Πεθαίνοντας για Λίγο Ρεύμα στον Ασπρόπυργο

Στις 10 Οκτωβρίου 2013, ο Πλημμελειοδίκης Αθανάσιος Αθανασόπουλος έλαβε μια θαρραλέα απόφαση: Αθώωσε 16 κατηγορούμενους Ρομά του καταυλισμού Χαλανδρίου, οι οποίοι δικάζονταν με την κατηγορία της ρευματοκλοπής, μετά τη σύλληψή τους στις 27 Σεπτεμβρίου 2013. Οι μάρτυρες αλλά και η δικηγόρος υπεράσπισης, Ηλέκτρα Κούτρα δήλωσαν εξαρχής πως οι κατηγορούμενοι πραγματοποίησαν την αναγκαία ρευματοκλοπή, από τους πυλώνες της ΔΕΗ, διότι η απουσία ρεύματος ενείχε διαρκείς κινδύνους στον καταυλυσμό και συμβάλει στην υποβάθμιση της ζωής τους. Έως και σήμερα η πολιτεία αρνείται τη νόμιμη σύνδεση στους κατά τόπους καταυλυσμούς, καθώς τα κτίσματα στα οποία διαμένουν οι Ρομά έχουν κριθεί αυθαίρετα.

Πριν από λίγες εβδομάδες, ένας 17χρονος Ρομά, στο Σοφό Ασπροπύργου, βρήκε τραγικό θάνατο από ηλεκτροπληξία στην προσπάθειά του να «κλέψει» ρεύμα. Οι γονείς προτού καν θρηνήσουν για το παιδί τους βρέθηκαν κατηγορούμενοι στο αστυνομικό τμήμα. Η είδηση πέρασε στα ψιλά παρότι δεν είναι η πρώτη φορά που μια ανθρώπινη ζωή θυσιάζεται κατά αυτό τον αδιανόητο τρόπο. Μαθαίνοντας όλες τις πτυχές της ιστορίας, θυμήθηκα αίφνης την απόφαση 87110/2013 του δικαστή Αθανασόπουλου –αθωώνοντας τους 16 Ρομά του Χαλανδρίου, δυο χρόνια νωρίτερα, είχε «κατηγορηθεί» από πολλούς άκαμπτους νοικοκυραίους της διπλανής πόρτας ότι «νομιμοποιεί την κλοπή κατά του δημοσίου». Στην πραγματικότητα ο Πλημμελειοδίκης του Β' Αυτόφωρου Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών είχε καταφέρει κάτι πραγματικά σημαντικό: Να κατανείμει την «αδικία» σε ίσα μέρη, επιρρίπτοντας ευθύνες εκεί που πραγματικά αναλογούν.

Η απόφαση, βέβαια, από μόνη της, όσο γενναία κι αν ήταν, δεν αρκούσε για να δοθεί ουσιαστική λύση στο πρόβλημα της ρευματοκλοπής –ο θάνατος του νεαρού στο Σοφό υπενθύμισε σε όλους μας την τραγική συνθήκη μιας ζωής στο σκοτάδι αλλά και την απάνθρωπη διαβίωση στις γκρίζες παραγκουπόλεις των Ρομά. Επικοινωνώντας πριν από λίγες μέρες με τον Εκπρόσωπο του Ελληνικού Παρατηρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι, Παναγιώτη Δημητρά, θέλησα να μάθω περισσότερα για το ατύχημα στον Ασπρόπυργο.

VICE: Πριν από λίγες εβδομάδες ένας νεαρός Ρομά βρήκε τραγικό θάνατο, στον καταυλισμό στο Σοφό Ασπροπύργου, από ηλεκτροπληξία στην προσπάθειά του να «πάρει» ρεύμα από πυλώνα της ΔΕΗ. Τι ακριβώς συνέβη, έχετε ενημερωθεί;
Παναγιώτης Δημητράς: Όπως μου είπε ο ίδιος ο Πρόεδρος των Ρομά Σοφού προκλήθηκε ηλεκτροπληξία από την απροστάτευτη παράνομη σύνδεση του σπιτιού με τη ΔΕΗ.

Είναι αλήθεια ότι μετά την κηδεία οι γονείς εκλήθησαν να καταθέσουν ως κατηγορούμενοι στο αστυνομικό τμήμα;
Ναι, όπως πάντα –για παράδειγμα και μετά το έγκαυμα παιδιού από μαγκάλι σε παράγκα Ρομά στη Νέα Ζωή Ασπροπύργου σχηματίζεται δικογραφία με μόνο κατηγορούμενο το γονέα.

Μπορείτε να μας εξηγήσετε γιατί δεν ικανοποιείται το αίτημα των Ρομά για ηλεκτροδότηση; Είναι πρακτικό το πρόβλημα ή πρόκειται για πολιτική απόφαση;
Η ΔΕΗ αρνείται να συνδέσει με ρεύμα μη νόμιμες κατασκευές Ρομά, αγνοώντας την υποχρέωση που απορρέει από το νόμο όπως καταγράφηκε παλαιότερα και σε δικαστική απόφαση αθώωσης κάποιων κατηγορούμενων Ρομά του Χαλανδρίου για ρευματοκλοπή. Το σκεπτικό της αθώωσής τους, στο οποίο επιρρίπτονται χωρίς περιστροφές ευθύνες στο κράτος, ανέφερε ότι: «Στην πολύ συγκεκριμένη περίπτωση που έρχεται ενώπιον του Δικαστηρίου και από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της [πρωτοφανή σε πανελλήνιο επίπεδο], από τις πολύ άθλιες συνθήκες διαβίωσης των κατηγορουμένων και των οικογενειών τους, από τις ιδιαίτερες ανάγκες τους, όπως ανωτέρω περιγράφονται και από το δεδομένο ότι η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος αποτελεί βασικό αγαθό για τη διαβίωση των σύγχρονων ανθρώπων, στο οποίο το Κράτος οφείλει να παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης [ασχέτως αν οι πολίτες θα επιλέξουν να το χρησιμοποιήσουν], σε συνδυασμό με την πολυετή διαιώνιση του προβλήματος, έχει δημιουργηθεί μια εκρηκτική κατάσταση, η οποία ειδικά για τα άτομα που συμβιώνουν με τους κατηγορούμενους και ανήκουν σε υπερευαίσθητες ομάδες [βρέφη, νήπια, μαθητές,ασθενείς, ηλικιωμένους, άτομα με προβλήματα υγείας] διαμορφώνει συνθήκες διαρκούς κινδύνου για την υγεία και τη ζωή των ατόμων αυτών, η οποία οφείλεται πρωτίστως και κυρίως [η διαιώνιση συγκεκριμένα] σε υπαιτιότητα του κράτους και των αρμόδιων υπηρεσιών και οργάνων του».

Με ποιο τρόπο λοιπόν κατά τη γνώμη σας θα μπορούσαν να αποτραπούν ανάλογα φαινόμενα στο μέλλον, δεδομένου ότι εγκυμονούν διαρκείς κινδύνους και προκαλούν ολοένα και συχνότερα θανατηφόρα ατυχήματα;
Οφείλει η πολιτεία να παρέχει ρεύμα και νερό ακόμα και σε μη νόμιμες κατασκευές όπου κατοικούν Ρομά αφού παράλληλα βέβαια φροντίσει να στεγαστούν νόμιμα και ανθρώπινα όλοι οι Ρομά όπως έχει υποχρέωση.

Πως είναι η κατάσταση στον καταυλισμό μετά το θάνατο του νεαρού;
Οι Ρομά στο Σοφό είναι ανάστατοι από την εξέλιξη αυτή και την αντιμετώπιση από την πολιτεία που τους έχει εγκαταλείψει. Να σημειωθεί πως ούτε μεταφορικό μέσο για να πηγαίνουν τα παιδιά τους στο σχολείο έχει διαθέσει η πολιτεία, σε αντίθεση με τα μεταφορικά μέσα που έχει διαθέσει για να πηγαίνουν στο ίδιο σχολείο τα παιδιά μη Ρομά.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.