Η Κοινωνία Πρέπει να Αναγνωρίσει στους Άντρες το Δικαίωμα στο Κλάμα

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE UK.

Την περασμένη Δευτέρα, ενώ η όλη φάση με τον Tim Hunt και το «αστείο» του « οι γυναίκες εμποδίζουν την επιστήμη» είχε αρχίσει να ξεχνιέται, ο δήμαρχος του Λονδίνου Boris Johnson παρενέβη στο θέμα με μια αρκετά εξυπηρετική διευκρίνηση -μέσω ενός άρθρου του στην Telegraph- λέγοντας πως ο Hunt απλά περιέγραφε «ένα φυσικό φαινόμενο». Ο λόγος για τον οποίο οι γυναίκες χύνουν ποτάμια δάκρυα και μύξες πάνω από τα τρυβλία Πέτρι, είπε, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα γυναικεία σώματά τους.

Ο Johnson επεσήμανε «κάθε είδους βιολογική εξήγηση» για το γεγονός πως οι γυναίκες κλαίνε περισσότερο από τους άντρες. Και όντως κλαίνε περισσότερο σε ορισμένους πολιτισμούς, όπως ο δικός μας. Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα επί του κλάματος, καθηγητή Ad Vingerhoets από το Πανεπιστήμιο του Tilburg, τον οποίο ανέφερε ο Johnson, οι γυναίκες κλαίνε 30 με 64 φορές το χρόνο, κατά μέσο όρο, σε σύγκριση με τους άντρες που κλαίνε 6 με 17 φορές ετησίως.

«Για παράδειγμα, οι άντρες λέγεται πως έχουν διαφορετικό σχήμα αγωγών δακρύων και έτσι μπορούν να συγκρατήσουν τα δάκρυά τους για περισσότερο, πριν κυλήσουν στο μάγουλό τους», έγραψε ο Johnson. «Οι γυναίκες λέγεται πως έχουν περισσότερη προλακτίνη, μια ορμόνη που έχει άμεση σχέση με το κλάμα».

Όμως, όπως και με οτιδήποτε έχει να κάνει με το φύλο, τίποτα δεν είναι προφανές. Ο ίδιος ο Vingerhoets σίγουρα δεν ισχυρίζεται κάτι τόσο απλοϊκό.

«Δεν έχω καμία αμφιβολία πως σε σχέση με το κλάμα, υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ ενήλικων αντρών και ενήλικων γυναικών», είπε στο VICE. Ωστόσο, ο Vingerhoets παραθέτει ένα φάσμα επιρροών που επηρεάζουν αυτή τη τάση για λυγμούς, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσης σε συναισθηματικά γεγονότα, της σχέσης με συναισθήματα απελπισίας και της κοινωνικοποίησης.

Το τελευταίο, φυσικά, είναι και το κλειδί. Μεγάλωσα με τέσσερα αδέρφια και έχω σαφείς αναμνήσεις του πατέρα μου να επεμβαίνει όταν τσακωνόμουν μαζί τους. Δεν μπορούσα να το καταλάβω τότε, αλλά ακούγοντάς τον να λέει στους αδερφούς μου «Σταματήστε, θα αναστατώσετε την αδερφή σας» με έβαζε αμέσως στην ασθενέστερη θέση και, το πιο πιθανό, ήταν να βάλω τα κλάματα. Μμμ, μπουχουχου, μπορεί να σκεφτείτε. Η πολιτιστική αποδοχή των γυναικείων δακρύων, όμως, και η ντροπή που συνδέεται με το κλάμα ενός άντρα, έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις.

Υπάρχουν κάποιες διαφορές στη συχνότητα με την οποία κλαίνε τα παιδιά. Από την ηλικία των 12, όμως, αυτή η διαφορά φτάνει να τα χαρακτηρίζει.

«Όσον αφορά την κοινωνική μάθηση, οι αντιδράσεις των συνομήλικών μας είναι πιο σημαντικές από εκείνες των γονέων», λέει ο Vingerhoets. «Ειδικά τα αγόρια μεταξύ 12 και 15 ετών είναι πολύ πιο ευαίσθητα σε αυτή την επιρροή. Δεν θέλουν να θεωρούνται "αδελφούλες"».

Το γεγονός πως στη Μεγάλη Βρετανία το ποσοστό των ανδρών που αυτοκτονούν είναι τριπλάσιο από αυτό των γυναικών, δείχνει πως το να λες στα αγόρια να καταπιέζουν τα δάκρυά τους σε αυτούς τους υπερμεγέθεις αρσενικούς αγωγούς δακρύων, ίσως να μην λειτουργεί καλά για κανέναν.

Οι βιολογικές εξηγήσεις δεν είναι πειστικές. Μια ολλανδική μελέτη που συνέκρινε τη συχνότητα που κλαίνε τα κορίτσια με εμμηνόρροια με αυτή των κοριτσιών που δεν έχουν εμμηνόρροια, απέτυχε να παρουσιάσει τις αναμενόμενες διαφορές στο κλάμα, υποδηλώνοντας πως η ορμόνη προλακτίνη δεν παίζει και τόσο σημαντικό ρόλο, τελικά.

Η νευροεπιστήμη χρησιμοποιείται συχνά ως αποδεικτικό στοιχείο για τη βιολογική βάση της διαφοράς μεταξύ των δύο φύλων στα συναισθήματα. Στο βιβλίο τους «Γιατί οι Άντρες Δεν Ακούνε και οι Γυναίκες Δεν Μπορούν να Διαβάσουν Χάρτες» ο Allan και η Barbara Pease υποδεικνύουν πως, ενώ τα συναισθήματα των αντρών είναι μοιρασμένα σε κουτάκια, αυτά των γυναικών είναι διασκορπισμένα παντού, καθώς απεικονίζονται στην μαγνητική τομογραφία σαν βρώμικες πιτσιλιές, διάσπαρτες και στα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου. Τα συναισθήματα των γυναικών «παίρνουν μπρος ταυτόχρονα με άλλες λειτουργίες του εγκεφάλου», λένε οι συγγραφείς. Με άλλα λόγια, τα δάκρυα των γυναικών σίγουρα θα εμποδίσουν τον τρόπο της λήψης μαθηματικών αποφάσεων.

Ο όγκος της έρευνας γύρω από το φύλο και τα συναισθήματα δείχνει πόσο πολύ νοιαζόμαστε για αυτά. Εμπλέκονται τεράστιες κρίσεις αξιών. Μια έρευνα του 2013 αποκάλυψε πως μόνο το 56% των αντρών στο Ηνωμένο Βασίλειο πιστεύουν πως οι γυναίκες πρέπει να είναι ελεύθερες να κάνουν ό,τι δουλειά θέλουν. Οι γυναίκες πιλότοι και ηλεκτρολόγοι αντιμετωπίστηκαν, ουσιαστικά, με καχυποψία.

Ο Vingerhoets λέει πως δεν υπάρχει κάποιο αποδεικτικό στοιχείο για το οποίο να έχει επίγνωση, που να υποδεικνύει πως το κλάμα στον εργασιακό χώρο επηρεάζει την απόδοση των γυναικών. «Υπάρχουν όμως πολλά στερεότυπα», μου είπε. «Το να κλαις στη δουλειά μπορεί να εκληφθεί ως ένδειξη ευαισθησίας και τερπνότητας, αλλά και ως ένδειξη πως δεν είσαι κατάλληλος για τη δουλειά, πως είσαι συναισθηματικά ασταθής ή ακόμα και πως προσπαθείς να χειραγωγήσεις τους άλλους».

Όποιος κι αν είναι ο βασικός λόγος για τα δάκρυα που ο Boris περιέγραψε πως «καταβρέχουν τα μάγουλα των γυναικών», το ερώτημα που θα πρέπει να θέσουμε είναι κατά πόσο το κλάμα είναι ένα κακό πράγμα. Μήπως το να κλαις σε κάνει ακατάλληλο για μια δουλειά ή μήπως απλά εμείς συνδέουμε το κλάμα με την αδυναμία, επειδή το συνδέουμε με τις γυναίκες;

Πέρυσι, η Γενική Διευθύντρια του Facebook, Sheryl Sandberg και συγγραφέας του «Lean In», είπε στους απόφοιτους του Harvard πως δεν πρέπει να φοβούνται για κανένα λόγο το κλάμα στον εργασιακό χώρο. «Έχω κλάψει στη δουλειά», είπε. «Έχω πει σε ανθρώπους πως έχω κλάψει στη δουλειά (…) Είναι εντελώς επαγγελματικό και εντελώς προσωπικό, ταυτόχρονα».

Παίρνω σποραδικά αντικαταθληπτικά από όταν ήμουν 17 ετών και τις περιόδους που τα σταματώ, καταλήγω αναπόφευκτα κάποια στιγμή να κλαίω.Έχω κλάψει σχεδόν σε κάθε δουλειά που είχα ποτέ. Έχει αυτό επηρεάσει την ικανότητά μου να εργάζομαι; Όχι.

Ένας στους τέσσερις ενήλικες θα βιώσει ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας κατά τη διάρκεια του χρόνου, με το άγχος και την κατάθλιψη να βρίσκονται στην κορυφή της λίστας. Φυσικά, το κλάμα δεν σημαίνει πάντα πως ο άλλος πάσχει από ψυχικό νόσημα, αλλά μια κουλτούρα που αρνείται συστηματικά να ανεχθεί συναισθήματα ή ευαισθησίες, είναι μια τοξική κουλτούρα. Υπάρχουν πολλά σε αυτή τη ζωή -ανεξάρτητα από το μέγεθος των αγωγών δακρύων μας- που μας κάνουν να κλαίμε. Ο τρόπος για να εξελιχθούμε είναι να το αναγνωρίζουμε όλο και περισσότερο αυτό ως γεγονός, όχι λιγότερο. Ελάτε λοιπόν, φέρτε τα αρσενικά δάκρυα.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.