O Michael Moore Μιλάει στο VICE για το American Sniper, το Τέλος της Sarah Palin και το Μετατραυματικό Στρες

Στις 18 Ιανουαρίου, δύο μέρες μετά την κυκλοφορία του American Sniper του Clint Eastwood, ο Michael Moore ανέβασε στο twitter το εξής: «Ο θείος μου σκοτώθηκε από ελεύθερο σκοπευτή κατά την διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Μας έμαθαν ότι οι ελεύθεροι σκοπευτές είναι δειλοί. Ότι θα σε πυροβολήσουν στην πλάτη. Οι ελεύθεροι σκοπευτές δεν είναι ήρωες. Και οι εισβολείς είναι ακόμα χειρότεροι». Αμέσως μετά ανήρτησε αυτό: «Αν είσαι όμως στην οροφή του σπιτιού σου και υπερασπίζεσαι τα εδάφη σου από τους εισβολείς, που έχουν ταξιδέψει χιλιάδες μίλια, τότε δεν είσαι ελεύθερος σκοπευτής, αλλά είσαι γενναίος, είσαι γείτονας». Η αντίδραση από τον πολιτικό χώρο της δεξιάς ήταν άμεση και δυνατή. Το Breitbart αποκάλεσε τα tweets του «τραγικό τρολάρισμα», ο John McCain τα αποκάλεσε «ηλίθια» και «απαράδεκτα», ενώ ο Kid Rock έγραψε στο site του: «Άντε πηδήξου Michael Moore, είσαι ένας μαλάκας και ο θείος σου θα ντρεπόταν για σένα». Η πιο δραματική όμως αντίδραση ήρθε από την Sarah Palin, που πόζαρε κρατώντας μια αφίσα που έλεγε: «Άντε πηδήξου Michael Moore». Στην αφίσα, τα δύο «ο» στο όνομα του Moore είχαν αντικατασταθεί με στόχαστρα.

Παρά την έντονη κριτική που δέχτηκε τόσο από την αριστερά όσο και από την δεξιά, η Palin υποστήριξε την φωτογραφία της με μια αλλόκοτη και ασυνάρτητη ομιλία στο Iowa Freedom Summit το Σάββατο, κατά την διάρκεια της οποίας είπε πως «αυτό που λέει η αφίσα, είναι αυτό που σκεπτόμαστε οι υπόλοιποι από εμάς». Ο Moore από την μεριά του, δεν έχει κάνει τηλεοπτικές εμφανίσεις και δεν έχει αντιδράσει στην όλη ιστορία, πέρα από κάποια post που έχει κάνει στο Facebook και το Twitter. Συμφώνησε όμως να μιλήσει εκτενέστατα στον Eddy Moretti του VICE, σχετικά με τις σκέψεις του γύρω από το American Sniper, τους ελεύθερους σκοπευτές γενικότερα, την Sarah Palin, το PTSD (διαταραχή μετατραυματικού στρες), καθώς και ένα σωρό ακόμα θέματα.

VICE: Γεια σου Michael. Ας ξεκινήσουμε με τα tweets σου, πριν πιάσουμε τις αντιδράσεις γύρω από αυτά. Θέλω να μου πεις ακριβώς τι εννοούσε, τι σε ώθησε να τα γράψεις και τι ένιωθες όταν τα έγραψες.
Michael Moore: Αρχικά θα πω ότι δεν χρειάζεται να αποσαφηνίσω ή να υπερασπιστώ αυτά που έγραψα. Είμαι περήφανος για αυτά που έγραψα. Δεν παίρνω τίποτα πίσω και όχι μόνο αυτό, αλλά έχω προσθέσει κι άλλα σε αυτά. Δεν με φοβίζουν αυτοί οι άνθρωποι, οι άνθρωποι που εκφόβισαν έναν ολόκληρο λαό προς έναν άσκοπο και παράνομο πόλεμο. Ουσιαστικά λοιπόν, σχετικά με το πώς με επηρεάζει όλο αυτό, σου λέω πως δεν με επηρεάζει καθόλου. Αν βέβαια ήμουν λάθος, ή είχα κάνει κάτι που δεν ήταν σωστό, σίγουρα θα το διόρθωνα, αλλά εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με κάτι τέτοιο. Δεν έχω καμία διάθεση να ζητήσω συγγνώμη για τα ισχυρά μου πιστεύω, σχετικά με το πόσο φιλοπόλεμη είναι αυτή η χώρα και για το πώς πρέπει όλο αυτό αν σταματήσει.

Ένα πράγμα που μου έκανε εντύπωση, είναι ότι μιλάς για δύο διαφορετικά πράγματα σε διαφορετικά μέσα. Στο Twitter, μιλούσες για το θέμα των ελεύθερων σκοπευτών, που είναι ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα που θέλει παραπάνω κουβέντα, αλλά μετά υπάρχει και μια ταινία με τίτλο American Sniper και φαίνεται λες και μιλάς για δύο τελείως διαφορετικά πράγματα. Κάνω λάθος;
Σωστό. Εσκεμμένα δεν είπα τίποτα για την ταινία στα αρχικά μου tweets. Έγραψα αυτά που έγραψα, επειδή εκείνο το σαββατοκύριακο λόγω της ταινίας έγινε πολύ κουβέντα για τους ελεύθερους σκοπευτές. Εκείνο το σαββατοκύριακο όμως ήταν το διήμερο μνήμης για τον Martin Luther King και το βρήκα εξαιρετικά άβολο που κάτι που λεγόταν American Sniper, μια ταινία για έναν ελεύθερο σκοπευτή, κυκλοφόρησε την περίοδο που τιμούσαμε έναν σημαντικότατο Αμερικάνο, ο οποίος δολοφονήθηκε από έναν ελεύθερο σκοπευτή. Και αν δεν βλέπει κάποιος κάτι λάθος σε αυτό, πως θα αισθανόσασταν αν ανακοίνωνα αύριο πως το American Sniper 2 θα κυκλοφορούσε στις 22 Νοεμβρίου;

Ναι, δεν θα κυκλοφορούσες μια ταινία καταστροφής στις 11 Σεπτεμβρίου, για παράδειγμα.
Ακριβώς. Τα μαγαζί με τα ηλεκτρικά δεν κάνει διαφήμιση εκπτώσεων σε φούρνους την ημέρα του Ολοκαυτώματος. Μιλάμε για ένα ακραίο παράδειγμα, αλλά καταλαβαίνεις τι λέω. Από την άλλη ίσως αυτό ήταν το σχέδιο. Ίσως ήθελαν να πουν ας δώσουμε κάτι στους λευκούς να δουν το σαββατοκύριακο μνήμης του Martin Luther King. Δεν ξέρω, το βρήκα φοβερά άβολο. Άρχισα να σκέφτομαι για τους ελεύθερους σκοπευτές και έπρεπε να έχεις μεγαλώσει μέσα στην οικογένειά μου για να καταλάβεις πόσο ευαίσθητοι είμαστε με αυτό το θέμα.

Ο θείος μου λεγόταν Lawrence Moore, αλλά τον φώναζαν Lornie. Δεν τον γνώρισα ποτέ, γιατί γεννήθηκα εννιά χρόνια μετά τον πόλεμο, αλλά είχα καταλάβει από μικρή ηλικία ότι ο θάνατός του είχε επηρεάσει πολύ την οικογένειά μου και την γιαγιά μου ακόμα περισσότερο. Όταν τελικά έστειλαν το σώμα του πίσω στην πατρίδα, τον έθαψαν σε ένα καθολικό κοιμητήριο στο Flint και εκείνη έπεισε τον άντρα της να μετακομίσουν δύο πόρτες πιο κάτω από το νεκροταφείο. Πήγαινε κάθε μέρα στον τάφο του.

Ήταν μια οικογενειακή παράδοση για μας, να πηγαίνουμε κάθε δύο-τρία χρόνια εκεί και να αφήνουμε σημαίες στον τάφο του. Ήταν ένα πολύ αγαπητό μέλος της οικογένειας. Για τους θείους και τις θείες, ήταν ο αγαπημένος τους, ο καλοσυνάτος, εκείνος στον οποίο όλοι πήγαινα όταν είχαν κάποιο πρόβλημα, οπότε ο χαμός του σημάδεψε πολύ την οικογένεια.

Ο πόλεμος ήταν στην Φιλιππίνες και ουσιαστικά είχαν κερδίσει. Μια μέρα λοιπόν ήταν στην επαρχία Luzon και επέστρεφαν στην βάση τους. Οι Ιάπωνες ήταν γνωστοί για το γεγονός ότι δεν τα παρατούσαν ποτέ όμως και ένας ελεύθερος σκοπευτής σκαρφαλωμένος σε ένα δέντρο τον πυροβόλησε στο πίσω μέρος του κεφαλιού, σκοτώνοντάς τον ακαριαία. Δεν μπορούσαν να το καταλάβουν, γιατί όλα είχαν τελειώσει. Ήταν η πράξη ενός δειλού.

Εκείνο το βράδυ, έγραψα και ένα δεύτερο tweet άμεσα, θέλοντας να εξηγήσω πως εγώ καταλάβαινα τον «ελεύθερο σκοπευτή». Ένας ελεύθερος σκοπευτής για μένα, είναι ένα άτομο που ανήκει στην δύναμη εισβολής. Αυτός είναι ο στρατιώτης που κάνει κάτι κακό, που ανεβαίνει στις κορυφές δέντρων ή κτιρίων και σκοτώνει κόσμο, χωρίς να δίνει μια ευκαιρία στα θύματα του να αντεπιτεθούν. Αν τα στρατεύματα μιας άλλης χώρας, πέρναγαν από την Broadway και ένας τύπος σκαρφάλωνε στην κορυφή ενός κτιρίου για να τους πυροβολήσει και να τους σταματήσει με οποιοδήποτε τρόπο, τότε αυτός δεν θα ήταν ελεύθερος σκοπευτής. Αυτός είναι ένας άνθρωπος που πολεμάει για την πατρίδα και το σπίτι του. Όπως ακριβώς και ο Άραβας ελεύθερος σκοπευτής στο American Sniper, που προσπαθούσε να σταματήσει μια δύναμη εισβολής.

Η έννοια του ελεύθερου σκοπευτή άρχισε να εξελίσσεται κατά την διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου όταν και τελειοποιήθηκε από τους Γερμανούς, όχι από τους συμμάχους. Από τότε άρχισε να μεταδίδεται και σε άλλες χώρες. Στον Β' Παγκόσμιο οι Γερμανοί και οι Ιάπωνες είχαν εξαιρετική επιτυχία με τους ελεύθερους σκοπευτές τους και είναι κάτι που κατά την διάρκεια του πολέμου έμαθαν να κάνουν καλά και οι Ρώσοι. Αυτό που έκανε ο Eisenhower το 1956, ήταν να στήσει μια σχολή ελεύθερων σκοπευτών στο Camp Perry του Ohio, αλλά αργότερα την έκλεισε.

Γιατί;
Δεν ξέρω. Έχω κάνει μα έρευνα αυτήν την εβδομάδα. Παρέμεινε κλειστή για 30 χρόνια, μέχρι που την άνοιξε πάλι ο Reagan το 1987 στο Fort Benning. Έγινε μεγάλη κουβέντα μετά την Κορέα, σχετικά με το ότι αυτή η πρακτική δεν συμβάδιζε με τον «αμερικάνικο τρόπο». Οι ελεύθεροι σκοπευτές είναι πραγματικά χρήσιμοι για την δύναμη εισβολής. Για τους αμυνόμενους είναι απλά μια κατάσταση. Θέλω να πω πως αν μας επιτίθονταν, όλοι μας θα μπορούσαμε να γίνουμε ελεύθεροι σκοπευτές αν καταλαβαίνεις τι σου λέω. Όταν όμως μπαίνουν οι «απελευθερωτές» σε μια χώρα, οι σκοπευτές είναι αυτοί που τους σκοτώνουν. Εκεί νομίζω μπερδεύεται κανείς αν βλέπει το FOX News. Τους βλέπεις να μιλάνε για το American Sniper και μιλάνε για τους Αμερικάνους στρατιώτες ως τους απελευθερωτές του Ιράκ! Δεν απελευθερώσαμε κανέναν, τα κάναμε χειρότερα και ουσιαστικά χάσαμε τον πόλεμο! Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το καταλάβει ο κόσμος και να το λέει συχνά μπας και το χωνέψει. Θα είναι καλύτερο για μας, για το μέλλον μας, αν παραδεχτούμε ότι χάσαμε στο Βιετνάμ, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν. Γιατί χρειάζεται να φτιάχνουμε παραμύθια για τους εαυτούς μας; Δεν προσφέρει τίποτα και θα μας βάλει σε περαιτέρω μπελάδες στο μέλλον.

Κυκλοφορεί και μια άλλη ταινία αυτήν την περίοδο, το Fury. Την έχεις δει;
Ναι, την είδα.

Υπάρχει ένας ελεύθερος σκοπευτής και σε αυτήν την ταινία και τελικά σκοτώνει τον Αμερικάνο ήρωα. Φαντάζομαι λοιπόν ότι η αξία του εκάστοτε ελεύθερου σκοπευτή είναι ανάλογη της οπτικής σκοπιάς από την οποία εξετάζεται. Εδώ έχουμε τον «κακό» σκοπευτή που κρύβεται και σκοτώνει τον Brad Pitt, την ώρα που καταστρέφει ένα τάγμα των Ες-Ες.
Μου άρεσε αυτή η ταινία. Ήταν μια καλά γυρισμένη ταινία και με κράτησε σε μια κατάσταση αγωνίας σε όλη της την διάρκεια. Πιο πριν από το σημείο που λες, υπάρχει μια σκηνή όπου μπαίνουν σε μια μικρή πόλη κι εκεί υπάρχει ένας άλλος Γερμανός ελεύθερος σκοπευτής, κάτι που ήταν σημαντικό πρόβλημα για τους Αμερικάνους τότε. Ήταν η δύναμη εισβολής, οι Γερμανοί, οι οποίοι προσπαθούσαν να ανακόψουν τους απελευθερωτές. Δεν μπορούσαν να νικήσουν στα ίσια, μιας και μπορείς να πεις πως οι Αμερικάνοι είχαν περισσότερα στρατεύματα, περισσότερα λεφτά και μεγαλύτερη δύναμη πυρός. Μπορείς επίσης να το κοιτάξεις και με έναν τρόπο πιο Ζεν: ότι ο δυνάστης, ο εισβολέας, τις περισσότερες φορές μέσα στο πέρασμα της ανθρώπινης ιστορίας κατατροπώνεται. Με άλλα λόγια, το καλό όντως νικάει το κακό. Υπάρχουν βέβαια κάποιες εξαιρέσεις και μια από αυτές είναι οι Ινδιάνοι.

Λαμβάνω κάτι email που μου λένε πως ο Chris Kyle προστάτεψε τα στρατεύματά μας και προστάτεψε ζωές. Τι σημαίνει ότι προστάτεψε ζωές; Οι ζωές των στρατιωτών μας δεν θα έπρεπε να είναι σε κίνδυνο εκ της συμβάσεως. Εμείς ήμασταν αυτοί που κάναμε λάθος, εμείς ήμασταν οι εισβολείς και στο τέλος χάσαμε. Ήμασταν εκεί βασισμένοι σε ψέματα και φεύγοντας, ήμασταν σε χειρότερη κατάσταση από ότι όταν πήγαμε.

Πέρα από τα θέματα που έχεις με τους ελεύθερους σκοπευτές και τις πολιτικές του πολέμου, έχεις κάποιο θέμα με την ταινία την ίδια;
Η ταινία. Αν δεις δεν έχω σχολιάσει κάτι στο Twitter. Όπως οι περισσότεροι κινηματογραφιστές και σκηνοθέτες, ακολουθώ έναν άγραφο κανόνα που λέει πως δεν κριτικάρουμε τις ταινίες των άλλων. Αν δεν μας αρέσει μια ταινία, απλά δεν λέμε τίποτα. Αν μας αρέσει κάτι, μιλάμε για αυτό και ενθαρρύνουμε κόσμο ώστε να πάει να την δει. Για αυτό και είναι σπάνιο να πετύχεις κάποιον κινηματογραφιστή να επιτίθεται στην δουλειά κάποιου άλλου κινηματογραφιστή. Ξέρουμε όλοι πόσο δύσκολη δουλειά είναι. Το έχω κάνει στο παρελθόν μόνο στην περίπτωση που πίστευα πως μια ταινία δεν ήταν ειλικρινής απέναντι στον κόσμο, ότι υποσχόταν δηλαδή κάτι άλλο από αυτό που θα τους έδινε. Ο κόσμος δουλεύει σκληρά όλη την εβδομάδα και κοστίζει πολλά λεφτά το να πας στον κινηματογράφο και να πάρεις γλυκά και τέτοια πράγματα για τα παιδιά. Εγώ έτσι νιώθω. Οπότε σαν ταινία και μόνο, δεν σχολίασα κάτι σε εκείνα τα tweets μου. Όταν λοιπόν έφυγα από τον περιορισμό του twitter και πήγα στο facebook είπα πως «δεν θα πω κάτι για το American Sniper, αλλά θα πω πως ο Bradley Cooper δίνει μιας από τις ερμηνείες τις χρονιάς». Χωρίς αμφιβολία. Το πώς μεταμορφώνει τον εαυτό του είναι φοβερό. Δεν πιστεύεις καν ότι είναι ο Bradley Cooper.

O Steve Carell κάνει ακριβώς το ίδιο στο Fox Catcher. Από κάποια στιγμή και μετά ο Steve Carell έχει φύγει και στην θέση του είναι ένα τέρας.
Ακριβώς αυτό. Είναι το σημάδι ενός καλού ηθοποιού, οπότε αυτό είναι το πρώτο θετικό μου σχόλιο για την ταινία. Το δεύτερο καλό που έχω να πω είναι πως τεχνικά είναι μια καλή ταινία. Έγιναν μερικές πολύ καλές και τολμηρές επιλογές, όπως για παράδειγμα τι να μην έχεις ένα τραγούδι ή έστω ένα κομμάτι μουσικής στο τέλος, είχες απλά τους τίτλους να ρολάρουν στο σκοτάδι. Σκοτάδι και ησυχία. Ως ιστορία, εκεί νομίζω ότι η ταινία μπερδεύεται κάπως για τα δικά μου γούστα, γιατί ο Clint θέλει βασικά να φτιάξει ένα παλαιού τύπου γουέστερν, με απλά πράγματα και χωρίς να περιπλέκει τίποτα. Για παράδειγμα, βλέπεις το χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους και ξαφνικά είναι στο Ιράκ.

Αν δεν είχες προσέξει τίποτα, η ταινία ουσιαστικά σου λέει ότι μας επιτέθηκαν, οπότε κι εμείς επιτεθήκαμε στο Ιράκ. Φυσικά ξέρουμε πως το Ιράκ δεν είχε καμία σχέση με την 11 Σεπτεμβρίου, αλλά η ταινία αυτό υπονοεί. Ότι βρίσκεται σε μια αποστολή με σκοπό να προστατέψει την χώρα του. Αλλά εμείς δεν προστατευθήκαμε από κάτι με το να είναι αυτός στο Ιράκ. Μπορείς να πεις πως η εισβολή στο Αφγανιστάν σε μια προσπάθεια να ανακοπεί η πορεία της Αλ Κάιντα, η προσπάθεια σύλληψης του Μπιν Λάντεν, αυτό είχε κάποια λογική, κάποια νομιμότητα. Υπάρχουν λοιπόν σεναριακά προβλήματα στην ταινία, τα οποία μπερδεύουν τον κόσμο, γιατί το American Sniper καλύπτει μιας περίοδο πέντε με έξι χρόνων και σκέφτεσαι «πως διάολο καταλήγει στην ίδια πόλη με τον ίδιο τύπο;»

Ήταν χαζό και είχε μια λογική παλαιού γουέστερν. Υπό αυτήν την έννοια, ήταν σαν μια B-movie. Και βέβαια υπάρχουν και ένα σωρό ιστορικά λάθη στην ταινία, αλλά ας μην αναφερθούμε σε αυτά. Είναι μια ταινία, δεν βλέπεις ένα ντοκιμαντέρ.

Αλλά ο κόσμος έχει επηρεαστεί από αυτά που κάναμε και θα συνεχίσει να επηρεάζεται. Μένω στην Traverse City και έχω δει αυτά τα προγράμματα PTSD πουν έχουν στηθεί για τους βετεράνους του πολέμου. Τρέχω κι εγώ κάποια συνέδρια ανεύρεσης εργασίας για τους βετεράνους και μάλιστα ξεκίνησα το πρώτο πρόγραμμα ανεύρεσης εργασίας ειδικά για βετεράνους του Ιράκ και τους Αφγανιστάν. Επίσης, οποιοδήποτε ενεργό μέλος των ενόπλων δυνάμεων και τα μέλη των οικογενειών τους μπορούν να πηγαίνουν δωρεάν στους κινηματογράφους μου, όποτε θέλουν, εντελώς δωρεάν. Δεν υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις που το κάνουν αυτό. Και έχω και τρεις κινηματογράφους που έχω αναπαλαιώσει και είναι όλοι μη κερδοσκοπικοί. Τους έστησα και τους επέστρεψα στις κοινότητες στις οποίες ανήκουν.

Η ταινία προβάλλεται στον κινηματογράφο σας σωστά;
Ναι, προβάλω την ταινία σε έναν από τους τρεις αυτούς κινηματογράφους, γιατί πιστεύω πως η ταινία έχει γίνει κομμάτι μιας ευρύτερης κουβέντας στην Αμερική και θεωρώ ότι ο κόσμος πρέπει να την δει. Δεν μπορείς να μιλάς για κάτι που δεν έχεις δει. Είδα τον John McCain να με επικρίνει χθες για αυτά που είπα για τους ελεύθερους σκοπευτές, αλλά ο ίδιος παραδέχτηκε όταν ρωτήθηκε πως δεν έχει δει την ταινία ακόμα. Μου θύμισε την εποχή που είχε εμφανιστεί στον Letterman και είχε επικρίνει το 9/11 και τον είχε ρωτήσει ο Letterman αν το είχε δει. Απάντησε αρνητικά και αφού ρωτήθηκε αν το θεωρεί σωστό να επικρίνει πράγματα που δεν έχει δει ακόμα, παραδέχτηκε πως ίσως να πρέπει να δει την ταινία πρώτα.

Δεν θα έδειχνα το Transformers 5 γιατί είναι μια σκατένια ταινία. Αυτή εδώ όμως δεν είναι μια τέτοια ταινία και ακόμα και ο Clint Eastwood έχει παραδεχτεί πως η ταινία του έχει ένα πολύ ισχυρό αντιπολεμικό μήνυμα. Πες μου εσύ Eddy, όταν βγήκες απο τον κινηματογράφο, θεώρησες πως είδες μια ταινία που θα έσπρωχνε την νεολαία προς τον στρατό;

Νομίζω ότι προετοίμασα τον εαυτό μου για μια ταινία δεξιάς προπαγάνδας. Όταν την είδα φοβήθηκα γιατί ήταν λες και ήμουν μέσα σε ένα first person video game και θεώρησα πως αυτό είναι ενδεχομένως επικίνδυνο. Αν ο κόσμος έβρισκε κάτι τέτοιο ελκυστικό, μπορεί να σκέφτονταν πως «α ωραία, αυτός ο πόλεμος στο Ιράκ αν σαν αληθινή εκδοχή αυτού του video game που παίζω. Κουλ». Οπότε αυτήν ήταν μια τρομακτικής στιγμή. Εντούτοις κόλλησα στην ταινία και δεν έχασα σκηνή. Οπότε ναι, μπήκα με κάποιες ανησυχίες, τις οποίες θεωρώ δικαιολογημένες, αλλά με αυτήν μας την κουβέντα καταλαβαίνω κι εγώ ότι ίσως να υπάρχει ένα αληθινό αντι-πολεμικό μήνυμα εκεί.
Καταρχήν βλέπει τον αδερφό του στον αεροδιάδρομο. Είναι πολύ χαρούμενος που βλέπει τον αδερφό του να μπαίνει στο αεροπλάνο για να φύγει από εκεί. Βλέπεις ότι το παιδί είναι σοκαρισμένο. Ο αμερικανός ελεύθερος σκοπευτής, ο Chris Kyle, είναι ενθουσιασμένος που βλέπει τον αδερφό του και τότε εκείνος του λέει την μεγάλη αλήθεια για εκείνο το μέρος: «να πάει να πηδηχτεί αυτό το μέρος». Πόσες φορές το έχω ακούσει αυτό από παιδιά που γύρισαν από εκεί. Να πάει πηδηχτεί αυτό το μέρος. Μετά σκοτώνεται ο καλύτερός του φίλος και στην κηδεία του και η γυναίκα του φίλου του διαβάζει το τελευταίο γράμμα που της έστειλε, ένα αντιπολεμικό γράμμα. Ξέρεις, πως ο πόλεμος είναι λάθος.

O Clint Eastwood δεν είναι κάποιος δεξιός ιδεολόγος. Πολιτικά, έχει υποστηρίξει διάφορα, αλλά ουσιαστικά είναι πιο κοντά στο να είναι φιλελεύθερος. Αν έπρεπε να του βάλεις μια ετικέτα σχετικά με που στέκεται πολιτικά, μάλλον εκεί θα τον έβαζες. Θεωρώ πως δεν πιστεύει πως η Αμερική πρέπει να είναι ο μπάτσος του πλανήτη. Στην ταινία βλέπουμε ότι τόσο ο αδερφός του Chris, όσο και ο κολλητός του είναι ενάντια στον πόλεμο και μόνο εκείνος ενθουσιάζεται από αυτήν την διαδικασία.

Όλοι ξέρουν πως αυτό είναι το μεγάλο ψέμα που ο Chris λέει στον εαυτό του, ένα ψέμα που πρέπει να συνεχίσει να λέει στον εαυτό του, έστω και αν βαθιά μέσα του ξέρει πως όλο αυτό που κάνει δεν αξίζει τίποτα. Δεν έχει να κάνει με την προστασία της χώρας του, που είναι άλλωστε και η μόνη του δουλειά. Για αυτό πληρώνουμε τους φόρους μας, έτσι ώστε αν κάποιος μας απειλεί, να ξέρουμε ότι έχουμε αυτούς που μας προστατεύουν. Το Ιράκ δεν μας απειλούσε. Δεν μας είχε επιτεθεί ούτε είχε κάποιο τέτοιο σχέδιο.

Φαντάζομαι είδατε την αφίσα που κρατούσε η Sarah Palin, με το όνομά σας και τα στόχαστρα στην θέση των «ο».
Μιλάς για την αφίσα που τελείωσε την πολιτική της καριέρα το Σάββατο;

Ναι.
Ναι, ανέβασα εκείνα τα tweets την Κυριακή και την Δευτέρα σκέφτηκα πως πρέπει να αναρτήσω και ένα κείμενο στο facebook, γιατί ζω σε μια χώρα που πολύς κόσμος δεν μπορεί να καταλάβει πολλά, πόσο μάλλον σε 140 χαρακτήρες. Ανήρτησα λοιπόν το κείμενο και μετά είπα πως δεν θα πω τίποτα για μερικές μέρες. Δεν είπα λοιπόν τίποτα, πουθενά, απλά άφησα όλους εκείνους τους τρελούς να γκαρίζουν για μια εβδομάδα χωρίς να απαντάω, πράγμα που τους έκανε να γκαρίζουν ακόμα πιο δυνατά και να εκτίθενται. Αυτό ήλπιζα να συμβεί. Σκέψου το. Το μεγαλύτερο μέρος της βάσης της αποτελείται από Χριστιανούς. Καλούς Χριστιανούς. Σοκαρίστηκαν όταν την είδαν να κρατάει μια αφίσα που έλεγε «άντε πηδήξου».

Μιλάμε για μια γυναίκα που απεικονίζει τον εαυτό της ως μια καλή Αμερικανίδα μητέρα.
Ναι, οικογενειακές αξίες και σπιτική μηλόπιτα και τέτοια. Νευρίασε τόσο μαζί μου που εκτέθηκε και αποκαλύφθηκε, έδειξε σε όλους ποια είναι πραγματικά και η χριστιανική δεξιά το είδε και εκείνη και τρομοκρατήθηκε. Δέχτηκε άμεση κριτική από τα social media και το Σάββατο πριν την ομιλία της. Θαρρώ πως πίστεψε ότι οι δικοί τους άνθρωποι ήταν πλέον εναντίον της, πράγμα που την αποσυντόνισε και έπειτα νομίζω πως έσβησε και ο υποβολέας της σωστά; Δεν μπόρεσε να το μαζέψει μιας και ήταν στην μέση της ομιλίας της. Πρέπει να πάω να το ξανακοιτάξω, γιατί δεν θυμάμαι κι εγώ ακριβώς. Αλλά από την αρχή κιόλας ασχολήθηκε μαζί μου, ήταν φρέσκια και η κριτική που είχε δεχτεί, οπότε δεν είχε επιλογή. Ε, μετά χάλασε ο υποβολέας και ξέρεις. Θέλω να πιστεύω πως κάποιος καλός άνθρωπος…

Τράβηξε την πρίζα του υποβολέα;
(Γελάει). Ναι, τράβηξε την πρίζα. Αλλά όπως και να έχει, μπερδεύτηκε τελείως και αν δεις λίγο τις ειδήσεις αυτές τις μέρες, όλοι λένε ότι τελείωσε. Της επιτίθενται στο Fox, ο Bill Kristol που ήταν μεγάλος υποστηρικτής της, όλοι αυτοί οι άνθρωποι που ήταν στο πλευρό της την εγκατέλειψαν για αυτά τα δύο πράγματα: την αφίσα που μου έλεγε να πάω να πηδηχτώ και το γεγονός ότι τα έχασε σε εκείνη την ομιλία και δεν μπορούσε να βγάλει κουβέντα.

Υπάρχει κάτι πολύ φτηνό σε όλο αυτό που κάνει σε εκείνη την φωτογραφία. Θέλω να σε ρωτήσω κάτι τελευταίο, γιατί δεν θέλω να τελειώσω την συνέντευξη με την Sarah Palin. Επιτρέπεις σε άτομα με PTSD να χρησιμοποιούν τους κινηματογράφους σου ως μέρη για να συναντιούνται. Πώς θεωρείς πως χειρίστηκε η ταινία το PTSD, μιας και είναι ένα θέμα για το οποίο νοιάζεσαι πολύ;
Σίγουρα έχω μάθει πολλά για αυτό μέσω των βετεράνων, αλλά σίγουρα νιώθω και μια προσωπική σύνδεση. Σίγουρα δεν πέρασα ότι πέρασαν εκείνοι στο Ιράκ, αλλά έχω περάσει μια περίοδο πίεσης και απειλής μετά από εκείνη την ομιλία μου στα Όσκαρ, ενώ μετά το Fahrenheit δέχτηκα γύρω στις έξι επιθέσεις. Αναγκάστηκα να προσλάβω μια ομάδα ασφαλείας, την οποία αποτελούσαν έξι πρώην SEALs και πρασινοσκούφηδες και τελικά έπιασαν έναν τύπο που είχε φτιάξει μα βόμβα με την οποία ήθελε να ανατινάξει το σπίτι μου. Οπότε έχω μια προσωπική σχέση με όλο αυτό.

Χάρηκα που το PTSD ήταν κομμάτι της ταινίας. Ξέρεις, ο Clint δεν παρουσίασε τους στρατιώτες και τους βετεράνους ως ένα μονολιθικό, υπεράνθρωπο σύνολο. Υπήρχαν διάφορα είδη. Και πιστεύω ότι υπάρχουν…ξέρω πως όλο αυτό έχει ενεργοποιήσει μερικά πολύ καλά πράγματα σχετικά με την αντιμετώπιση του PTSD και πιστεύω πως η ταινία θα ενισχύσει το κύμα βοήθειας προς τους βετεράνους που επιστρέφουν από τον πόλεμο. Ελπίζω να τους βοηθήσει συναισθηματικά. Αλλά σε ένα γενικό επίπεδο σκέψης, οι Αμερικάνοι που θα δουν αυτήν την ταινία πρέπει να δεσμευτούν ότι δεν πρέπει να ξαναγίνει κάτι τέτοιο. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε ποτέ σε μια τέτοια κατάσταση να επαναληφθεί.

Και δεν δίνεται η απαραίτητη προσοχή…η μεγάλη κηδεία στο τέλος, μοιάζει με κάτι που θα γινόταν για κάποιον που πέθανε στον πόλεμο. Ο πόλεμος όμως ο οποίος τον σκότωσε ήταν ο εγχώριος πόλεμος, ήταν ο πόλεμος που συναντάει ο βετεράνος που επιστρέφει στην πατρίδα και δεν βρίσκει βοήθεια. Είναι και ο πόλεμος μιας μερίδας της Αμερικάνικης κουλτούρας, συγκεκριμένα της Τεξανής που λέει «εντάξει μωρέ, δώσε όπλο σε όποιον θέλει. Πάμε στο σκοπευτήριο. Τι; Έχει PTSD; Δεν πειράζει, δώστου ένα όπλο». Τα αμερικάνικα όπλα, η αμερικάνικη κουλτούρα σχετικά με τα όπλα, αυτά σκότωσαν τον Chris Kyle. Είναι κάτι που δεν αντιμετωπίζεται όπως πρέπει στην ταινία. Απλά μας λένε πως πεθαίνει. Ο Clint δεν μας δείχνει την σκηνή που ο τύπος μαζεύει τον άλλον και πάνε στο σκοπευτήριο, δεν μας τους δείχνει στο σκοπευτήριο, δεν μας δείχνει πως μετά από όσα τράβηξε στο Ιράκ, πεθαίνει με αυτόν τον τρόπο από έναν συνάδελφό του στον Στρατό. Από έναν δικό του. Όλο αυτό είναι λάθος, όλος ο πόλεμος ήταν ένα λάθος. Ήταν ανήθικος, ήταν παράνομος. Ο Πάπας είπε πως αυτός δεν ήταν απλά ένας πόλεμος και έχει απόλυτο δίκιο. Κοίτα πόσοι στρατιώτες γύρισαν από τον πόλεμο και ενεπλάκησαν σε συμβάντα ενδοοικογενειακής βίας.

Κατάχρηση φαρμάκων και ουσιών…

Θεέ μου. Και λαμβάνω αυτήν την αίσθηση από τον κόσμο, αυτό το «μην το βλέπω, μην το σκέφτομαι». Αν όμως η ταινία τους κάνει να το σκεφτούν, τότε θα έχει καταφέρει κάτι καλό, αλλά αν φύγουν από την ταινία και σκέφτονται πως «ανυπομονώ για τον επόμενο πόλεμο, για να φάμε περισσότερους κακούς», τότε λυπάμαι αλλά δεν θα έχουμε μάθει το μάθημά μας. Και το μάθημα είναι πως εμείς ήμασταν οι κακοί, εμείς ήμασταν αυτοί που κάναμε λάθος. Ο κόσμος που μας σκότωνε υπεράσπιζε τα σπίτια του, όπως ακριβώς θα κάναμε κι εμείς στην θέση τους!

Ας κλείσουμε λοιπόν εδώ, με κάτι τελευταίο. Δεν μπορεί μια ταινία να πει όλες τις ιστορίες που υπάρχουν για ένα θέμα. Σίγουρα υπάρχουν πολλές ιστορίες για το Ιράκ που δεν λέγονται, αλλά η τελευταία σκηνή της ταινίας με τον Chris να βγαίνει από την πόρτα του, ενώ ξέρουμε τι θα συμβεί….τι γίνεται με την ιστορία του δολοφόνου; Δεν πρέπει να ξέρουμε για αυτά τα παιδιά; Λέει κανείς την ιστορία των ψυχολογικά κατακερματισμένων βετεράνων του Ιράκ που επιστρέφουν στην πατρίδα;
Όχι δεν λέγονται αυτές οι ιστορίες. Κανείς δεν σκέφτεται αυτές τις ιστορίες. Ο κόσμος δεν θέλει να σκεφτεί πόσο σοβαρό πρόβλημα είναι όλο αυτό και αργά ή γρήγορα θα πληρώσουμε το τίμημα. Ήδη το πληρώνουμε δηλαδή. Είναι ένα τεράστιο πρόβλημα και θα έπρεπε να αποτελεί κορυφαία προτεραιότητά μας.

Που μπορείς κάποιος να μάθει περισσότερα; Θα ήθελες να απευθυνθούν κάπου συγκεκριμένα;
Οι γραμμές βοήθειας για βετεράνους, οι οποίες έχουν στηθεί από βετεράνους του πολέμου είναι εξαιρετικές. Υπάρχει ένα ντοκιμαντέρ μικρού μήκους που είναι υποψήφιο για Όσκαρ με τίτλο Crisis Hotline: Veterans Press 1. Είναι πάρα πολύ δυνατό. Έχει ως θέμα του μια γραμμή βοήθειας για βετεράνων που έχει έδρα εδώ κοντά. Οπότε οτιδήποτε μπορεί να κάνει ο καθένας για να υποστηρίξει τέτοιες προσπάθειες σε τοπικό επίπεδο είναι ευπρόσδεκτες, ενδεχομένως ενθαρρύνοντας ψυχίατρους και ψυχολόγους να αφιερώνουν όσο χρόνο μπορούν. Υπάρχουν επίσης πολύ καλές ομάδες βετεράνων από το Ιράκ και το Αφγανιστάν, που προσπαθούν να αντιπροσωπεύσουν τους βετεράνους όσο καλύτερα μπορούν. Να σημειώσουμε κιόλας ότι υπάρχει ένα σημαντικό πρόβλημα στο σύστημα υγείας μας, που δεν αντιμετωπίζει την ψυχική υγεία ως κάτι εξίσου σημαντικό με την σωματική μας υγεία.

Πόσοι βετεράνοι αυτοκτονούν καθημερινά;
22 την ημέρα.

Αυτό είναι συγκλονιστικό.
Συγκλονιστικό είναι και το ποσοστό των βετεράνων που είναι άστεγοι. Αν ήξεραν οι νέοι στα λύκεια πως σε ευχαριστεί η χώρα για τις υπηρεσίες σου προς αυτήν…

Έγραψα ένα μπλογκ πέρυσι λέγοντας πως ήθελα να σταματήσουμε να λέμε σε βετεράνους και στρατιώτες αυτό το «σε ευχαριστούμε για τις υπηρεσίες σου προς την πατρίδα». Δεν θέλουν να το ακούσουν αυτό, θέλουν απλά να το βουλώσουμε και να κάνουμε κάτι. Να κοιτάξουμε το ζήτημα της ψυχικής υγείας. Να ψηφίσουμε πολιτικούς που δεν θα τους στέλνουν σε άσκοπους πολέμους. Ξέρεις, αν θες να τους ευχαριστήσεις, αυτοί είναι οι τρόποι.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το PTSD και τα γκρουπ υποστήριξης βετεράνων απευθυνθείτε στο Department of Veterans Affairs.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.