δηλαδή αυτές που παρουσιάζουν μεγαλύτερη προσέγγιση από τους νέους. Εκεί όπου δημιουργούνται οι δεξαμενές αποδοχής του brain drain. Η Κεντρική αλλά και η Βόρεια Ευρώπη έχουν καλυφθεί με βαθύ πράσινο. Ο νότος, σχεδόν λευκό.

Στο καταθλιπτικό αυτήν την εποχή Ελσίνκι, όπου το φως του ήλιου απουσιάζει και η βροχή ανταγωνίζεται το κρύο, οι ερευνητές του ESPON, του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Εδαφική Ανάπτυξη και Συνοχή, παρουσιάζουν σε ένα διήμερο σεμινάριο, τα αποτελέσματα των ερευνών τους στη γηραιά ήπειρο. Είναι τα εργαλεία προκειμένου οι φορείς πολιτικής να υλοποιήσουν το μέλλον της Ευρώπης με την κατάρτιση προγραμμάτων και παχυλές επιχορηγήσεις. Η Πορτογαλίδα σύνεδρος που ενίσταται για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, με τη μεγάλη «αιμορραγία» ανθρώπινου δυναμικού από τον φτωχό νότο στον πλούσιο βορρά, έθιξε ένα ζήτημα που ακούστηκε στο ενδιαφέρον και πολυεπίπεδο σεμινάριο, όμως δεν αναπτύχθηκε όσο έπρεπε. Η ανεργία των νέων Ευρωπαίων περιορίστηκε σε μία από τις δύο θεματικές του workshop «περισσότερο κοινωνική Ευρώπη». Μάλιστα ακούστηκε και μία φωνή, ενός policy maker, φορείς πολιτικής τους λέμε στην Ελλάδα, που υπονόησε ότι οι νέοι είναι τεμπέληδες, γι’ αυτό να παρουσιάζονται αυξημένα τα ποσοστά ανεργίας. Η Πορτογαλίδα πάντως έλαβε την απάντηση ότι «δεν μπορούμε να εμποδίσουμε κανέναν να εγκαταλείψει τον τόπο του εάν δεν έχει δουλειά».

Φεύγοντας από ένα εκ των βορειότερων λιμανιών της Ένωσης, αυτό του Ελσίνκι, φτάνουμε σε ένα από τα νοτιότερα, της Θεσσαλονίκης. Τα μπουλούκια των φοιτητών και των νέων ανέργων, έχουν γεμίσει ασφυκτικά τις αίθουσες των αποθηκών Γ’ και Δ’. Η αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα διοργάνωσε μία διήμερη εκδήλωση με τίτλο «απασχόληση και επιχειρηματικότητα στην ΕΕ», διακριτικό hashtag EU and U και σύνθημα «Ξυπνάει το μέλλον μέσα σου». Δεκάδες φοιτητές έχουν μεταφερθεί με λεωφορεία -δωρεάν- από την Ξάνθη και την Κομοτηνή για την παρακολούθηση των εργασιών, ενώ αρκετοί άνεργοι κυκλοφορούν στο πλακόστρωτο του λιμανιού, έχοντας κρεμασμένη στο λαιμό μία κάρτα. Και το βλέμμα της απόγνωσης για το αύριο.

Το Αμφιθέατρο 1 της αποθήκης Δ’ του λιμανιού Θεσσαλονίκης είναι ασφυκτικά γεμάτο. Η συζήτηση με αντικείμενο «δεξιότητες και επαγγελματική κατάρτιση» ξεκινάει χωρίς καθυστέρηση μεταξύ μίας εκπροσώπου εταιρίας διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, ενός ιδιοκτήτη εταιρίας με ξύλινα και δομικά στοιχεία, ενός συμβούλου σταδιοδρομίας και ενός στελέχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο τελευταίος, Δημήτρης Πίκιος, είναι συντονιστής της ESCO στις Βρυξέλλες. Της πλατφόρμας ευρωπαϊκής ταξινόμησης δεξιοτήτων, ικανοτήτων και επαγγελμάτων. Παρουσιάζει την ευρωπαϊκή σελίδα μέσα από την οποία οι νέοι έχουν τη δυνατότητα να καταρτίσουν ένα σωστό βιογραφικό, να καταγράψουν τις δεξιότητές τους, να παρουσιάσουν τον εαυτό τους. Η εφαρμογή είναι εντελώς άγνωστη στο ακροατήριο, ο συντονιστής όμως δεν απορεί. Νιώθει πάντως αμήχανα όταν διαπιστώνει πως και οι πανελίστες, φορείς παροχής εργασίας όλοι τους, αποκαλύπτουν ότι και οι ίδιοι δεν γνωρίζουν την πλατφόρμα. «Δεν είναι για τη λιανική γι’ αυτό δεν είναι γνωστή», απαντά, προκαλώντας περισσότερες απορίες. Την ώρα που στη συνεδρία οι φορείς εργασίας αναλύουν ότι ζούμε στην εποχή με τις μεγαλύτερες ευκαιρίες και προτρέπουν τους νέους να κάνουν βήματα μπροστά, άνεργοι και φοιτητές, μελλοντικοί άνεργοι δηλαδή, συζητούν σε τραπέζια για τις ευκαιρίες του μέλλοντος, ακούγοντας προσεκτικά τους coaches. Στη χώρα όπου η ανεργία των νέων ξεπερνά το 33%. «Πώς θα βρω κουράγιο να ξεκινήσω κάτι», διερωτάται ένας γράφοντας σε ένα post-it κολλημένο στον τοίχο κάτω από το ερώτημα «Προκλήσεις να ξεκινήσεις κάτι δικό σου». Παραδίπλα στα «Όνειρα για σένα και την Ελλάδα» όλοι γράφουν για ευκαιρίες, δημιουργικότητα και χώρο στους νέους. Έτσι, γενικά.

VICE Video: Η Μέρα των Νεκρών στην Αθήνα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Πίσω στο Ελσίνκι, έξω από το επιβλητικό Epicenter στην καρδιά της φινλανδικής πρωτεύουσας η βροχή δεν λέει να σταματήσει. Οι ερευνητές του ESPON πάντως αναπτύσσουν το ίδιο καταιγιστικά τα συμπεράσματα των μελετών τους. Όροι όπως «Έξυπνη Ευρώπη», «Πράσινη Ευρώπη», «Περισσότερο συνδεδεμένη Ευρώπη», ακούγονται στις αίθουσες του σεμιναρίου. Στην αίθουσα Revelation 2, μπορεί στη συζήτηση για «Περισσότερο συνδεδεμένη Ευρώπη» να μην συντελείται κάποια αποκάλυψη, όπως υποδηλώνει το όνομα της αίθουσας, ωστόσο όσα λέγονται είναι πρωτοποριακά, τουλάχιστον για τον ευρωπαϊκό νότο. Ο Hugo Poelman είναι ανώτερος βοηθός στην ομάδα συστήματος γεωγραφικών πληροφοριών της γενικής διεύθυνσης για την αστική και περιφερειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στο workshop παρουσιάζει τη μελέτη του για την ανάγκη μείωσης του χρόνου αναμονής των πεζών που χρησιμοποιούν τρένο. Αναπτύσσει ένα νέο πλαίσιο πρόσβασης, προκειμένου να απαντηθεί η ερώτηση «μπορώ να φτάσω σε όλους τους κοντινούς προορισμούς μέσα σ’ ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα;». Ψιλά γράμματα.

Ο Poelman παρουσιάζει αποτελέσματα ερευνών, του 2014 και του 2016, για την προσέγγιση πεζών και ποδηλατών. Αναλύει αποστάσεις με μοντέλα που αποτυπώνονται πάλι στους χάρτες. Και εκεί, ο νότος έχει ένα ξεθωριασμένο άσπρο χρώμα, ελάχιστες φορές αχνό κίτρινο, την ώρα που το κέντρο και ο βορράς της Ευρώπης έχουν χρωματιστεί με βαθύ κόκκινο. Είναι η αποτύπωση του πόσο περισσότερο χρησιμοποιείται από τους πεζούς και τους ποδηλάτες το τρένο, με συνδυασμούς πεζός – τρένο – ποδήλατο, ποδήλατο – τρένο – πεζός ή και πεζός – τρένο – πεζός. Σε όλα ο νότος υστερεί. Ειδικά η Ελλάδα είναι πίσω. Εξαιρούνται η Αττική και λιγότερο η Θεσσαλία.

Το χάσμα μεταξύ βορρά νότου στην Ευρώπη, δεν διατυπώνεται μόνον στη σκέψη της Πορτογαλίδας που άκουγε έναν Ολλανδό και έναν Φινλανδό να αναλύουν το πρόβλημα της συρρίκνωσης που μάλλον δεν αφορά τις χώρες τους. Στο σκοτεινό Ελσίνκι συζητούσαν για την ώρα αναμονής στα τρένα και στη φωτεινή Θεσσαλονίκη κανείς ακόμη δεν ξέρει πότε θα φτάσει ένα τρένο στον προορισμό του. Όσα υπάρχουν. Και τα ποδήλατα είναι αδύνατο να κυκλοφορήσουν στους δρόμους, αφού οι ποδηλατόδρομοι είναι λίγοι και καταπατημένοι από σταθμευμένα αυτοκίνητα.

Στον ευρωπαϊκό βορρά δεν υπάρχει κανένα ίχνος της κρίσης. Ψάχνουν εναλλακτικές μορφές ενέργειας και το επόμενο βήμα της κυκλικής οικονομίας, ενώ στην Ελλάδα δεν έγινε ακόμη το… προηγούμενο.

Εδώ στο νότο η κρίση ήρθε για να μείνει και το κύριο ευρωπαϊκό όνειρο είναι ο τρόπος να βρουν δουλειά οι νέοι. Και μετά να φύγουν.

Περισσότερα από το VICE

O Μιχαήλ-Άγγελος Είναι ο Πρώτος Άφυλος Χαρακτήρας Pro Wrestling στην Ελλάδα

O Xρόνιος Πόνος Βελτίωσε τη Σεξουαλική μου Ζωή

«Το Μισό μου Πρόσωπο Ήταν Διαλυμένο» - Πώς Επιβίωσα Από τα Βασανιστήρια σε μια Φυλακή του Εκουαδόρ