Πολιτικό Graffiti: Όταν οι Τοίχοι Έχουν Φωνή

Χιλιάδες συνθήματα αντιεξουσιαστικού, αντιφασιστικού και αντικαπιταλιστικού περιεχομένου, ζωγραφιές με προσωπογραφίες πολιτικών προσώπων- συμβόλων και εικόνες εμπνευσμένες από περίπλοκα κοινωνικά θέματα, καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος του καμβά των αθηναϊκών τοίχων, αντικατοπτρίζοντας την Αθήνα του σήμερα και όλα αυτά από τα οποία μαστίζεται. Αυτό που ονομάζουμε «πολιτικό» γκράφιτι είναι το πιο αρχαίο του είδους του και καθιστά ακόμα πιο αμφιλεγόμενη την απάντηση στο ερώτημα, αν το γκράφιτι είναι τελικά τέχνη ή βανδαλισμός. Όπως και να έχει, αυτό που δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς, είναι η τεράστια εξάπλωση των γκράφιτι με τη συγκεκριμένη θεματολογία. Δε θα ήταν ίσως υπερβολικός ο ισχυρισμός, ότι αν όχι όλοι, τότε σίγουρα οι περισσότεροι «βαμμένοι» τοίχοι της Αθήνας ζωγραφίστηκαν, για να θίξουν την πολιτική κατάσταση της χώρας.

Τόσο στο αθηναϊκό κέντρο, όσο και στις υπόλοιπες πλέον περιοχές οι τοίχοι έχουν παραδοθεί σε ένα μείγμα χρωματιστών εικόνων, λέξεων και συμβόλων, με τα Εξάρχεια να έχουν την πρωτιά των «λερωμένων» τοίχων.

Μεγάλο μέρος των πολιτικών γκράφιτι καταλαμβάνουν τα διάφορα συνθήματα με ανάλογο περιεχόμενο. Άλλωστε, το να γράψει κανείς ένα σύνθημα για να «επικοινωνήσει» τα φρονήματα του, δεν απαιτεί κάποια ιδιαίτερη δεξιοτεχνία. Ο καθένας που γνωρίζει γραφή και ανάγνωση και αισθάνεται την ανάγκη να εκφράσει τα πολιτικά του πιστεύω, είναι κατά κάποιον τρόπο υποψήφιος γκραφιτάς. Έτσι, τα συνθήματα καλύπτουν πλέον όχι μόνο τοίχους, αλλά και παγκάκια, γκαραζόπορτες, υπόγειες διαβάσεις, κάδους απορριμμάτων, πεζοδρόμια και κάθε άλλη επιφάνεια, στην οποία καταφέρνει κανείς να βρει χώρο να εκφραστεί.

Εκτός από συνθήματα και αυτοσχέδια ποιήματα, τα πολιτικά μηνύματα αποτυπώνονται στους τοίχους της Αθήνας και μέσα από περίτεχνες εικόνες. Επαγγελματίες streetartists έχουν δώσει το δικό τους πολιτικό στίγμα, μέσα από εντυπωσιακά πορτρέτα και ζωγραφιές, η φήμη των οποίων έχει συχνά ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας. Τα εντυπωσιακά σχέδια αποτυπώνουν είτε ξεκάθαρα μηνύματα, είτε πιο αμφίσημα, προσπαθώντας άλλοτε να δώσουν στον δέκτη τροφή για σκέψη, άλλοτε να αφυπνίσουν και συχνά ακόμη και να εξεγείρουν.

Αναζητώντας τις αιτίες για την μεγάλη διάδοση του πολιτικού γκράφιτι, θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτή οφείλεται πρωτίστως στο ίδιο του το περιεχόμενο, αφού, είναι προφανές , ότι οι πολιτικές εξελίξεις απασχολούν και επηρεάζουν τους πάντες.

Στο στόχαστρο βρίσκεται συχνά η πολιτική ηγεσία της χώρας, ενώ κριτική ασκείται και στο ρόλο των κυρίαρχων ΜΜΕ απέναντι στα τεκταινόμενα. Όπως φαίνεται, το πολιτικό γκράφιτι αφορμάται και ακολουθεί τα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα, αποτυπώνοντας τις εξελίξεις. Για αυτό άλλωστε, η οικονομική κρίση αναζωπύρωσε το βάψιμο στους τοίχους, δημιουργώντας ένα καινούριο κύμα, το οποίο θίγει και εμπνέεται από τα νέα κοινωνικά προβλήματα που προέκυψαν.

Ακόμη, στους τοίχους μπορεί κανείς να συναντήσει και εικόνες που παραπέμπουν σε περιόδους- σταθμούς για τα πολιτικά δρώμενα της χώρας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η προσωπογραφία του αντιφασίστα ράπερ Παύλου Φύσσα, στον τοίχο του Πολυτεχνείου, αλλά και του διάσημου σκύλου- διαδηλωτή Λουκάνικου σε έναν τοίχο του Ψυρρή.

Για το συγκεκριμένο ρεπορτάζ εργάστηκαν οι Μάριελ Μπόμπα, Βαλεντίνα Γιανναράκου, Κωνσταντίνα Αδαμάκη, Ειρήνη Χουλάκη και Κωνσταντίνος Τριανταφύλλου κι όπως λένε: «Ατέλειωτες βόλτες σε όλη την Αθήνα, εξερεύνηση των γειτονιών τοίχο-τοίχο, δεκάδες βιντεοσκοπήσεις και ακόμη περισσότερα κλικ. Κάπως έτσι, πέρασε το εξάμηνο. Τα Εξάρχεια έγιναν δεύτερο σπίτι μας, αποδεικνύοντας ότι οι τοίχοι αυτής της πόλης, είναι περισσότερο "ηχηροί" από το θόρυβο της και αναμφισβήτητα αξίζουν λίγη από την παρατηρητικότητα των πολιτών».

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.