Ζητήσαμε Από τα Κόμματα να μας Πουν τις Θέσεις τους για τους Εργαζόμενους στη Σεζόν

Η κατάργηση του οκταώρου και οι κακές συνθήκες διαβίωσης είναι η πραγματικότητα για τους εργαζόμενους στην τουριστική σεζόν. Σπαστά και ανεξέλεγκτα ωράρια, μερικώς ή ολικώς ανασφάλιστη εργασία, απροσδιόριστη διάρκεια απασχόλησης, ανεπιθύμητες συγκατοικήσεις και στέγαση -από κοντέινερ και σκηνές μέχρι υπόγεια και αποθήκες- είναι η εξαντλητική καθημερινότητα για τους εργαζόμενους που χάρη σε αυτούς υπάρχει η βαριά τουριστική βιομηχανία της χώρας.

Στις ήδη επιβαρυμένες συνθήκες για τους εργαζομένους, από πέρυσι έχει προστεθεί και η πανδημία. Με την τουριστική σεζόν να έχει ξεκινήσει επίσημα από τις 15 Μαΐου, ζητήσαμε από τα κόμματα να μας πουν τις θέσεις τους για την διασφάλιση σωστών συνθηκών εργασίας και διαβίωσης για τους εργαζόμενους στη σεζόν.

Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των εργαζόμενων στον τουρισμό είναι θεσμικά κατοχυρωμένα από το 1974, με συλλογική σύμβαση εργασίας. Κατά συνέπεια, εδώ και 47 συναπτά έτη, ο πιο δυναμικός και ραγδαία εξελισσόμενος κλάδος της εθνικής οικονομίας έχει θεσμικά διασφαλίσει μία ομαλή και ισορροπημένη σχέση εργασίας.

Οι τουριστικοί επιχειρηματίες κατανοούν απόλυτα την αναγκαιότητα οι εργαζόμενοι στον κλάδο να είναι καταρτισμένοι, να αναβαθμίζουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους και να αμείβονται ανάλογα και δίκαια.

Με τη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας καθορίζονται τα μισθολογικά πλαφόν και οι εργαζόμενοι γνωρίζουν και αποδέχονται την ύπαρξη ενός ισχυρού πλαισίου προστασίας ανεξαρτήτως φύλλου, ηλικίας, εθνικότητας. Δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυρισθούμε ότι από άποψη διακρίσεων, ο τομέας του τουρισμού είναι ουδέτερος.

Με αυτό τον τρόπο, ακόμη και στις πιο κρίσιμες στιγμές για τον κλάδο, υπήρξε καλό κλίμα, παραγωγικός διάλογος μεταξύ εργοδοσίας και εργαζομένων και κοινή στόχευση.

Ο άυλος χαρακτήρας των υπηρεσιών φιλοξενίας και εξυπηρέτησης, η έντονη εποχικότητα και οι διακυμάνσεις της τουριστικής κίνησης και των εσόδων, καθώς κι η διαφορετικότητα των νησιωτικών προορισμών από τους ηπειρωτικούς είναι καθοριστικοί παράγοντες ως προς την ένταση εργασίας και την εξειδίκευση των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Ειδικότερα σε εποχές προκλήσεων, όπως ασφαλώς μπορεί να χαρακτηρισθεί η τρέχουσα τουριστική περίοδος, η ποιοτική απόδοση των εργαζομένων αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα και πολύτιμο εφόδιο για την επιχείρηση και την ευημερία της. 

Αντίστοιχα ο εργοδότης οφείλει να αξιολογεί ορθά  τους εργαζόμενους, να τους θεωρεί συμμέτοχους στις επιχειρηματικές του επιδιώξεις και να το δηλώνει έμπρακτα.

Ένας δίκαια αμειβόμενος εργαζόμενος είναι η προστιθέμενη αξία όλου του τουριστικού πακέτου.

Η φετινή τουριστική περίοδος δεν είναι συνηθισμένη. Για να την ολοκληρώσουμε με επιτυχία, θα πρέπει όλοι να συνεργασθούμε. Να λειτουργήσουμε αλληλέγγυα και να δημιουργήσουμε δίκτυα προκειμένου να έχουν επιτυχία τα υγειονομικά πρωτόκολλα και να είμαστε όλοι ασφαλείς.

Όλοι είμαστε έμπειροι και γνωρίζουμε πως πρέπει να λειτουργήσουμε για να προστατεύσουμε τον προορισμό μας, την κοινότητα που τον κάνει ξεχωριστό, τους εργαζόμενους και την επιχείρησή μας. 

Εύχομαι σε όλους καλή δύναμη και καλή σεζόν.
-Ανδρέας Φιορεντίνος, Τομεάρχης Τουρισμού Νέας Δημοκρατίας.

Διαχρονικά οι εποχικοί εργαζόμενοι/ες, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων εργάζεται στον τουριστικό κλάδο κατά τη θερινή περίοδο, αποτελούν μια ευάλωτη κατηγορία έντονα επισφαλών εργαζομένων στη χώρα. Εργαζόμενοι που αναγκάζονται να δουλεύουν 12ωρα χωρίς ρεπό και με μικρές απολαβές, που κάθε χρόνο μετακινούνται από μέρος σε μέρος και διαβιούν σε άθλιες συνθήκες. Δεν είναι λίγες φορές που έχουμε δει ξενοδοχεία με υπερπολυτελείς εγκαταστάσεις για τους πελάτες τους και κοντέινερ για το προσωπικό τους.  Σε όλα αυτά, έρχονται να προστεθούν και οι επιπτώσεις από την πανδημία - με μία κουτσουρεμένη περσινή σεζόν, όπου σύμφωνα με εκτιμήσεις μόνο ένα 30% των εποχικών εργαζομένων εργάστηκε και με τις εκτιμήσεις για τη φετινή σεζόν να μην είναι πολύ καλύτερες. 

Δυστυχώς, τα κυβερνητικά μέτρα όλο αυτό το διάστημα κρίνονται ανεπαρκή για να καλύψουν τις στοιχειώδεις ανάγκες για το σύνολο των εποχικών εργαζομένων, ενώ εξοργιστική είναι η καθυστέρηση στην κήρυξη ως γενικώς υποχρεωτικής της κλαδικής ΣΣΕ από το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας, η οποία θα εξασφάλιζε ένα καλύτερο επίπεδο αμοιβών και συνθηκών εργασίας. Ωστόσο, πιο εξοργιστική είναι η προσπάθεια της κυβέρνησης να καθιερώσει τις απλήρωτες υπερωρίες, μέσα από το εργασιακό νομοσχέδιο που έχει καταθέσει, το οποίο όχι μόνο δεν θα βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας αλλά θα εντείνει την υπερεργασία των εποχικών εργαζομένων. Διότι αν τελικά ψηφιστεί, οι εποχικοί εργαζόμενοι θα συνεχίσουν να δουλεύουν 12ωρα χωρίς να τα πληρώνονται, με αντάλλαγμα κάποια ρεπό εκτός σεζόν το χειμώνα, περίοδο που όμως πρακτικά θα είναι άνεργοι. Είναι αυτή απάντηση λοιπόν στα προβλήματα των εποχικών εργαζομένων; Προφανώς και όχι.

Η απάντηση στο αρχικό ερώτημα λοιπόν ξεκινά κατ’ αρχήν από την οικονομική στήριξη όλων των εποχικών εργαζομένων που παραμένουν ή θα παραμείνουν εκτός εργασίας, καθώς ακόμη μόνο ένα τμήμα των επιχειρήσεων έχει αρχίσει να επαναλειτουργεί και αυτές με μειωμένο προσωπικό. Η επανέναρξη του τουρισμού και της εστίασης, πρέπει να γίνει με πλήρη ασφάλεια για τους εργαζομένους σε αυτές. Αυτό προϋποθέτει οι επιχειρήσεις να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα καθώς και το συνακόλουθο κόστος εφαρμογής τους. Για να μην γίνουμε μάρτυρες και φέτος, οι εργαζόμενοι/ες να πληρώνουν από την τσέπη τους για τα αναγκαία τεστ και την αγορά μέσων προστασίας (μάσκες, αντισηπτικά, γάντια κλπ). Από εκεί και πέρα, είναι αναγκαίο ένα διαρκές σύστημα ελέγχων από το ΣΕΠΕ και άλλες Αρχές, που θα εστιάζει στις τουριστικές περιοχές και θα ελέγχει την τήρηση του ωραρίου, την πληρωμή των υπερωριών και την απόδοση των ρεπό, όπως επίσης και τις συνθήκες διαμονής των εργαζομένων. Είναι προφανές ότι αυτό απαιτεί την ανάλογη πολιτική βούληση, καθώς και ένα νομοθετικό πλαίσιο που θα στοχεύει στον περιορισμό των ελαστικών σχέσεων εργασίας και την καθιέρωση μόνιμων εποχικών συμβάσεων (π.χ. με δικαίωμα επαναπρόσληψης).
-Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ

VICE Video: Ισραήλ, η Ζωή Μετά το Εμβόλιο

Οι εποχιακοί εργαζόμενοι είναι η καρδιά του πρεκαριάτου, του συνόλου δηλαδή των εργαζομένων που εργάζονται σε συνθήκες επισφάλειας. Τα «παιδιά της σεζόν» κρατούν όρθιο τον τουρισμό, την εστίαση και την ψυχαγωγία. Εργάζονται σε συνθήκες επισφάλειας, συχνά με χαμηλές αμοιβές, «μαύρα», ανεξέλεγκτα ωράρια, άλλοτε ανασφάλιστοι, σε αμφιλεγόμενες ή ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας. Είναι αυτοί που πλήρωσαν και πληρώνουν βαρύ τίμημα εξαιτίας της πανδημίας και των αποσπασματικών πολιτικών της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και είναι οι πρώτοι που θα στηθούν στις ουρές της ανεργίας από φθινόπωρο, αν η φετινή σεζόν δεν πάει καλά.

Δεν χρειάζεται να επαναλάβουμε ότι το αποδυναμωμένο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας πρέπει να στελεχωθεί, να αποκτήσει ξανά την ανεξαρτησία του και να κάνει τη δουλειά του. Ένα σημαντικό βήμα είναι να υπογραφεί επιτέλους η συλλογική σύμβαση εργασίας των ξενοδοχοϋπαλλήλων από τον Υπουργό Εργασίας, μια εκκρεμότητα που δημιουργεί εργαζομένους πολλών ταχυτήτων και δωρίζει ουσιαστικά στους εργοδότες φθηνό εργατικό δυναμικό.

Ώς έμμεσες παροχές, είναι η μείωση του ΦΠΑ στο 6% σε εστίαση και τουρισμό, το μεγάλο πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού για τρία εκατομμύρια ωφελούμενους που προτείναμε, η επιδότηση του 40% του μισθού και όχι τα ανεπαρκή επιδόματα των 534 ευρώ. Να τους αναγνωριστεί δικαίωμα επαναπρόσληψης και να τους χορηγηθούν όσα έκτακτα επιδόματα εκκρεμούν.

Σε ο,τι αφορά την ασφάλειά τους, πρέπει να ξεκινήσει άμεσα ο εμβολιασμός των εργαζομένων σε τουριστικές μονάδες κατά προτεραιότητα, ενώ υγειονομική προστασία θα προσφέρει και το πιστοποιητικό εμβολιασμού για κάθε επισκέπτη. Σε περίπτωση που επεκταθεί η τουριστική περίοδος -σενάριο αρκετά πιθανό- η πρόνοια για τους εποχιακούς εργαζομένους θα είναι το βαρόμετρο για την επιτυχία της προσπάθειας, που μας αφορά όλους: επιχειρήσεις, συνδικάτα, κόμματα, πολίτες.
- Παναγιώτης Βλάχος, Γραμματέας Επικοινωνίας, Κίνημα Αλλαγής 

Οι εργαζόμενοι που δουλεύουν κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου αντιμετωπίζουν, για τέσσερις ως έξι συνεχόμενους μήνες, συνθήκες εντατικής εργασίας, αφού σε αυτό το διάστημα καλούνται να εξυπηρετήσουν ανάγκες διαμονής και εστίασης εκατομμυρίων τουριστών.

Σε μία μόνο εργάσιμη μέρα πολλοί εργαζόμενοι θα χρειαστεί να αναλάβουν βάρδια δύο και τρεις φορές, αφού σε πολλές περιπτώσεις τα ωράρια δεν είναι ούτε συνεχόμενα, ούτε έχουν αναφορά στο οκτάωρο. Ακόμη και η εβδομαδιαία ανάπαυση τίθεται σε αμφισβήτηση.

Στις περισσότερες περιπτώσεις οι συνθήκες δουλειάς ξεπερνούν τα όρια της σωματικής και ψυχολογικής εξάντλησης, που όμως δεν τελειώνουν με το πέρας της βάρδιας. Οι ανύπαρκτες υποδομές για αξιοπρεπή διαμονή των εργαζομένων, που συχνά μένουν σε κοντέινερ ή ακόμα και σε σκηνές, καθιστούν όλο το 24ωρο του εργαζόμενου μια σκληρή πραγματικότητα, που τελειώνει μόνο με τη λήξη της τουριστικής περιόδου.

Άρα, η διασφάλιση σωστών συνθηκών εργασίας και διαβίωσης ξεκινούν από τον εργάσιμο χρόνο, που χρειάζεται να είναι σταθερός και συνεχόμενος, όχι πάνω από οκτώ ώρες την ημέρα, με τα απαραίτητα διαλείμματα, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών είτε έξω είτε μέσα στις κουζίνες.

Η εβδομαδιαία ανάπαυση πρέπει να είναι δύο φορές την εβδομάδα σε συνεχόμενες ημέρες, ώστε να δίνεται η δυνατότητα στον ανθρώπινο οργανισμό να αναπληρώνει δυνάμεις και να μην απομακρύνεται ο εργαζόμενος κατά τη διάρκεια της σεζόν από τις κοινωνικές του δραστηριότητες.

Η εργασία χρειάζεται, επίσης, να είναι καθορισμένη με βάση τα καθήκοντα του κάθε εργαζόμενου, ώστε να αποφεύγεται η πολυαπασχόληση που δημιουργεί επιπλέον πίεση και άγχος.

Η ένταση της απασχόλησης απαιτεί τη σωστή τήρηση μέτρων ασφάλειας και υγείας, για να αποφεύγονται τα εργατικά ατυχήματα και η εμφάνιση επαγγελματικών ασθενειών.

Η διαμονή χρειάζεται να του εξασφαλίζει όλα τα απαραίτητα μέσα για τη διαβίωση, σε χώρους που δεν θα έχουν προβλήματα υγρασίας, επαρκώς αεριζόμενους, κλιματιζόμενους και εξοπλισμένους, για να ικανοποιούν τις ανάγκες του για διατροφή και ψυχαγωγία. Τα καταλύματα των εργαζομένων δεν θα πρέπει να είναι μέσα στους χώρους δουλειάς, αλλά ούτε σε απόσταση μεγαλύτερη από δέκα χιλιόμετρα από αυτούς, ώστε από τη μια να μη νιώθει κανείς ότι διαμένει στον τόπο που δουλεύει και από την άλλη να μην αντιμετωπίζει προβλήματα και αντίστοιχο υψηλό κόστος στη μετακίνησή του.

Τέλος, για τον καθορισμό της αμοιβής των εργαζομένων θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι η απασχόλησή τους διαρκεί το πολύ έξι μήνες, ενώ έχουν να αντιμετωπίσουν το κόστος της διαβίωσής τους για τον υπόλοιπο χρόνο, που θα είναι παρά τη θέλησή τους άνεργοι.
-Χρήστος Κατσώτης, Βουλευτής & Μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ

Πρώτα οφείλουμε να συνυπολογίσουμε τις ιδιαίτερες συνθήκες της φετινής χρονιάς. Οι εργοδότες λόγω της πανδημίας δεν προσέλαβαν σε ορισμένες κατηγορίες προσωπικό με αποτέλεσμα να μην μπορούν να απολυθούν το 75% των εργαζομένων σε περίοδο αιχμής όπως ο νόμος απαιτεί και να μην μπορούν να χαρακτηριστούν εποχιακοί.

Θέση του ΜέΡΑ25 είναι ότι πρέπει καταρχήν να αποκατασταθούν όλες οι αδικίες κλαδικές ή ατομικές και να ληφθεί υπόψη η πραγματική κατάσταση του εργαζομένου και όχι η εικονική λόγω πανδημίας. Να επιδοτηθούν όλοι όσοι είναι εποχιακά εργαζόμενοι και να μην ισχύσουν για το 2020 οι περιορισμοί του νόμου που ίσχυαν για άλλες χρονιές. 

Πέρα από αυτά, οι προτάσεις μας για τη διασφάλιση σωστών συνθηκών εργασίας και διαβίωσης για τους εργαζόμενους σε σεζόν, περιγράφονται στους παρακάτω τρεις άξονες:

Άμεσης υλοποίησης

• Δήλωση πλήρους ωραρίου εργασίας υπαλλήλων δύο μήνες πριν την έναρξη της λειτουργίας της επιχείρησης προς αποφυγή υπερβολικών υπερωριών.
• Απαγόρευση χρήσης υπαλλήλων με μπλοκάκι, όταν εργάζονται ως πλήρους απασχόλησης ουσιαστικά με αφανή πρόσληψη.
• Δήλωση ακόμα και υπερεργασίας στο Εργάνη.
• Ορισμός πλαφόν υπερωριών ανά υπάλληλο αλλά και μέριμνα για πληρωμή όλων των πραγματικών υπερωριών.
• Χρήση μηχανισμού τύπου 112 από εργαζόμενους για άμεση επέμβαση ελεγκτικών μηχανισμών
• Πληρωμή υπερωριών από το κράτος σε περίπτωση μη καταβολής από τον εργοδότη. Απαίτηση τους από τον εργοδότη εντός δύο μηνών με ποινή κατάσχεσης της επιχείρησης και μετατροπής σε ΣυνΕργ.
• Απαγόρευση κατάχρησης των προγραμμάτων εκπαίδευσης ή μαθητείας με συχνές απολύσεις και διαδοχικές προσλήψεις νέων εργαζομένων  

Μεσομακροπρόθεσμης υλοποίησης

• Δημιουργία συστήματος αυτόματης καταγραφής ωραρίου, χωρίς την καταγραφή προσωπικών δεδομένων.
  • Χρήση κάρτας ωραρίου
  • Χρήση τεχνολογιών blockchain για την διασφάλιση της ακεραιότητας των πληροφοριών
  • Χρήση τεχνολογιών Zero Knowledge για τη διαχείριση και την πιστοποίηση των υπερωριών
  • Server σε ανεξάρτητο φορέα (π.χ. Πανεπιστήμιο)
  • Αυτόματοι έλεγχοι και αυτόματες ποινές στις εταιρίες.
  • Αύξηση της τουριστικής σεζόν να σημαίνει και παραμονή των ίδιων ανθρώπων στην εργασία τους.

Μακροπρόθεσμης υλοποίησης

• Δημιουργία άνευ όρων βασικού μερίσματος (Universal Basic Dividend)
• Δημιουργία προγράμματος πλήρους απασχόλησης (Universal Job Guarantee)

Ως ΜέΡΑ25 ακολουθούμε την ρεαλιστική ανυπακοή που είναι και μέρος του ονόματός μας. Ταυτόχρονα οραματιζόμαστε ένα καλύτερο αύριο για όλους.

Αυτό σημαίνει ότι οι παραπάνω θέσεις μας αποτελούν ένα σχέδιο μετάβασης από την σημερινή δυστοπική πραγματικότητα της εποχικής εργασίας, σε μία διαδικασία που θα εξασφαλίζει την αειφόρο ανάπτυξη καθώς και την αξιοπρέπεια και ευημερία όλων των εργαζομένων.
-Τομέας Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ΜέΡΑ25

Περισσότερα από το VICE

Άνθρωποι Σκοτώνονται στον Πόλεμο των Αγροκτημάτων Kάνναβης στη Βρετανία

Τι Μπορεί να Μάθει η Ελλάδα Από το Βρετανικό #Metoo

Η «Εθνική» Προσφύγων στις Πολεμικές Τέχνες Προπονείται στο Πεδίο του Άρεως

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.