Το τελευταίο διάστημα, οι εθνικές γιορτές στην Ελλάδα έχουν πάρει περίεργη τροπή. Βλέπεις, εδώ και μερικά χρόνια, κάθε φορά που πλησιάζουμε στην 28η Οκτωβρίου και την 25η Μαρτίου, όλοι ασχολούνται με το αν πρέπει να γίνονται παρελάσεις, με το ότι αυτά συμβαίνουν μόνο στις χώρες με δικτατορία, με το πόσα πληρώνει ο Έλληνας φορολογούμενος και πάει λέγοντας, με τα social media να γεμίζουν με «επαναστατικά» posts. Δεν λέω καν για την περίοδο Σαμαρά, που για να πλησιάσεις στη «μεγάλη» παρέλαση -ξέρεις, αυτή του κέντρου- έπρεπε να έχεις πρόσκληση και η φάση ήταν πιο δύσκολη από τα nineties που προσπαθούσες να μπεις στο club Mercedes της Γλυφάδας χωρίς να έχεις γκόμενα μαζί σου. Άσε εκείνους που γκρινιάζουν γιατί σημαιοφόρος είναι ο Σοκόλ που δεν είναι Έλληνας αλλά από την Αλβανία (βέβαια, ρατσιστομανούλα, το ότι ο Σοκόλ τα πιάνει πιο εύκολα τα γράμματα από τον Γιωργάκη σου δεν σε ενοχλεί, ε;). Αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας.

Αν μιλήσεις με παιδιά που έζησαν τις παρελάσεις στις δεκαετίες '80 και '90, θα σου πουν πολλά και διαφορετικά πράγματα. Άλλωστε, τότε, όλο αυτό το δήθεν politically correct δεν είχε εισβάλει στις ζωές μας και τα παιδιά τότε έβλεπαν τις εθνικές γιορτές ως την έξτρα λούφα της χρονιάς. (Μεταξύ μας, και τώρα τα παιδιά μας έτσι τις βλέπουν). Δεν ήταν μόνο η μέρα της γιορτής που δεν είχες μαθήματα, αλλά και όλος ο προηγούμενος μήνας, όπου γλίτωνες ώρες γιατί έκανες πρόβες. Ναι, πρόβες για να περπατάς «ένα-δύο, εν-δυο» - πόσο αστείο, τώρα που το ξανασκέφτομαι. Ενώ τη μέρα της παρέλασης ήταν μια καλή ευκαιρία για βόλτα, καφέ, καυλάντα και στραγάλι στα κεφάλια όσων έκαναν παρέλαση.

«Τι στραγάλι; Τι νεράντζι; Τι τσαμπουκάδες;» αναρωτήθηκε μια 25χρονη φίλη μου. «Πού γίνονταν αυτά;». Κι όμως, σε κάθε παρέλαση πριν ξεσπάσει η δηθενιά των social media.

Τα μαγαζάκια που πουλούσαν ξηροκάρπια τρεις μέρες του χρόνου έβλεπαν τα προϊόντα τους να κάνουν sold out. Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, που όλα τα σπίτια αγόραζαν φιστίκια και αμύγδαλα για να βγει το βράδυ μαζί με το χαρτί, και στις δύο μεγάλες εθνικές γιορτές - τότε που μαθητές αγόραζαν τα στραγάλια με το κιλό. Δεν ξέρω κάποιον που να γνωρίζει γιατί στις παρελάσεις τα στραγάλι πήγαινε σύννεφο, αλλά ήταν η χαρά του παιδιού. Αν το «έστελνες» σωστά, παίζει να του έκανες και καρούμπαλο του άλλου - αν μάλιστα δεν τον συμπαθούσες, το καμάρι σου ήταν μεγάλο.

Είναι γνωστό ότι πέρα από τις αντιπαλότητες που υπάρχουν από περιοχή σε περιοχή, άλλες τόσες κόντρες υπήρχαν ανάμεσα σε σχολεία της ίδιας γειτονιάς. Άρα σκέψου αυτό: 10 σχολεία μαζεμένα στον ίδιο χώρο, ο ένας πάνω στον άλλον. Δεν ήθελε και πολύ για να ξεφύγει το πράγμα από τον έλεγχο. Ούτε οι φωνές των καθηγητών ούτε οι απειλές για αποβολές σταμάτησαν ποτέ έναν τσαμπουκά. Εκεί που μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα 30 καλοντυμένα παιδάκια μετατρέπονταν σε χουλιγκάνια και έβλεπες γροθιές, γραβάτες και σκισμένα πουκάμισα να γίνονται ένα κουβάρι.

ΥΓ: Ακόμα θυμάμαι, μια 28η Οκτωβρίου στη Νέα Σμύρνη, τον παραστάτη ενός σχολείου να βγαίνει στην παρέλαση -όχι και τόσο περήφανα- έχοντας στο μάγουλό του το αποτύπωμα από το χαστούκι που του έριξε το ντούκι από ένα άλλο σχολείο, από πίσω να ακολουθούν καμιά δεκαπενταριά τύποι με σκισμένα ρούχα και ο καθηγητής να βρίζει από μέσα του.

Αν το στραγάλι ήταν για όλους, το νεράντζι ήταν για τους λίγους, τους «κακούς». Συνήθως κρύβονταν σε κανένα μπαλκόνι και έριχναν λες και είχαν αυτόματο τα νεράντζια στα παιδιά της παρέλασης. Κι αν αυτό έσκαγε μέσα από το πουκάμισο, πανηγύριζες όπως το '87 που η Εθνική στο μπάσκετ σήκωσε το Ευρωπαϊκό.

Bonus: Τα πιο αλητάκια των σχολείων κόλλαγαν και ένα ξυραφάκι μέσα στο νεράντζι, γιατί ήθελαν και λίγο αίμα στα λευκά πουκάμισα.

Κατά έναν περίεργο λόγο, η μέρα που γλίτωνες το σχολείο χάρη στις εθνικές γιορτές δεν ήταν αρκετή. Οι μαθητές έκαναν τα πάντα για να σπάσουν τα νεύρα των καθηγητών τους και σκέφτονταν διάφορες φάρσες. Η πιο κλασική στα nineties ήταν της 28ης Οκτωβρίου, όπου πολλοί μαθητές έσκαγαν στην παρέλαση με μπότες Βέρμαχτ, που ήταν πολύ της μόδας τότε. ΟΚ, ήταν κάφροι οι μαθητές τότε.

Δεν ξέρω πώς είναι τα πράγματα σήμερα, αλλά στα nineties έπαιζε πολύ η φάση «πρωινό και απογευματινό σχολείο». Πράγμα που σημαίνει ότι στο ίδιο θρανίο με σένα κάθονταν άλλα δύο παιδιά της άλλης βάρδιας. Αν ήταν κορίτσια, τότε το καμάκι μέσω θρανίου πήγαινε σύννεφο (μη γελάς, δεν υπήρχε Facebook τότε). Και επειδή «πρωί εσύ, απόγευμα αυτές, κινητά δεν υπήρχαν, πού να τις συναντήσεις;», το ραντεβού δινόταν στις παρελάσεις - από τις λίγες φορές που δεν είχατε κόντρα πρόγραμμα.

Βέβαια, τις περισσότερες φορές, αυτά τα ραντεβού κατέληγαν σε φιάσκο, με έναν από τους δύο να βλέπει τον άλλον και να παίρνει την έκφραση που έχει κάποιος όταν κοιτάει τον τραπεζικό του λογαριασμό στο τέλος του μήνα. Θλίψη.

Περισσότερα από το VICE

Κραιπάλες, Καφρίλες και Σεξ στις Πενταήμερες των Nineties στην Ελλάδα

Το Πρώτο Βράδυ στον Στρατό Είναι το πιο Δύσκολο

Πάρτι, Χλιδή και Φωτογραφίες από το Αγαπημένο Κλαμπ των Διασήμων της Αθήνας της Δεκαετίας του '60